نقض حقوق منداییان در جمهوری اسلامی ایران

این مقاله درباره نقض حقوق انسانی منداییان توسط حکومت جمهوری اسلامی ایران است.

حقوق شمار چشمگیری از منداییان توسط نظام جمهوری اسلامی ایران نقض شده‌است که برخی از آن موارد از سوی شماری از رسانه‌های خبری و سازمان‌های پشتیبان حقوق بشر، گزارش شده‌است و در این نوشتار، بخش‌هایی از آن گزارش‌ها آمده‌است. همچنین، در اصل ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی، این اقلیت، به صورت علنی به رسمیت شناخته نشده‌اند.[۱]

پیشینه دین مندایی

ویرایش

مندائیان (صابئین، تعمیدیان، صُبّی‌ها)،[۲] پیروان یحیی هستند که در کنار رودخانه‌های کارون، دجله و فرات زندگی می‌کنند.[۳] دین مندایی، قدمتی تقریباً ۴ هزار ساله دارد.[۴] برخی، آنان را همان «صابئین» مورد نظر قرآن می‌دانند[۵] و برخی دیگر، نه.[۶] یکی از مهم‌ترین جشن‌های دینی منداییان، «پروانایا» (جشن آفرینش) نام دارد که هم‌زمان با نوروز، آغاز شده و در کنار رودخانه و با انجام غسل تعمید برگزار می‌شود.[۷]

کتاب دینی

ویرایش

کتاب دینی منداییان گنزا ربا است.[۸][۹][۱۰]

نام پرستشگاه

ویرایش

معبد منداییان «مَندی» نام دارد.[۴]

جاهای زیست

ویرایش

مندائیان در ایران، عراق، اسرائیل (فلسطین)، استرالیا، آمریکا، کانادا و برخی از کشورهای اروپایی زندگی می‌کنند.[۱۱]

آمار منداییان

ویرایش

جمعیت منداییان ایران ۲۵ هزار[۱۲] تا حدود ۲۰۰ هزار نفر برآورد شده که بیشتر در اهواز زندگی می‌کنند؛[۱۳] با این حال، ساهی خمیسی، نویسنده، پژوهشگر و عضو سابق انجمن صابئین مندایی می‌گوید که به دلیل مسائل امنیتی و ترس مندائیان هیچ آمار درستی از جمعیت آنان در ایران وجود ندارد.[۳]

پیشینهٔ نقض حقوق منداییان

ویرایش

«همکیشان ما [منداییان ایران] در نوعی از ترس و واهمه، زندگی می‌کنند؛ خیلی‌ها فامیلی‌هایشان را هم عوض کردند که بتوانند کاری دست و پا کنند؛ اما باز [به دلیل وجود ممنوعیت‌ها در حکومت جمهوری اسلامی] نتوانستند و مجبور شدند به شهرهای دیگر و در نهایت به کشورهای دیگر مهاجرت کنند…؛ ما را هیچ‌کجا استخدام نمی‌کنند، نمی‌توانیم معلم شویم…؛ پزشک ما حق ندارد در بیمارستان، کار کند؛ [حق برخورداری از] دیه نداریم و از کل این مملکت، ما فقط یک کارت شناسایی داریم.» (گفتاورد ساهی خمیسی، عضو پیشین انجمن صابئین مندایی)[۳]

حقوق انسانی منداییان اقلیت‌های عقیدتی دیگر از سوی حکومت جمهوری اسلامی نقض می‌شود.[۳][۱۴][۱۵][۱۶]

اعدام و ترور

ویرایش

احضار، بازداشت، شکنجه و زندان

ویرایش
  • در ۲۸ فروردین ۱۳۹۷ نیروهای امنیتی ماه یک شهروند عرب مندایی به نام (شیخ) فائز مندائی را در سوسنگرد بازداشت کرده و به نقطه نامعلومی بردند.[۱۷]

مزاحمت و ممنوعیت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی

ویرایش
  • منداییان مانند اقلیت‌های عقیدتی دیگر از حق نامزدی برای ریاست جمهوری محرومند.[۱۸]

ویران شدن آرامگاه‌ها

ویرایش
  1. یکی از رهبران دینی منداییان به نام (گِنزِورا) جبار طاووسی، آرامگاهش در اهواز ویران شد.[۱۹]
  2. آرامگاه‌های برخی از منداییان در اهواز بارها تخریب شده‌است.[۱۹]
  3. پیش‌تر نیز گورستان منداییان در سوسنگرد نیز ویران شده بود.[۲۰][۲۱]

تلفات در جنگ

ویرایش

برخی از منداییان در جنگ ۸ ساله ایرانو عراق کشته شدند.[۲۲]

واکنش‌ها به سرکوب‌ها

ویرایش

سرکوبگران

ویرایش

روش‌های سرکوب

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. اصل ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عدالت سرا
  2. «مندائیان، قومی فراموش شده و مظلوم در ایران». humanrightsinir.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ «چرا اقلیت‌های دینی از ایران مهاجرت می‌کنند؟». mohabatnews.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «منداییان، یکتاپرستانی کمتر شناخته شده و پیروان یکی از قدیمی‌ترین ادیان جهان». euronews.
  5. «پیوند نمادهای خوزستان با جواهری که ملی شد». sarkhat.
  6. «آیت‌الله معصومی تهرانی: صلح در ادیان از باب تعدی نکردن در حقوق فردی و اجتماعی است/گفتگو از علی کلائی». hranews.
  7. «مندائیان ایران هم‌زمان با نوروز، عید «پروانایا» را جشن می‌گیرند». mohabatnews.
  8. «پنج روز مقدس مندایی هم‌زمان با جشن باستانی ایران». sarkhat.
  9. «تعمیدیان غریب:جستاری درباب اهمیت و شناخت صابئین مندایی (بخش اول)». iranwire.
  10. «مهمانی‌ای به بلندای تاریخ». sarkhat.
  11. «مندائیان ایران هم‌زمان با نوروز، عید «پروانایا» را جشن می‌گیرند». mohabatnews.
  12. «ارجاع آیین‌نامه رعایت حقوق پیروان صابئین مندایی به هیئت دولت». sarkhat.
  13. «بحثی دربارهٔ اقلیتهای مذهبی و غیرمذهبی ایران». iran-chabar.
  14. «خبرگزاری هرانا». payameirani.[پیوند مرده]
  15. «سلامت روان اقلیت‌های دینی و مذهبی زیر سایه سنگین سرکوب مداوم / فرزاد صیفی کاران». sarkhat.
  16. «گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا از وضعیت آزادی مذهبی در جهان». sarkhat.
  17. «بازداشت یک شهروند مندائی در سوسنگرد». hranews.
  18. «نامزدی برای ریاست جمهوری در ایران: زنان و اقلیت‌ها؛ شهروندان ناتمام». بی‌بی‌سی.
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ «هتک حرمت و تخریب قبرهای «صائبین مندایی» در اهواز». farsi.arada.
  20. «تخریب قبرستان منداییان اهواز به دست افراد ناشناس». iranwire.
  21. «قبرستان منداییان سوسنگرد را چه کسانی ویران کردند؟». iranwire.
  22. «اقلیت‌ها و جنگ؛ ملت واحد، سیاست تفرقه‌افکن». sarkhat.
  23. «نگرانی سازمان حقوق بشری از تصویب قوانین جدید علیه اقلیت‌ها در مجلس ایران». radiofarda.
  24. «سازمان حقوق بشری: مصوبه جدید مجلس، اقدامی برای تشدید سرکوب اقلیت‌ها». articleeighteen.
  25. «هشدار سازمان آرتیکل ۱۹: مصوبه جدید مجلس ایران، مقدمه سرکوب بیش‌تر». sarkhat.