سردخانه (معماری)
سردخانه (انگلیسی: Ice house) یا یخدان ساختمان‌هایی هستند که برای نگهداری یخ در طول سال استفاده می‌شوند، این سازه‌ها معمولاً قبل از اختراع یخچال و فریزر استفاده می‌شدند. بعضی از آن‌ها انبارهایی زیرزمینی، معمولاً انسان‌ساخت، نزدیک به منابع طبیعی یخ زمستانی مانند دریاچه‌های آب شیرین بودند، اما بسیاری هم ساختمان‌هایی با انواع مختلف عایق بودند.
در فصل زمستان، یخ و برف از دریاچه‌ها یا رودخانه‌ها، به داخل سردخانه برده می‌شد و با عایقهایی از جنس(اغلب ترکیب گل رس و نِی یا خاک اره) عایق می‌شدند. این یخ‌ها برای چند ماه، اغلب تا زمستان بعد، باقی می‌ماندند و در ماه‌های تابستان می‌توانست به عنوان منبع یخ مورد استفاده قرار گیرد. کاربرد اصلی یخدان ها ذخیره‌سازی غذاها بود، اما همچنین می‌توانست به سادگی برای خنک کردن نوشیدنی‌ها یا تهیهٔ دسرهای بستنی و شیرینی استفاده شود. دردوران اوج تجارت یخ، یک یخچال تجاری معمولی، ۲۷۰۰ تن (۳۰۰۰ تن کوتاه) یخ را در ۳۰ تا ۱۰۰ فوت (۹ تا ۳۰ متر) و ساختمان ۱۴ متر (۴۵ فوت) ذخیره می‌کرد.[۱]
در ایران
ویرایش
در حالی که یخدان‌های اروپایی و آمریکایی از عایقسازی برای خنک نگهداشتن هوا استفاده می‌کنند. یخدان‌های سنتی ایرانی که با نام یخچال شناخته می‌شوند از تبخیر سطحی استفاده می‌کنند.
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ Ward, Tom (December 1975). Cowtown: An album of early Calgary. City of Calgary Electric System, McClelland & Stewart. p. 192. ISBN 978-0-7712-1012-9.
- Harry Rutstein and Joanne Kroll In the Footsteps of Marco Polo ISBN 0-670-39683-4