شاداب وجدی (زادهٔ ۱۹۳۷[۱]) شاعر، مترجم و زبانشناس ایرانی و مدرس ادبیات فارسی در دانشگاه لندن است.[۲] او همچنین به عنوان تهیه‌کننده و مجری رادیوی فارسی بی‌بی‌سی فعالیت کرده‌است.[۳]

شاداب وجدی
زادهٔ۱۹۳۷
ملیتایرانی
پیشهشاعر، مترجم و زبانشناس
همسر(ها)لطفعلی خنجی

زندگی‌نامه ویرایش

شاداب وجدی در سال ۱۳۱۶ شمسی در شیراز به دنیا آمد.[۱] تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شهرستانهای مختلف و سرانجام در تهران گذراند.

خلاصه ای از مدارج تحصیلی و علمی ویرایش

  • لیسانس ادبیات فارسی از دانشسرای عالی تهران.
  • عضویت در گروه پژوهشهای روستایی در کادر مؤسسه تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
  • فوق لیسانس جامعه‌شناسی از مؤسسه تحقیقات و مطالعات اجتماعی دانشگاه تهران.[۴]
  • دکترای زبانشناسی از دانشگاه لندن. موضوع تز دکترا: بررسی عبارت اسمیّه در زبان فارسی بر مبنای دستور گشتاری[۵]

مشاغل ویرایش

  • تدریس ادبیات فارسی در دبیرستان رضا شاه کبیر (نوربخش) تهران.
  • تهیه و اجرای برنامه‌های سیاسی و ادبی بخش فارسی رادیوی بی‌بی‌سی در لندن.
  • تدریس زبان و ادبیات فارسی در دانشکده مطالعات آسیایی و آفریقایی دانشگاه لندن.

او پس از خروج ابوالحسن بنی صدر، اولین رئیس‌جمهور ایران از این کشور در سال ۱۳۶۰ با او مصاحبه کرد.[۶]

شعرهای او به زبان فارسی است و به انگلیسی، آلمانی و سوئدی نیز ترجمه و منتشر شده‌است.[۵][۷] وجدی یکی از نخستین شاعران زن ایرانی بود که ترجمهٔ اشعارش به انگلیسی به صورت یک مجموعه منتشر شد.[۸] همسر او لطفعلی خنجی اشعار وی را با نام Distant Melodies (آواهای دوردست) به انگلیسی برگردانده است. مترجم شعرهای وی به زبان آلمانی زنی است که خود شاعر است. کتاب شعر وجدی در ایران، پس از سالها همچنان در انتظار مجوز وزارت ارشاد است.[۷]

سبک شعر ویرایش

شهرنوش پارسی پور در نقد کتاب کولاک و شقایق شاداب وجدی، شعر او را در ابتدا با وزن و قافیه و در سبک کلاسیک می‌داند که رفته رفته تغییر شکل داده، تحت تأثیر فروغ فرخزاد است و «به شعر نو گرایش پیدا می‌کند.» به اعتقاد پارسی پور، وجدی شاعری است که «در اوزان شعری تخصص و مهارت دارد؛ و این‌ها را در شعرش رعایت می‌کند.» او در شعر وجدی، آرامش و سکون می‌بیند و به نظر او وجدی شاعر عُصیانی نیست و به این دلیل و نیز جدایی از جامعه نتوانسته «مسیر حرکتی را به‌سرعت طی کند که شاعرانی مثل فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی طی کردند.»[۹]

لعبت والا، وجدی را «از برگزیده‌ترین شاعران نسل جوان [پیش از انقلاب]» خوانده‌است.[۱۰]

علیزاده طوسی در نقد کتاب کولاک و شقایق، وجدی را در زمرهٔ گروهی از شاعران می‌داند که «شاعر بودن آنها از موجودیت کامل انسانی آنها جدا نیست. این شاعران مثل همهٔ انسانهای دیگر زندگی می‌کنند و می‌گذارند که نفس آگاهشان در همهٔ افقهای زندگی سیر داشته باشد و در این سیر طبیعی است که تجربه‌های بیشمار و گوناگون انسان در زمان و مکان، در لحظه‌ای خاص، ناگهان شعری را در آیینهٔ ذهن آنها پدیدار می‌کند.»[۱۱]

رضا اغنمی سروده‌های او را پرمغز دانسته و دارای سادگیِ زبان و کلام در عین سنجیدگی مفاهیم شعری می‌داند.[۱۲]

کتاب‌شناسی ویرایش

آثار چاپ شده به زبان فارسی ویرایش

الف- اثر تحقیقی تحت عنوان: علل اجتماعی ظهور و رواج تصوّف در ایران و بعضی کاستی‌ها در داستانهای مثنوی مولانا ناشر: نشر ساتراپ، لندن.

ب- مجموعه‌های شعر:

  • " خم کوچه "، تهران ، انتشارات معرفت.
  • "سرودی برای دستهایی کوچک"، تهران، انتشارات زوار.
  • " به یاد تشنگی کوهپایه‌های جنوب"، لندن.
  • "زیر باران"، آمریکا ، انتشارات " پر ".
  • " یک روز دیگر "، تهران، ا نتشارات روشنگران.
  • " شمعدانیهای سرخ شفق "، سوئد ، انتشارات باران.
  • "کولاک و شقایق"، لندن، بوک پرس.
  • "صدای آرامش"، تهران، نشر نگاه (1394)[۹][۱۳][۱۱]

ج- ترجمه‌ها:

  • " درون جهان سوم" (از انگلیسی). نویسنده: " پل هریسون ". تهران ، انتشترات فاطمی.
  • " بازگشت به چین " (از انگلیسی). نویسندگان: " لیانگ هنگ " و " جودی شاپیرو". تهران ، انتشارات معین.
  • "گل‌ها و آدمها". ترجمه فارسی منتخبی از اشعار سوئدی "یان میلوش" شاعر رومانیایی نسب مقیم سوئد.

آثار چاپ شده به زبان انگلیسی ویرایش

  • Closed Circuit . منتخبی از اشعار دکتر شاداب وجدی به ترجمه لطفعلی خنجی، انتشارات Forest Books, London
  • Distant Melodies . منتخبی از اشعار دکتر شاداب وجدی به ترجمه لطفعلی خنجی. ناشر: Ibex Publishers, Maryland, USA

اثر چاپ شده به زبان آلمانی ویرایش

Zur Erinnerung an den Durst der südlichen Berghänge منتخبی از اشعار دکتر شاداب وجدی به ترجمه خانم Ingrid Stoll شاعر آلمانی . انتشارات Internationales Kulturwerk, Hildesheim. توضیح: عنوان آلمانی کتاب به معنای " به یاد تشنگی کوهپایه‌های جنوب " است، ولی این اثر آلمانی ترجمه کتاب فارسی دارای همان عنوان نیست و فقط بعضی از اشعار آن کتاب را دربردارد.

اثر چاپ شده به زبان سوئدی ویرایش

Behov av en resa (به معنای "نیاز سفر"): ترجمه سوئدی منتخبی از اشعار دکتر شاداب وجدی. مترجم این مجموعه "یان میلوش" شاعر رومانیایی نسب مقیم سوئد است.

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Kianush, M. (1996). Modern Persian Poetry (به هلندی). Rockingham Press. Retrieved 2015-09-05.
  2. «دنیای غریب صادق هدایت در آکسفورد». BBC. ۲۰۰۳-۰۴-۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
  3. «Witness Seminar: The BBC and the Iranian Revolution 1979» (PDF). School of Oriental and African Studies. ۶ مارس ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۴ شهریور ۱۳۹۴.
  4. حسینی، رها (۲۰۱۴-۰۲-۰۶). «ته ماندهٔ بهار را به من بسپار». roozonline.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۵.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۵.
  6. «ایران - مصاحبه با ابوالحسن بنی‌صدر در روز پس از خروج از ایران». BBC فارسی. ۲۰۱۱-۰۶-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ طاهری، علیرضا (۲۰۱۱-۱۱-۱۰). ««زندگی را در سرزمین نفرین شده من دریابیم»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
  8. Classe, O. (2000). Encyclopedia of Literary Translation Into English: A-L. Encyclopedia of Literary Translation Into English (به انگلیسی). Fitzroy Dearborn Publishers. p. 1061. Retrieved 2015-09-01.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ «شهرنوش پارسی‌پور - بررسی و معرفی کتاب - کولاک و شقایق». رادیو زمانه. ۲۰۰۷-۱۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
  10. والا، لعبت (۲۰۱۱-۰۱-۱۰). «لعبت والا: بی‌بی‌سی فارسی درد غربت را تسکین می‌دهد». BBC فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ علیزاده طوسی (۲۲ فروردین ۱۳۸۶). «'کولاک و شقایق' تجربه‌های انسان در آیینهٔ اندیشه و احساس». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۴ شهریور ۱۳۹۴.
  12. رضا اغنمی (17-12-2012). «نگاهی به کولاک و شقایق». عصر نو. دریافت‌شده در ۱۴ شهریور ۱۳۹۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  13. «سه شنبه: جشنواره فیلم حقوق بشر، "کولاک و شقایق" و …». BBC. ۲۰۰۷-۰۴-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.

پیوند به بیرون ویرایش