شاه‌محمود نیشابوری
شاه‌محمود نیشابوری ملقب به زرین قلم از خوشنویسان قرن دهم است. او در خط نستعلیق استادی بی‌نظیر بوده و از این نظر مولانا عبدی عمو و استاد خود را که در اوایل سلطنت شاه تهماسب بهترین خطاط سلطنتی محسوب می‌شده تحت‌الشعاع قرار داد و از او لقب زرین قلم را گرفت.[۱]
شاه اسماعیل برای او احترام خاصی قائل بود. به طوری که در جنگ چالدران با عثمانی (۹۲۰ه. ق/۸۹۳ه. ش) چنان نگران سلامتی او بود که دستور داد این خوشنویس بزرگ و نیز نقاش معروف، کمال‌الدین بهزاد را همچون گنجی گران‌بها در غاری امن پنهان کردند.[۲][۳] گفته می‌شود پس از جنگ، شاه قبل از هر چیز سلامتی این دو استاد را جویا شد.[۳]
شاه محمود نیشابوری ازجمله خوشنویسانی بود که همراه با خوشنویسان صاحب نامی چون مولانا مالک دیلمی و تنی چند از نستعلیق‌نویسان دیگر مانند محب‌علی (سرپرست کتابخانه)، ملا عیشی هروی و مولانا رستم علی که در ابتدا برای بهرام میرزا صفوی کار می‌کرد، مشغول نوشتن نسخه خطی هفت اورنگ جامی شد. این کتاب از مشهورترین نسخه‌های خطی است و اکنون در نگارخانه فری‌یر در واشینگتن است. اتمام این کتاب با بیست و هشت مینیاتوری که دارد نه سال طول کشید.[۴]
در جوانی از ملازمان شاه تهماسب صفوی شد و همراه خوشنویسان و نقاشان دیگر در کتابخانه سلطنتی در تبریز مشغول کتابت بود. سپس به مشهد رفت و بیست سال در آنجا زیست. شاه محمود تمام عمر مجرد زیست و ازدواج نکرد. گفته می‌شود در سال ۹۷۲ در مشهد درگذشته و در جوار قبر سلطان‌علی مشهدی به خاک سپرده شده،[۵] اما آثار تاریخ دار وی پس از این تاریخ هم موجود است.[۶]
پانویس
ویرایش
منابع
ویرایش- فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش. ص ۴۸۹–۴۹۱
- گری، بازیل. نقاشی ایران. انتشارات عصرجدید. ترجمه: شروه، عربعلی. تهران ۱۳۶۹ش. ص ۱۲۹ و ۱۲۵
- مکتب تبریز (۸۷۷ تا ۹۶۴ ه. ش ). وب‌گاه تبیان بازدید ۱۵ شهریور ۱۳۸۹
- زندگی‌نامه هنرمندان مکتب هرات بازدید ۱۵ شهریور ۱۳۸۹
- شاه محمود نیشابوری. وب‌گاه آفتاب بازدید ۱۶ شهریور ۱۳۸۹
پیوند به بیرون
ویرایش
.jpg){kind=small}