سفرِ سنگ عنوان یک فیلم سینمایی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی مسعود کیمیایی محصول سال ۱۳۵۷ است.[۱] فیلمنامهٔ سفر سنگ با نگاهی به قصه/نمایشنامه «سنگ و سرنا» از بهزاد فراهانی، نوشته شده است. اسفندیار منفردزاده مدیر تولید فیلم سفر سنگ بوده است[۲].

سفر سنگ
پوستر فیلم سفر سنگ اثر محمدعلی باطنی
کارگردانمسعود کیمیایی
تهیه‌کنندهمسعود کیمیایی
نویسندهمسعود کیمیایی
بازیگرانسعید راد
فرزانه تأییدی
محمدرضا فاضلی
حسین گیل
گیتی پاشایی
سعید پیردوست
موسیقیمجید انتظامی
اسماعیل ماهان
فیلم‌بردارهوشنگ بهارلو
تدوین‌گرعباس گنجوی
تاریخ‌های انتشار
۶ تیر ۱۳۵۷
مدت زمان
۱۱۴ دقیقه
کشورایران
زبانفارسی

طراحان پوسترهای فیلم سفر سنگ محمدعلی باطنی و فرشید مثقالی هستند[۳][۴]. (امضای باطنی در حاشیه پوستر دیده می‌شود)

سفر سنگ عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال ۱۳۵۷ را به خود اختصاص داده است.

خلاصهٔ فیلم

ویرایش

ارباب روستا، سال‌هاست که مالک تنها آسیاب آبادی است و مردم را استثمار می‌کند. او درضمن از ساخته‌شدن آسیابی که بتواند منافع مردم را تأمین کند جلوگیری می‌کند. مدت‌هاست که مردم روستا سنگ عظیمی را برای آسیاب تراشیده و آماده کرده‌اند، اما برای حملش ایادیِ ارباب همیشه مانع شده‌اند. بالاخره یک کولی به روستا می‌آید. ورود کولی به روستا احساسات فروخفتهٔ مردم را بیدار می‌کند؛ ولی اکثریت جرأت همراهی با او را ندارند و بی‌تفاوت با سخنانش روبه‌رو می‌شوند. کولی بااینکه طرفیتی در ماجرا ندارد، بالاخره موفق می‌شود چند تن، از جمله یک آهنگر را تهییج کند تا برای آوردن سنگ بروند. بالاخره با زحمت بسیار و رفع و رجوع توطئه‌چینی‌های ارباب، ازجمله فرستادن جاسوس به میان گروه آنان، سنگ به روستا آورده می‌شود و خودِ سنگ، خانهٔ ظلم ارباب را بر سرش ویران می‌کند.[۱]

بازیگران

ویرایش

اسامی بازیگران فیلم سفر سنگ به شکل* و ترتیب نمایش در عنوان‌بندی آغازین فیلم [۱] [۳]:

  1. سعید راد به نقش مرد کولی
  2. فرزانه تأییدی
  3. رضا فاضلی به نقش یاور
  4. حسین گیل به نقش محمدحسن آهنگر
  5. امرالله صابری
  6. حمید طاعتی به نقش سنگ‌تراش
  7. آرش تاج [تهرانی]
  8. اکبر کیا
  9. سعید پیردوست
  10. حمید سعید‌پور
  11. نصرت‌ کریمی
  12. محمدولی احمدلو به نقش آسیابان**
  13. رضا حاجیان
  14. علی وفادار
  15. محمدکاظم صادقی
  16. ابوالقاسم صادقی
  17. خستو رمضانی
  18. محمد شرفی
  19. جعفر والی (با هنرمندی:)
  20. علی محزون به نقش ارباب روستا (با هنرمندی:)
  21. گیتی [پاشایی] به نقش فاطمه (و چهره‌ی تازه‌ای از:)
  22. اکبر معززی (در عنوان‌بندی نیامده است)

* اسامی داخل کروشه در عنوان بندی و یا پوستر درج نشده‌اند، به معنی که این بازیگران در زمان خود به این نامها شهرت داشته‌اند

** در عنوان‌بندی به اشتباه یا به دلایل دیگر نام احمد احمدلو آمده است.

نمایش فیلم

ویرایش

فیلم «سفر سنگ» برای بار نخست در تاریخ سه‌شنبه ۶ تیر ۱۳۵۷ خورشیدی در سه سینمای کاپری، امپایر و ریولی در تهران به نمایش درآمد.[۵] [۶]. این فیلم جایگزین فیلم آمریکایی «۱۰ ثانیه تا مرگ» (به انگلیسی: Viva Knievel!) در سینما کاپری، جایگزین فیلم ایتالیایی-کانادایی «یتی: غول قرن بیستم» در سینما امپایر و جایگزین فیلم قصاب‌باشی در سینما ریولی شد[۷]

فیلم سفر سنگ، پس از حدود ۵ هفته نمایش، (۳۳ شب در امپایر، ۳۴ شب در کاپری و ۳۵ شب در ریولی) در شبهای متوالی جای خود را به ترتیب به فیلمهای جن‌گیر و این گروه خشن دادند[۸]. بعد از این، قرار بود که سفر سنگ در سینما مولن‌روژ در هفته ششم از تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۵۷ نمایش پیدا کند[۹] که با تعطیلی سینماها به دلیل اعتصاب سینماداران در اعتراض پایین بودن قیمت بلیطها، نمایش فیلم متوقف شد[۱۰].

سفر سنگ در نهایت با فروش نزدیک به ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در سینماهای ایران، توانست عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال ۱۳۵۷ را کسب کند[۱۱]

تولید فیلم

ویرایش

نقد و بررسی

ویرایش

کیمیایی شامه تیزی دارد و اغلب با توجه نشان دادن به مسائل اجتماعی و سیاسی زمان خود، و تلفیق این مسائل با مایه های مردم پسند، فیلمهای موفقی ساخته است. "سفر سنگ" هنگامی ساخته شد و به نمایش درآمد که نخستین جرقه های انقلاب ۵۷ در ایران زده شده بود. این فیلم مانند همه فیلم های کیمیایی از ساخت و تکنیک خوبی برخوردار است و باز مانند بسیاری از آنها، از ضعف در فیلمنامه و شخصیت پردازی نیز رنج می برد. به علاوه که در این فیلم، جنبه های بسیار قوی شعاری در فیلم، آن را از سینما دور کرده است. سفر سنگ، تنها به عنوان یک شعار در یک مقطع خاص، ارزش زیادی دارد.[۱۲]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «سفر سنگ». بانک جامع اطلاعات سینمای ایران، سوره سینما.
  2. «زندگی‌نامه اسفندیار منفردزاده». وبگاه رسمی اسفندیار منفردزاده.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ پوستر فیلم و عنوان‌بندی آغازین فیلم «سفر سنگ»
  4. «نارضایتی مسعود کیمیایی از پوستر فیلم های اخیرش». ش. ۴۱۱۴. دنیای اقتصاد. ۱۸ مرداد ۱۳۹۶.
  5. «تبلیغ نمایش نخست فیلم «سفر سنگ» در سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. سه‌شنبه ۶ تیر ۱۳۵۷، صفحه ۲۲. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  6. «تبلیغ نمایش نخست فیلم «سفر سنگ» در سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. دوشنبه ۵ تیر ۱۳۵۷، صفحه ۲۲. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  7. «آخرین نمایش فیلمهای «۱۰ ثانیه تا مرگ»، «بیتی غول قرن بیستم» و «قصاب‌باشی» در سینماهای کاپری، امپایر و ریولی در جدول برنامه‌ی سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. دوشنبه ۵ تیر ۱۳۵۷، صفحه ۲۲. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  8. «آخرین نمایش فیلم «سفر سنگ» در سینما ریولی و فیلمهای جایگزین در جدول برنامه‌ی سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. سه‌شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۵۷، صفحه ۳۰. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  9. «تبلیغ نمایش هفته هفتم فیلم «سفر سنگ» در سینما مولن روژ». روزنامه اطلاعات. سه‌شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۵۷، صفحه ۳۰. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  10. «فردا سینماها بسته خواهد شد». روزنامه اطلاعات. سه‌شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۵۷، صفحه ۴. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  11. «نگاهی آماری به تعداد تماشاگران آثار اکران شده فیلم‌های پس از انقلاب، مسعود کیمیایی؛ مثل یه کوه بلند». فیلیموشات. ۲۰ اسفند ۱۴۰۱.
  12. مجله فیلم، شماره 1، صفحه 79.

پیوند به بیرون

ویرایش