سیستم جنسی (به انگلیسی: Sexual system)، یک الگوی تخصیص جنسیت یا پراکندگی کارکرد نر و ماده در بین جانداران موجود در یک گونه است. اصطلاحی مانند سیستم تولیدمثل و سیستم جفت‌گیری نیز به عنوان مترادف استفاده شده‌است.[۱]

تمایز بین سیستم‌های جنسی به دلیل انعطاف‌پذیری فنوتیپی همیشه روشن نیست. سیستم‌های جنسی به عنوان یک عامل کلیدی برای تنوع ژنتیکی، موفقیت باروری، و همچنین ممکن است منجر به پیدایش یا انقراض گونههای خاصی شده باشد.[۲]

علاقه به سیستم‌های جنسی به داروین برمی‌گردد، او دریافت که خرچنگ‌ها دارای گونه‌هایی هستند که پایه نری و برخی دوپایه هستند.[۳]

انواع سیستم‌های جنسی

ویرایش

در گیاهان سیستم‌های جنسی تک‌ریختی وجود دارد که در آن گونه‌ها دارای گل‌های هرمافرودیت، نر و/یا ماده روی همان گیاه هستند. سیستم‌های جنسی تک‌ریختی شامل تک‌پایه جنسی، تک‌پایه مادگی، تک‌پایه نری و سه‌پایه جنسی می‌باشد. همچنین سیستم‌های جنسی دوریختی مانند دوپایه جنسی، پایه مادگی و پایه نری وجود دارد.[۴]

سیستم‌های جنسی آمیخته جایی است که نرماده با افراد تک‌جنسیتی همزیستی می‌کنند. این شامل دوپایه نری، دوپایه مادگی و سه‌پایه جنسی است.[۵]

منابع

ویرایش
  1. Cardoso, João Custódio Fernandes; Viana, Matheus Lacerda; Matias, Raphael; Furtado, Marco Túlio; Caetano, Ana Paula de Souza; Consolaro, Hélder; Brito, Vinícius Lourenço Garcia de (Jul–Sep 2018). "Towards a unified terminology for angiosperm reproductive systems". Acta Botanica Brasilica (به انگلیسی). 32 (3): 329–348. doi:10.1590/0102-33062018abb0124. ISSN 0102-3306.
  2. Goldberg EE, Otto SP, Vamosi JC, Mayrose I, Sabath N, Ming R, Ashman TL (April 2017). "Macroevolutionary synthesis of flowering plant sexual systems". Evolution; International Journal of Organic Evolution. 71 (4): 898–912. doi:10.1111/evo.13181. PMID 28085192.
  3. Yusa Y, Yoshikawa M, Kitaura J, Kawane M, Ozaki Y, Yamato S, Høeg JT (March 2012). "Adaptive evolution of sexual systems in pedunculate barnacles". Proceedings. Biological Sciences. 279 (1730): 959–66. doi:10.1098/rspb.2011.1554. PMC 3259936. PMID 21881138.
  4. Torices R, Méndez M, Gómez JM (April 2011). "Where do monomorphic sexual systems fit in the evolution of dioecy? Insights from the largest family of angiosperms". The New Phytologist. 190 (1): 234–248. doi:10.1111/j.1469-8137.2010.03609.x. PMID 21219336.
  5. Oyarzún PA, Nuñez JJ, Toro JE, Gardner J (2020). "Trioecy in the Marine Mussel Semimytilus algosus (Mollusca, Bivalvia): Stable Sex Ratios Across 22 Degrees of a Latitudinal Gradient". Frontiers in Marine Science (به انگلیسی). 7. doi:10.3389/fmars.2020.00348. ISSN 2296-7745.