ساموئل هانتینگتون
ساموئل هانتینگتون (به انگلیسی: Samuel P. Huntington)، (۱۸ آوریل ۱۹۲۷–۲۴ دسامبر ۲۰۰۸)، متخصص علوم سیاسی شهیر آمریکایی بود. وی دانش‌آموخته و به مدت ۵۸ سال، استاد دانشگاه هاروارد بود.[۱]
| ساموئل هانتینگتون | |
|---|---|
.jpg) هانتینگتون در مجمع جهانی اقتصاد ۲۰۰۴ | |
| زادهٔ | ۱۸ آوریل ۱۹۲۷ نیویورک |
| درگذشت | ۲۴ دسامبر ۲۰۰۸ (۸۱ سالگی) مارتاس وینیارد |
هانتینگتون در دوران ریاست جمهوری جیمی کارتر، هماهنگ کننده برنامه ریزی امنیتی در شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا بود. در دوران آپارتاید دهه 1980 در آفریقای جنوبی، او به عنوان مشاور سرویس امنیتی پی دبلیو بوتا خدمت می کرد.[۲]
هانتینگتون بیشتر به خاطر تنظریه برخورد تمدن‌ها درباره نظم جدید جهانی پس از جنگ سرد شناخته می شود. او استدلال می‌کرد که جنگ‌های آینده نه بین کشورها، بلکه بین فرهنگ‌ها خواهد بود و افراط‌گرایی اسلامی به بزرگترین تهدید برای سلطه غرب بر جهان تبدیل خواهد شد.[۱][۳]
زندگی و کار دانشگاهیویرایش
ساموئل هانتینگتون در سال ۱۸ آوریل ۱۹۲۷ در نیویورک در یک خانواده مهاجر انگلیسی به دنیا آمد. در دانشگاه‌های ییل و شیکاگو تا مرحله کارشناسی ارشد تحصیل کرد. دکترای علوم سیاسی را از دانشگاه هاروارد گرفت و در همان دانشگاه به تدریس پرداخت. از سال ۱۹۸۹ تا هفتاد سالگی ریاست مرکز مطالعات استراتژیک دانشگاه هاروارد را عهده‌دار بود.
علاوه بر این، مسئولیت‌های متعدد دیگری را هم بر عهده داشته‌است، از جمله:
- دستیار تحقیقات امور دفاعی در مؤسسة مطالعاتی بروکینگز (۵۳–۱۹۵۹
- پژوهشگر شورای تحقیقات علوم اجتماعی آمریکا(۵۷–۱۹۵۴)
- دستیار مؤسسة جنگ و صلح در دانشگاه کلمبیای نیویورک (۱۹۵۸)
- هماهنگ کنندة دفتر طرح و برنامه‌ریزی شورای امنیت ملی آمریکا در دورة برژینسکی (۷۸–۱۹۷۷)
- تحللیگر امور دفاعی و استراتژیک در وزارت دفاع و خارجه آمریکا (از ۱۹۸۵ تا کنون)
- ریاست انجمن مطالعات علوم سیاسی آمریکا (۸۷–۱۹۸۶)
- بنیانگذار و سردبیر مجله «سیاست خارجی (۷۷–۱۹۷۰)
هانتینگتون زمانی که در حال کار روی یک سخنرانی برای نامزد ریاست جمهوری سال 1956 آدلای استیونسون دوم بود با همسرش، نانسی آرکلیان، آشنا شد. آنها دو پسر به نام های نیکلاس و تیموتی داشتند.[۳]
نظریه های مشهورویرایش
سرباز و دولتویرایش
هانتینگتون در کتاب سرباز و دولت: نظریه و سیاست روابط مدنی-نظامی (1957)، نظریه ای کلی از روابط مدنی-نظامی ارائه می دهد. هانتینگتون تئوری کنترل عینی مدنی (غیرنظامی) را پیشنهاد می کند که بر اساس آن ابزار بهینه برای اعمال کنترل بر نیروهای مسلح، حرفه ای کردن آنهاست.[۴]
نظم سیاسی در جوامع در حال تغییرویرایش
در سال ۱۹۶۸، درست زمانی که جنگ ایالات متحده در ویتنام در حال شدیدتر شدن بود، هانتینگتون کتاب «نظم سیاسی در جوامع در حال تغییر» را منتشر کرد که در نقد نظریه نوسازی بود که در دهه قبل بر سیاست های ایالات متحده در مورد جهان در حال توسعه تأثیر گذاشته بود.هانتینگتون استدلال می کرد که با مدرن شدن جوامع، آن ها پیچیده تر و بی نظم می شوند. اگر فرآیند نوسازی اجتماعی که این اختلال را ایجاد می‌کند با فرآیند نوسازی سیاسی و سازمانی مطابقت نداشته باشد، نتیجه ممکن است خشونت باشد.[۲]
در طول دهه ۱۹۷۰، هانتینگتون مشاور دولت‌ها، هم دموکراتیک و هم دیکتاتوری بود. در سال ۱۹۷۲، او با نمایندگان دولت امیلیو گاراستازو مدیسی در برزیل ملاقات کرد. یک سال بعد، او گزارش «رویکردهای رفع فشار سیاسی» را منتشر کرد که در مورد خطرات یک آزادسازی سیاسی بسیار سریع هشدار داد، پیشنهاد آزادسازی تدریجی و یک دولت حزبی قوی با الگوبرداری از تصویر حزب انقلابی نهادی مکزیک را داد.[۲]
در طول دهه ۱۹۸۰، او مشاور ارزشمندی برای رژیم آفریقای جنوبی شد، رژیمی که از ایده های خود در مورد نظم سیاسی برای ایجاد "استراتژی کامل" خود برای اصلاح آپارتاید و سرکوب مقاومت رو به رشد استفاده کرد. او به حاکمان آفریقای جنوبی اطمینان داد که افزایش قدرت سرکوبگری دولت (که در آن زمان شامل خشونت پلیس، بازداشت بدون محاکمه و شکنجه می‌شد) می‌تواند برای انجام اصلاحات ضروری باشد. او به مخاطبان آفریقای جنوبی خود گفت که روند اصلاحات اغلب مستلزم "دو رویی، فریبکاری، فرضیات نادرست و کوری هدفمند" است. بنابراین او به جای حذف کردن آپارتاید، به مخاطبانش پروژه «اصلاح» آپارتاید را پیشنهاد کرد.[۵]
موج سومویرایش
هانتینگتون در کتاب خود با عنوان موج سوم: دموکراتیزه شدن در اواخر قرن بیستم، این استدلال را مطرح کرد که با شروع انقلاب پرتغال در سال ۱۹۷۴، موج سومی از دموکراسی‌سازی وجود داشته است که روندی جهانی را توصیف می‌کند که شامل بیش از 60 کشور در سراسر اروپا، آمریکای لاتین، آسیا و آفریقااست که دستخوش نوعی انتقال دموکراتیک شده اند. هانتینگتون برای این کتاب برنده جایزه گریومایر دانشگاه لویی‌ویل در سال ۱۹۹۲ شد.[۶]
منتقدانویرایش
سمیر امین، اقتصاددان و نظریه‌پرداز برجسته چپگرای مصری‌الاصل، هانتینگتون را تا حد یک کارمند دون پایه مراکز اطلاعاتی و امنیتی امریکا تقلیل داده است. بسیاری دیگر از منتقدان هانتینگتون هم دیدگاه‌های وی را در راستای سیاست خارجی تهاجمی نو محافظه‌‌کاران امریکا ارزیابی می‌کنند. در ایران هم سید محمد خاتمی رئیس‌جمهوری اصلاح‌طلب اسبق ایران با طرح نظریه «گفت‌و‌گوی تمدن‌ها» از جمله منتقدانی بود که با طرح بدیلی برای نظریه هانتینگتون در کانون توجه جهانیان قرار گرفت.[۷]
مرگویرایش
آثارویرایش
در میراث مکتوب این نظریه‌پرداز، آثاری چون «سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی»، «موج سوم دموکراسی در پایان سده 20»، «چالش‌های هویت در امریکا» و «چند جهانی شدن- گوناگونی فرهنگی در جهان کنونی» به چشم می‌خورد که تقریباً تمامی آنها با محوریت تلاطمات تمدنی عصر جدید به نگارش درآمده است. با این همه، مشهورترین کتاب او «برخورد تمدن‌ها و تغییر جهان» است که ابتدا در قالب یک مقاله به همین نام در سال 1993 در مجله «فارن افرز» به چاپ رسید و بعدها شکل کمال یافته و پیراسته آن به صورت کتاب منتشر شد، کتابی که نام ساموئل هانتینگتون را بیش از پیش بر سر زبان‌ها انداخت و موج‌های فراگیری از منازعات نظری را آفرید و دامن زد.[۹]
ترجمه شده به فارسیویرایش
- سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، مترجم: محسن ثلاثی ناشر: علم
- موج سوم دموکراسی در پایان سده ۲۰، مترجم: احمد شهسا، ناشر: روزنه
- چالش‌های هویت در آمریکا، مترجم محمودرضا گلشن پژوه و دیگران، ناشر: ابرار معاصر
- چند جهانی شدن - گوناگونی فرهنگی در جهان کنونی، مترجم: علی کمالی ناشر: روزنه، ۱۳۸۴
- برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی، مترجم: محمدعلی حمیدرفیعی، ناشر: دفتر پژوهش‌های فرهنگی ،۱۳۷۸،ISBN 964-6269-34-6
ترجمه نشدهویرایش
- ارتباط تمدن‌های اسلامی و کنفوسیوسی (The Islamic-Confusian Connection)، فصلنامه نیو پرسپکتیوز کوارترلی، تابستان ۱۹۹۳.......
منابعویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ مبتکر نظریه «برخورد تمدن‌ها» درگذشت (رادیو فردا)
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ویکی‌پدیا انگلیسی
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Lewin, Tamar (December 28, 2008). "Samuel P. Huntington, 81, Political Scientist, Is Dead". The New York Times. Retrieved June 9, 2015.
- ↑ "Samuel P. Huntington The Soldier And The State ：the Theory And Politics Of Civil Military Relations Belknap Press ( 1957)" – via Internet Archive.
- ↑ Joseph Lelyveld, Move Your Shadow (New York, 1985), 68–69; Shula Marks and Stanley Trapido, "South Africa Since 1976: an historical perspective," in Shaun Johnson, ed., South Africa: No Turning Back (London, 1988), 28–29
- ↑ "1992- Samuel Huntington, Herman Daly and John Cobb". Archived from the original on 2013-12-02.
- ↑ ها-چه-بود؟ «ساموئل هانتینگتون که بود؟ برخورد تمدن ها چه بود؟». www.cgie.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۱۱.
- ↑ ساموئل هانتیگتون نویسنده و نظریه‌پرداز سیاسی، درگذشت بایگانی‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (رادیو فردا)
- ↑ «دایره المعارف بزرگ اسلامی».
پیوند به بیرونویرایش
- درگذشت نظریه‌پرداز برخورد تمدن‌ها (و شرح کوتاهی از آثار و زندگی وی).
- خواب آشفته ساموئل هانتینگتون (در روزنامه اعتماد).
همچنین در کتاب فرهنگ‌ها و تمدن‌ها برخورد یا گفتگو که بوسیله محمد صادقی منتشر شده‌است افکار هانتینگتون مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌است: http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2009\08\08-12\11-35-36.htm&storytitle=ضرورت%20گفت%20و%20گوي%20فرهنگ‌ها
تصویری از جلد کتاب فرهنگ‌ها و تمدن‌ها برخورد یا گفتگو: https://web.archive.org/web/20110920105804/http://tinypic.info/files/86uuozo5v3lxv9yz2abv.jpg آقای هانتینگتون لطفاً از آن طرف: https://web.archive.org/web/20091114091340/http://www.etemaad.ir/Released/88-08-20/256.htm#165213
