هورمون ضدادراری، هورمون آنتی‌دیورتیک (antidiuretic hormone - ADH) یا وازوپرسین (به انگلیسی: Vasopressin) موجب کاهش ادرار می‌شود. این هورمون ساختار پپتیدی داشته و از هیپوفیز خلفی (نوروهیپوفیز) آزاد می‌شود و در رده درمانی داروهای هورمونی و به اشکال دارویی آمپول موجود است.

Arginine vasopressin
مدل فضاپرکن of arginine vasopressin
ساختارهای موجود
بانک داده پروتئین Ortholog search: PDBe, RCSB
شاخص‌ها
نماد ژن AVP; ADH; ARVP; AVP-NPII; AVRP; VP
شناسه‌های بیرونی OMIM192340 MGI88121 HomoloGene417 GeneCards: AVP Gene
الگوی بیان RNA
دادهای بیان مرجع بیشتر
اورتولوگ
گونه‌ها انسان موش
آنتره 551 11998
آنسامبل ENSG00000101200 ENSMUSG00000037727
UniProt P01185 P35455
RefSeq (mRNA) NM_000490.4 NM_009732.1
RefSeq (protein) NP_000481.2 NP_033862.1
موقعیت (UCSC) Chr 20:
3.06 – 3.07 Mb
Chr 2:
130.58 – 130.58 Mb
جستجوی پاب‌مد [۱] [۲]

موارد مصرف

ویرایش

وازوپرسین یا هورمون ضد ادرار برای درمان دیابت بی‌مزه نوروژنیک، خونریزی از واریس‌های مری و نیز تشخیص دیابت بی‌مزه نوروژنیک از نوع نفروژنیک به کار می‌رود.

موارد منع مصرف و احتیاط‌ها

ویرایش

مصرف وازوپسین در بیماری نفریت مزمن منع مصرف کامل دارد و در سالمندان، زنان باردار و بیماران قلبی باید با احتیاط مصرف شود.

طی درمان با این دارو باید وزن بیمار روزانه اندازه‌گیری شود و از نظر احتباس آب کنترل شود.

مکانیسم اثر

ویرایش

این دارو با افزایش نفوذپذیری سلولی در مجاری جمع‌کننده ادرار و توبولهای دیستال کلیوی سبب افزایش بازجذب آب (در کلیه) و به دنبال آن کاهش حجم و افزایش اسمولاریته ادرار می‌شود. با مقادیر زیادتر از مقدار فیزیولوژیک وازوپرسین موجب تنگ شدن عروق خونی و نیز انقباض عضلات صاف دستگاه گوارش می‌گردد. هورمون ضد ادراری همراه با پرولاکتین به حفظ تعادل آب کمک می‌کنند.

بیماریزایی

ویرایش

عدم ترشح یا کاهش ترشح این هورمون از غده هیپوفیز موجب بروز بیماری دیابت بی‌مزه نوع نوروژنیک و عدم تأثیر آن بر کلیه موجب بروز بیماری دیابت بی‌مزه نوع نفروژنیک می‌شود که نوع نوروژنیک اغلب با دسموپرسین درمان می‌شود.

عوارض جانبی

ویرایش

در کودکان و افراد مسن خطر مسمومیت با آب و هیپوناترمی وجود دارد.

جستارهای وابسته

ویرایش

دیابت بی‌مزه

منابع

ویرایش
  • فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷