سمانه مغربیه

سمانه مغربیه معروف به سیده و کنیه اش ام الفضل، مادر علی الهادی و همسر محمد التقی (به ترتیب امامان دهم و نهم شیعهٔ دوازده امامی) می‌باشد. نام او را اسماء نیز گفته‌اند. سمانه، کنیزی بود که به دستور محمد التقی به هفتاد دینار خریداری شد. او بسیار روزه می‌گرفت و نماز می‌خواند. مرقد سمانه، در سامرا، در حرم عسکریین و در مجاورت علی الهادی، حسن العسکری، نرجس خاتون (همسر حسن العسکری، حکیمه (دختر محمد التقی) و حٌدَیث (همسر علی الهادی) است. سمانه در زمره زنان راوی حدیث نام برده شده‌است.

سمانه مغربیه
درگذشت	سامرا
آرامگاه	حرم عسکریین - سامرا
همسر	محمد تقی
فرزندان	علی النقی موسی مبرقع ابواحمدحسین ابوموسی عمران حکیمه خاتون فاطمه خدیجه ام کلثوم
خویشاوندان	علی بن موسی الرضا (پدر شوهر)

در جنّات الخلود آمده‌است که آن بانو، همیشه روزه مستحبی می‌گرفت و در زهد و تقوا مثل و مانند نداشت.

تمام فرزندان محمد التقی از سمانه زاده شدند. پسران سمانه، علی الهادی، موسی مبرقع، ابواحمد حسین و ابوموسی عمران و دخترانش، فاطمه، خدیجه، ام‌کلثوم و حکیمه هستند.

جایگاه

علی الهادی دربارهٔ مادرش گفته‌است:

أُمِّی عَارِفَةٌ بِحَقِّی، وَ هِیَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ، لَا یَقْرَبُهَا شَیْطَانٌ مَارِدٌ، وَ لَا یَنَالُهَا کَیْدُ جَبَّارٍ عَنِیدٍ، وَ هِیَ مَکْلُوءَةٌ بِعَیْنِ اللَّهِ الَّتِی لَا تَنَامُ، وَ لَا تَتَخَلَّفُ عَنْ أُمَّهَاتِ الصِّدِّیقِینَ وَ الصَّالِحِینَ.

ترجمه:

مادرم عارف به حق من (حق امامت) است، اهل بهشت است، شیطان سرکش به او راهی ندارد و نزدیکش نمی‌شود و مکر و حیله جبار سرکش به وی نمی‌رسد، تحت نظر الهی است که غلفت در او راه ندارد، او با مادران صدیق و صالح فرقی ندارد.

منابع

• بحار الانوار، ج ۴۸، ص ۵، ح ۵ و ۷. از خرائج و کافی.
• بحار الانوار، ج ۴۸، ص ۶ و ۷، ح ۹ و ۱۰ از ارشاد و کشف الغمه.