لرزه‌یاب
لرزه‌یاب[۱] یا ژئوفون (انگلیسی: Geophone) وسیله‌ای است که جنبش زمین (سرعت) را به ولتاژ تبدیل می‌کند که ممکن است در یک ایستگاه، ضبط شود. انحراف معیار این ولتاژ اندازه‌گیری شده از خط مبنا را پاسخ لرزه‌ای می‌گویند و از آن برای تحلیل ساختار زمین استفاده می‌شود.
ریشه‌شناسی ویرایش
اصطلاح ژئوفون از واژه یونانی "γῆ (ge)" به معنای زمین و "phone" به معنای صدا گرفته شده‌است.
ساختار ویرایش
لرزه‌یاب‌ها از لحاظ تاریخی دستگاه‌های آنالوگ غیرفعال بوده‌اند و معمولاً شامل یک سیم‌پیچ سیم فنری است که در میدان آهنربای دائمی نصب‌شده روی جعبه حرکت می‌کند تا سیگنال الکتریکی تولید کند.[۲] طراحی‌های جدید این وسیله بر پایه فناوری سامانه میکرو الکترومکانیکی (MEMS) است که از طریق یک مدار بازخورد فعال برای حفظ موقعیت یک قطعه کوچک سیلیکون، پاسخ الکتریکی به جنبش زمین ایجاد می‌کند.
پاسخ لرزه‌یاب سیم‌پیچی/آهنربایی متناسب با سرعت زمین است، در حالی که دستگاه‌های بر پایه MEMS معمولاً متناسب با شتاب زمین پاسخ می‌دهند. فناوری MEMS سطح نویز بسیار بالاتری (سرعت ۵۰ دسی‌بل بالاتر) نسبت به لرزه‌یاب‌ها دارد و و فقط می‌توان از آن در جنبش‌های قوی یا برنامه‌های لرزه ای فعال استفاده کرد.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ «لرزه‌یاب» [ژئوفیزیک] هم‌ارزِ «geophone»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۱-۱ (ذیل سرواژهٔ لرزه‌یاب)
- ↑ John M Reynolds (2011). An Introduction to Applied and Environmental Geophysics-second edition. WILEY BLACKWELL. p. 170. ISBN 978-0-471-48535-3.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Geophone». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۴.
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ لرزه‌یاب موجود است. |
 | این یک مقالهٔ خرد درباره لرزه‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |