قیام

خیزش
(تغییرمسیر از قیام کردن)

قیام یا خیزش یک شورش خشونت آمیز علیه دولت است.[۱][۲] شورشی کسی است که دست به قیام می‌زند. گروه شورشی گروهی آگاهانه هماهنگ است که به دنبال به دست آوردن کنترل سیاسی بر کل یک ایالت یا بخشی از یک دولت است.[۳] قیام به صورت امتناع کردن از انجام دستورهای یک مقام مستقر، مقاومت در برابر او و با هدف نفی حاکمیت یا در اعتراض به موضوعی خاص، انجام می‌شود. قیام می‌تواند ناشی از احساس خشم و عدم پذیرش اوضاع باشد و سپس با امتناع از تسلیم یا اطاعت از مقام مسئول این وضعیت، آشکار شود. همچنین ممکن است فردی یا جمعی، صلح آمیز (نافرمانی مدنی، مقاومت مدنی و مقاومت غیر خشونت‌آمیز) یا خشونت‌آمیز (تروریسم، خرابکاری و جنگ چریکی) باشد.[۴]

طبقه‌بندی

ویرایش
 
فتح باستیل، ۱۴ ژوئیه ۱۷۸۹، در جریان انقلاب فرانسه.
 
جنگ استقلال یونان، (۱۸۲۱–۳۰)، شورش یونانیان در داخل امپراتوری عثمانی، مبارزه‌ای که منجر به تأسیس یک یونان مستقل شد.

قیام یک شورش مسلحانه است.[۵]

شورش نوعی قیام با هدف جایگزینی یک دولت، شخصیت، قانون یا سیاست است.[۶]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Boswell, Terry; Dixon, William J. (1990). "Dependency and Rebellion: A Cross-National Analysis". American Sociological Review. 55 (4): 540–559. doi:10.2307/2095806. ISSN 0003-1224.
  2. Kasfir, Nelson (2015), Arjona, Ana; Kasfir, Nelson; Mampilly, Zachariah (eds.), "Rebel Governance – Constructing a Field of Inquiry: Definitions, Scope, Patterns, Order, Causes", Rebel Governance in Civil War, Cambridge University Press, p. 24, ISBN 978-1-107-10222-4
  3. Kasfir, Nelson (2015), Arjona, Ana; Kasfir, Nelson; Mampilly, Zachariah (eds.), "Rebel Governance – Constructing a Field of Inquiry: Definitions, Scope, Patterns, Order, Causes", Rebel Governance in Civil War, Cambridge University Press, p. 24, ISBN 978-1-107-10222-4
  4. «شورش - معنی "شورش"». کلمه جو. ۲۰۲۲-۱۱-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۱۳.
  5. "Insurrection". Oxford English Dictionary (2nd ed.). Oxford University Press. 1989. Insurrection: The action of rising in arms or open resistance against established authority or governmental restraint; with pl., an instance of this, an armed rising, a revolt; an incipient or limited rebellion.
  6. "revolt". Cambridge Dictionary. Cambridge University Press. Retrieved 12 September 2023.


پیوند به بیرون

ویرایش