نظرمحمد سلیمانی
نظرمحمد سلیمانی سلیمانی (متولد ۱۲۷۸ روستای جوزقان تایباد، درگذشته ۱۳۵۷ تایباد) از نوازندگان برجسته دوتار شرق خراسان بوده‌است. وی فراگیری دوتارنوازی را از کودکی و در نزد پدرش آغاز کرده بود و از نخستین نوازندگانی بود که نوای سازش از رادیوی خراسان شنیده شد. با توجه به مهارتی که در نوازندگی دوتار بر پایه موسیقی نواحی خراسان داشت هنرش مورد توجه قرار گرفت و در جشنواره‌های مختلفی نیز شرکت کرد. وی از جمله اساتیدی بود که فوزیه مجد در دهه‌ی ۵۰ طی پژوهش و گردآوری موسیقی نواحی ایران،از ناحیه شرق خراسان اجراهای وی و همین طور صدای استاد مراد علی سالار احمدی را ضبط و بایگانی کرد.
| نظرمحمد سلیمانی | |
|---|---|
| نام(های) دیگر | استادنظر |
| درگذشته | ۱۳۵۷ شمسی |
| ژانر | موسیقی نواحی خراسان |
| ساز(ها) | دوتار |
| سال‌های فعالیت | حدود سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۷ |
| سازهای اصلی | |
| دوتار-دوتارسرحد-دوتارتایباد | |
و دیگر معرفی استادنظرمحمد سلیمانی اسطوره موسیقی مقامی خراسان بزرگ و از مهمترین دوتارنوازان وصاحب سبکان تایبادی
مرحوم استاد نظر محمد سلیمانی را بشناسیم :
نظر_محمد_سليماني در سال ۱۲۷۸ شمسی در خانواده‌ای اهل موسیقی محلی مقامی دیده به جهان گشود و کودکی‌اش را در روستای #جوزقان تایباد گذراند و موسیقی را نزد پدرش آموخت و به قول خودش "مشق تار را به سبک پدر آموخت" . موسیقی مقامی تایباد، با نام استاد نظرمحمد سلیمانی با اوج رسید. البته برخی به اشتباه ایشان و سبک خاص و منحصربفرد ایشان را تربت جامی می شناسند، که این موضوع با توجه به اسناد مختلف ضبط شده در آرشیو صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران رد شده است. این موسیقی را سبک نوازندگی دوتار اصیل در منطقه تایباد و تربت جام مرسوم است و این سبک قرابت‌های بسیاری به سبک استاد نظر محمدسلیمانی دارد.
این سبک نوازندگی توسط استاد عبدالله سرور احمدی در تربت‌جام از دهه ۶۰ به بعد رواج پیدا کرد که در واقع پیرو سبک مرحوم استاد نظر محمد سلیمانی است. این موسیقی در مقابل موسیقی شمال و شرق خراسان، موسیقی سر حدی معرفی می‌شود. یعنی در برگیرنده تمامی منطقه سرحد خراسان است. استاد سلیمانی همیشه جایگاه ویژه و ممتازی داشته و در مقام نوازنده‌ای ممتاز و یگانه ظاهر شده است.
در سال ۱۳۵۳ در اولین جشنواره توس در مشهد استاد سلیمانی بسیاری از مقام‌ها را نواخت و مثنوی او شدیدا تاثیرگذار بود و تا امروز کسی از خانواده ایشان نتوانست دوتار را فراگیرد. استاد سلیمانی پس از جشن توس روانه جشن حمامت در تونس شد و برنامه او در روزنامه ها به نام موسیقی خراسان مورد توجه قرار گرفت. وی اجراهای مختلفی در کشورهای مختلف داشت و در جشن هنر شیراز ۲۴ مرداد ۱۳۵۳ هم آثاری عجیبی را بر جای گذاشت.
شیوه دوتار نوازی‌اش هم اکنون در میان نوازندگان منطقه رایج است و در این میان عبدالله سرور احمدی برجسته‌ترین استادی است که در نوازندگی به این شیوه فعالیت داشته که بعد از درگذشت وی در حقیقت سبک «نظرمحمد سلیمانی» را زنده نگه داشته است.
لازم به ذکر است پس از سالها انتظار هنر دوتار نوازی ودوتارسازی که از اثارناملموس منطقه است ثبت یونسکو بعنوان آثار جهانی شده است .
در آستانه شب یلدا به همین مناسبت از طرف هنرمندان هنردوستان منطقه مراسمی شبی با موسیقی برگزارشد واز تندیس این اسطوره موسیقی مقامی باحضور هنرمندان ومسوولین وخانواده ونوازدگان مرحوم رونمایی شد
و ناگفته نماند استاد نظرمحمد سلیمانی به شغل آرایشگری و دندانپزشکی هم ختنه کودکان و طب سوزنی و‌طب سنتی هم مشغول بودند.
سبک و شیوه دوتار نوازی ویرایش
شیوه دوتارنوازی نظرمحمد سلیمانی به علت پیچیدگی زیاد و پنجه‌گردانی‌های متعدد امروزه در میان نوازندگان منطقه تایباد رواج دارد. امروز بسیاری از نوازندگان دوتار در تربت جام تحت تأثیر شیوه‌ی نوازندگی عبدالله سرور احمدی و ذوالفقار عسکریان به نوازندگی می‌پردازند.
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
منابع ویرایش
- هندیانی، امین. سالنامه جاودانه‌های ایران.