نرم‌افزار متن‌باز
نرم افزار متن باز نرم افزارهایی هستند که بسیار شبیه به نرم افزار ازاد میباشد . نرم افزارهای ازاد و متن باز شاخه ای از نرم افزار هستند که که مصرف کننده ان میتواند آزادانه و بدون هیچ محدودیتی از نرم افزار به هر نحو و با هر هدفی که می خواهد استفاده کند، کد منبع برنامه را مطالعه کند و ان را تغییر دهد (شخصی سازی کند) و ان را به هر فردی که میخواهد بدون محدودیت و با هر هدفی انتقال بدهد. طبق اخرین بررسی های گروه استندیش که اظهار داشت پذیرش نرم افزار متن باز و ازاد مساوی بوده است با صرفه جویی 60 میلیارد دلاری مصرف کنندگان نرم افزار.
| این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
مشخصات متن‌بازویرایش
متن‌باز فقط دسترسی به کد نرم‌افزار نیست.
نرم‌افزارهای متن‌باز باید دارای ۱۰ تعریف زیر باشند:
۱. توزیع مجدد آزادویرایش
- نرم‌افزار باید بدون نیاز به حق امتیاز یا هر گونه پرداختی برای فروش، امکان توزیع به صورت آزاد را داشته باشد.
۲. کد منبعویرایش
- کد نرم‌افزار باید شامل نرم‌افزار باشد و اجازه توزیع کد نرم‌افزار داده بشود (برای مثال از یک صفحه وب قابل دانلود باشد).
۳. کار مشتق‌شدهویرایش
- اعمال تغییرات و کارهای بعدی روی نرم‌افزار امکان‌پذیر باشد و این نرم‌افزار جدید را بتوان تحت همان شرایط نرم‌افزار اولیه و اصلی تکثیر کرد.
۴. نگهداری تمامیت کد منبع نویسنده اصلی نرم‌افزارویرایش
- مجوز نرم‌افزار ممکن است اجازه تغییر در اصل متن برنامه را به کاربران ندهد و تنها اجازهٔ افزودن وصله‌های نرم‌افزاری و کامپایل مجدد برنامه را بدهد. در این شرایط توسعه دهندگان تنها می‌توانند توزیع‌هایی به کمک وصله‌های نرم‌افزاری خود ایجاد نمایند. مجوز نرم‌افزاری می‌باید صراحتاً ایجاد توزیع تازه با تغییر مجدد در کد اصلی را محدود نماید. نرم‌افزار توزیع شده تحت این مجوز می‌باید حتما نام نسخه‌ای تازه را داشته باشد.
۵. بین افراد و گروه‌ها تبعیضی گذاشته نشودویرایش
- اجازه‌نامه نباید بین افراد یا گروه‌ها تبعیضی بگذارد.
۶. هیچ تبعیضی در نوع استفاده از نرم‌افزار وجود نداشته باشدویرایش
- هیچ گونه تبعیض و تمایزی بین هر فعالیتی که در راستای نرم‌افزار انجام می‌گیرد، وجود نداشته باشد. برای مثال نرم‌افزاری نباید بین استفادهٔ تجاری یا تحقیقاتی تبعیض قائل شود.
۷. توزیع اجازه‌نامهویرایش
- مجوز باید به هرکسی که یک کپی از نرم‌افزار را دریافت می‌کند نیز اختصاص یابد، بدون اینکه آن‌ها نیاز به توافق و هماهنگی با اجازه‌نامهٔ دیگری داشته باشند.
۸. اجازه‌نامه نباید مخصوص یک محصول باشدویرایش
- حقوق داده شده در مجوز یک نرم‌افزار نباید وابسته به این باشد که بخشی از بسته بزرگتری است. در صورتی که نرم‌افزار از محصول دریافت شده نیز جدا شود، باید همان حقوق را در استفاده، توزیع و ویرایش، به دریافت کننده نرم‌افزار را اعطا کند. تمام کسانی که آن نرم‌افزار را، که قبلاً به عنوان بخشی از محصول بزرگتری بوده است، دریافت یا توزیع مجدد میکنند باید تمامی حقوق را مانند محصول اصلی داشته باشند.
۹. اجازه‌نامه نباید نرم‌افزارهای دیگر را محدود کندویرایش
- شرایط تعریف شده در مجوز نباید توزیع نرم‌افزار را درکنار نرم‌افزارها با مجوزهای دیگر محدود کند. برای نمونه نمی‌تواند تعیین کند که تمامی نرم‌افزارهای ارائه شده در لوح فشرده ارائه شده باید متن باز باشند.
۱۰. اجازه‌نامه باید از نظر تکنولوژی بی‌طرف باشدویرایش
- اجازه‌نامه نباید مختص یک تکنولوژی خاص باشد.[۱]
مزایا و معایبویرایش
نرم افزار های متن باز معمولا راحت تر و ساده تر از نرم افزار های غیر ازاد و انحصاری در دسترس اند. علاوه بر این هزینه های بسیار کمتری برای بازاریابی و سرویس های تدارکاتی برای نرم افزار نیاز است.و این ابزار بسیار خوبی برای ترویج استفاده و به شهرت رساندن یک شرکت است. رویکرد نرم افزار متن باز و ازاد به توسعه و پیشرفت و تولید نرم افزاری با کیفیت بالا و قابل اعتماد و سریع و ارزان کمک کرده است. رویکرد متن باز مساوی است با پتانسیلی برای بک تکنولوژی انعطاف پذیرتر و اختراعات و نو اوری هایی سریع تر. فلسفه نرم افزار متن باز میگوید: متن باز بودن بیشتر قابل اعتماد است زیرا که هزارن برنامه نویس به صورت مستقل و آزادانه و داوطلبانه نرم افزار را تست و استفاده و بررسی میکنند و در حل کردن مشکلات نرم افزار مشارکت دارند. نرم افزار های متن باز به شرکت یا سازنده اصلی خود زیاد وابسته نیستند حتی اگر روزی شرکت سازنده نرم افزار متن باز مورد نظر سقوط کند کد منبع نرم افزار سقوط نمیکند و همواره توسط کاربران ان توسعه و رشد داده خواهد شد. هچنین به دلیل متن باز بودن و ازاد بودن همه به ان دسترسی دارند; بدین ترتیب این هیچ مشکلی برای ناسازگاری با قالب هایی که ممکن است نرم افزار های اختصاصی و انحصاری داشته باشند ندارد. نرم افزار متن باز انعطاف پذیر است زیرا سیسیتم های ماژولار به برنامه نویسان اجازه میدهند تا رابط های کاربری مخصوص به خودشان را بسازند یا اینکه به نرم افزار قابلیت های جدیدی اضافه کنند و این خلاقانه است تا جایی که نرم افزار های متن باز باعث همکاری هزاران برنامه نویس در سر تا سر جهان میشوند. برنامه نویسانی با ایده های مختلف و اهداف شخصی باعث پیشرفت نوآوری میشوند. گاهی اوقات گفته میشود که در پروسه توسعه نرم افزار باز متن مراحل توسعه به خوبی بیان نشده است.یا تست سیستم و مراحل سند سازی نادیده گرفته شوند.در حالی که این مسئله بیشتر در پروژه های انفرادی دیده میشود. اما پروژه های بزرگ و موفق تعریف حداقل چند قانون را برای امکان پذیر کردن کار تیمی برای پروژه را لازم میدانند.
در ایرانویرایش
مرکز ملی توسعه و بکارگیری نرم‌افزارهای بومی و آزاد /متن باز ایران (متنام) روز چهارشنبه مورخ ۲۲ خرداد ۱۳۹۲ در ساختمان دوم سازمان فناوری اطلاعات ایران افتتاح شد.[۲]
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ Open Source Initiative|http://opensource.org/docs/osd
- ↑ http://opensourceiran.ir/web/guest/home
پیوند به بیرونویرایش
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نرم‌افزار متن‌باز موجود است. |
 |
این یک مقالهٔ خرد نرم‌افزار است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |