مباهته یک اصطلاح در فقه امامیه است که برگرفته از یک حدیث نبوی نقل‌شده در کتاب اصول کافی است، که دربارهٔ نحوه مواجهه مسلمانان با دشمنان دین بحث می‌کند. این حدیث به لحاظ سندیت، یک حدیث صحیح محسوب می‌شود که بر اساس آن نظریات فقهی مختلفی از سوی فقهای مسلمان ارایه شده است.[۱]

تردید در معنای یک واژه (به عربی: باهِتوهُم)، منجر به بروز اختلاف نظر میان فقها شده و نظریه های مختلفی در مورد آن وجود دارد:
نظریه اول:
برخی از فقها آن را به معنای "مبهوت‌کردن از راه ارائه استدلال محکم" در نظر گرفته‌اند.
نظریه دوم:
عده دیگری از فقها قائل به این هستند که این حدیث صدور جواز «بهتان» است.[۲][۳]
نظریه سوم:
برخی دیگر، از جمله بعضی از متأخّرین و برخی از عناصر نظام جمهوری اسلامی هوادارانی دارد، و استفاده از آن در دوران معاصر موجب ورود این اصطلاح به عرصه عمومی شده‌است. کارناوال عصر عاشورا به عنوان یکی از نمونه‌ای از کاربرد مباهته در ایران معاصر مشهور است.[۴]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. پیروزفر، سهیلا؛ بهادری، محمدرضا (بهار ۱۳۹۵). «بررسی سندی و متنی روایت مباهته». نشریه علمی-پژوهشی تحقیقات مطالعات فهم حدیث. دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین. دوره ۲ (۲): ۵۵–۷۵. doi:10.30479/mfh.2016.1127.
  2. حیدری، علی‌مراد (زمستان ۱۳۹۴). «بررسی فقهی-حقوقی مباهته رسانه‌ای». فصلنامه علمی-پژوهشی حقوق اسلامی. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. دوره ۱۲ (۴۷): ۱۱۳–۱۳۰.
  3. محمدیان، علی؛ علمی سولا، محمدرضا؛ فخلعی، احمدتقی (زمستان ۱۳۹۴). «تأمّلی در مدلول روایت موسوم به مباهته». فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث. دانشگاه الزهرا. دوره ۱۲ (۴): ۱۵۷–۱۸۰. doi:10.22051/tqh.2015.2136.
  4. موسوی، سیداکبر (۱۵ خرداد ۱۳۹۳سیاست‌ورزی با ابزار مباهته و قدرت اتهام جنسی، دین‌آنلاین