مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور

مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور شعبه‌ای از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در استان‌های غربی ایران است که به عنوان آرشیو و مرکز اسناد غرب ایران فعالیت می‌کند.

مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور
کشورایران
نوعملی-منطقه‌ای
تأسیس۱۳۷۱
موقعیتایران، استان همدان، همدان، خیابان میرزاده عشقی
اطلاعات دیگر
مدیرعلیرضا تکلو[۱]

تاریخچه ویرایش

مرکز اسناد و کتابخانهٔ ملی منطقهٔ غرب کشور در شهریور ۱۳۷۱ در شهر همدان تأسیس شد. این مرکز برای جمع‌آوری و نگهداری اسناد تاریخی استان‌های کرمانشاه، ایلام، کردستان، لرستان و همدان برنامه‌ریزی و راه‌اندازی شده‌است.[۲]

موقعیت مرکز ویرایش

مرکز اسناد و کتابخانهٔ ملی منطقهٔ غرب کشور در شهر همدان، میدان جهاد، خیابان میرزاده عشقی، ابتدای خیابان رکنی قرار دارد.[۳]

ساختمان مرکز ویرایش

ساختمان مرکز اسناد و کتابخانهٔ ملی غرب کشور به سیستم هوشمند اعلان و اطفای حریق هوشمند آدرس‌پذیر مجهز است.[۴]

وظایف ویرایش

  • ارزشیابی اسناد
  • فهرست نویسی
  • اطلاع رسانی و پژوهش
  • تاریخ شفاهی
  • کتابخانه
  • فناوری اطلاعات[۲]

نگهداری از اسناد ویرایش

در مرکز اسناد غرب کشور مجموعه‌های خطی بسیاری وجود دارند که ضمن ارسال به کتابخانه ملی ایران در تهران، تحت عملیات آزمایشگاهی و میکروب‌زدایی قرار گرفته‌اند تا از سرعت نابودی آن‌ها کاسته شود. این مرکز اقدام برای آفت‌زدایی، انجام عملیات آزمایشگاهی، مرمت، نگهداری اصولی در مخازن تحت کنترل میکروبی، دیجیتال‌سازی و اطلاع‌رسانی اسناد را بر عهده دارد.[۵]

اسناد اهدایی و مجموعه‌ها ویرایش

برخی از آثار، تصاویر و اسناد محمدهادی تالهی به مرکز اسناد غرب کشور اهدا شد.[۶] همچنین منابع آرشیوی هلال احمر همدان از قبیل فیلم، صوت، عکس، گزارش های سالانه و فصلی، گزارش برگزاری برنامه های ملی و منطقه ای و مجموعه مکاتبات مربوط به حوادث طبیعی به مرکز اسناد غرب کشور منتقل شده‌است.[۷] مرکز اسناد غرب کشور با اعزام کارشناسان خود بایگانی راکد تمامی ادارات دولتی ۵ استان بزرگ غرب کشور را مورد ارزشیابی قرار می‌دهد. این اسناد پس از ارزشیابی غربال شده و اسناد دارای ارزش نگهداری، پس از انتقال، تحت اقدامات تخصصی و آسیب‌زدایی قرار گرفته و اطلاعات آنها وارد سیستم یکپارچه «رسا» می‌شود. علاوه بر این‌ها نمونهٔ کتب منتشرشده از سوی ناشران استان‌چای غرب کشور، و نیز پایان‌نامه‌های مقطع کارشناسی ارشد و دکترا، نشریات و منابع غیر کتابی در این ۵ استان در مرکز اسناد غرب کشور آرشیو و نگهداری می‌شود.[۸]

تاریخ شفاهی ویرایش

مرکز اسناد غرب کشور فعالیت‌هایی را برای ثبت تاریخ شفاهی همدان و دیگر استان‌های غرب کشور انجام داده‌است. از جملهٔ آن‌چا می‌توان به ثبت تاریخ شفاهی تاریخ پست، تلگراف و تلفن استان همدان اشاره کرد.[۹] همچنین در رابطه با رخداد قیام دانش‌آموزان شهر همدان در ۳۰ مهر ۱۳۵۷ در اعتراض به حکومت پهلوی نیز با برخی از حاضران در آن اعتراضات مصاحبه شده و به صورت کتاب منتشر شده‌است.[۱] گردآوری تاریخچهٔ دانشگاه‌های استان همدان از دیکر فعالیت‌های این مرکز بوده‌است.[۱۰] در راستای این فعالیت‌ها تاکنون با ۲۷۷ نفر از شخصیت‌های مطرح ۵ استان غرب ایران مصاحبهٔ تاریخ شفاهی انجام شده‌است.[۸]

چاپ کتاب ویرایش

مرکز اسناد غرب کشور نتایج تحقیقات تاریخ شفاهی را به صورت کتاب گردآوری و منتشر می‌کند. در سال ۱۳۹۶ سه عنوان کتاب با عناوین «در پرتگاه حادثه» زندگینامه و خاطرات علی‌اکبر اعتماد، «فرهنگ عامیانه مردم همدان» به روایت میرزا علی‌اکبر محمدی وثاق و «گردش تصویر» شامل زندگی‌نامه و خاطرات مسعود جعفری جوزانی منتشر شده‌است.[۸]

پیوند به بیرون ویرایش

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ خبرگزاری مهر: فضای مجازی قشر جوان جامعه را از کتابخوانی دور کرده‌است، نوشته‌شده در ۱۹ آبان ۱۳۹۸؛ بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ معرفی مدیریت مرکز اسناد و کتابخانۀ ملی استان همدان، نوشته‌شده در ۱۲ آذر ۱۳۹۸؛ بایگانی‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  3. مرکز اسناد و کتابخانۀ ملی استان همدان؛ بایگانی‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  4. خبرگزاری مهر: اجرای سیستم هوشمند اعلان و اطفای حریق در کتابخانۀ ملی غرب کشور، نوشته‌شده در ۲۲ دی ۱۳۹۷؛ بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  5. خبرگزاری مهر: کتب خطی و میراث مکتوب استان همدان در دسترس پژوهشگران قرار گیرد، نوشته‌شده در ۸ آبان ۱۳۹۸؛ بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  6. خبرگزاری مهر: آثار ارزشمند «آیت‌الله تالهی» به مرکز اسناد همدان اهدا می‌شود، نوشته‌شده در ۱ دی ۱۳۹۸؛ بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  7. خبرگزاری مهر: منابع آرشیوی هلال احمر همدان به مرکز اسناد غرب کشور منتقل می‌شود، نوشته‌شده در ۴ آبان ۱۳۹۸؛ بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ خبرگزاری مهر: انجام مصاحبۀ تاریخ شفاهی با ۲۷۷ نفر از مفاخر ۵ استان غرب کشور، نوشته‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۷؛ بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  9. خبرگزاری مهر: سابقۀ تلگراف و تلفن همدان در قالب تاریخ شفاهی گردآوری می‌شود، نوشته‌شده در ۲۳ آبان ۱۳۹۸؛ بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  10. خبرگزاری مهر: تاریخچۀ دانشگاه‌های استان همدان جمع‌آوری و نگهداری می‌شود، نوشته‌شده در ۲۰ مرداد ۱۳۹۸؛ بازدید در ۷ اسفند ۱۳۹۸.