در علوم اجتماعی، سرمایه جنسی[۱] (به انگلیسی:Sexual capital) یا سرمایه شهوانی (به انگلیسی:erotic capital) قدرت اجتماعی است که یک فرد یا گروه در نتیجه جذابیت جنسی و جذابیت اجتماعی خود به دست می‌آورد. سرمایه جنسی تحرک اجتماعی مستقل از منشأ طبقاتی را امکان‌پذیر می‌کند زیرا سرمایه جنسی قابل تبدیل است[۲][۳] و ممکن است در کسب سایر اشکال سرمایه از جمله سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی مفید باشد.[۳]

خاستگاه

ویرایش

اصطلاح «erotic capital» اولین بار توسط کاترین حکیم جامعه‌شناس بریتانیایی در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی استفاده شد. حکیم آن را جدا از مفاهیم سرمایه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی پیر بوردیو، جامعه‌شناس فرانسوی و مبتنی بر آنان تعریف کرد. او می‌گوید سرمایه جنسی مستقل از منشأ طبقاتی است و تحرک اجتماعی را امکان‌پذیر می‌کند، و استدلال می‌کند که این استقلال باعث می‌شود سرمایه شهوانی از نظر اجتماعی «براندازکننده» باشد و منجر به بی‌ارزش ساختن ساختارهای قدرت غالب و تلاش برای سرکوب آن می‌شود.[۴] در منوسفیر، اصطلاح مشابه‌ای به نام ارزش بازاری جنسی (sexual market value) وجود دارد که با مخفف آن SMV نیز شناخته می‌شود.[۵]

اهمیت

ویرایش

کاترین حکیم (Catherine Hakim) معتقد است که سرمایه جنسی تنها در روابط خصوصی یا حوزه‌های جنسی اهمیت ندارد؛ بلکه در عرصه‌های مختلفی مانند رسانه، سیاست، تبلیغات، ورزش، هنر و حتی در تعاملات روزمره اجتماعی نیز مؤثر است. به گفته او، سرمایه جنسی شامل شش عنصر اصلی است:

  • زیبایی
  • جذابیت جنسی
  • جذابیت اجتماعی: شامل مهارت‌های اجتماعی و توانایی ایجاد حس راحتی و تمایل در دیگران
  • سرزندگی و انرژی: ترکیبی از آمادگی جسمانی، انرژی اجتماعی و خوش‌رویی
  • ارائه اجتماعی: نحوه لباس پوشیدن، استفاده از عطر، زیورآلات و مدل مو که سبک و جایگاه اجتماعی فرد را به نمایش می‌گذارد
  • جاذبه جنسی: شامل توانایی و انرژی جنسی، تخیل و بازیگوشی جنسی که فرد را به یک شریک جنسی مطلوب تبدیل می‌کند[۶]

منابع

ویرایش
  1. بنایی, الهه, اصغرپور ماسوله, احمدرضا, & کرمانی, مهدی. (1399). پدیدارشناسی سرمایۀ جنسی: بررسی کیفی در تجربۀ زیستۀ زنان جوان قشر متوسط در شهر مشهد. نشریه جامعه شناسی کاربردی, 31(4), 73-92. https://doi.org/10.22108/jas.2020.119654.1809
  2. Green, Adam Isaiah (2008). "The Social Organization of Desire: The Sexual Fields Approach". Sociological Theory. Philadelphia, PA: American Sociological Association. 26: 25–50. doi:10.1111/j.1467-9558.2008.00317.x. Archived from the original on 2013-01-05.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Hakim, Catherine (2010). "Erotic capital". European Sociological Review. 26 (5): 499–518. doi:10.1093/esr/jcq014.
  4. Hakim, Catherine (2011). Erotic Capital: The Power of Attraction in the Boardroom and the Bedroom. Basic Books. pp. 16–18. ISBN 978-0-465-02747-7.
  5. Boysen, Benjamin. "Houellebecq's Priapism: The Failure of Sexual Liberation in Michel Houellebecq's Novels and Essays." Canadian Review of Comparative Literature 43.3 (2016): 477–497.
  6. «سرمایه جنسی یا سرمایه شهوانی چیست؟». ایران کاندوم.

برای مطالعه بیشتر

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش