واهان ترپانچیان
واهان ترپانچیان (به ارمنی: վահան տէր Յազըճեան)؛ ۱۹۱۲ – ۱۹۹۸)، فیلم‌بردار، متخصص امور لابراتوار و تهیه‌کننده ارمنستانی-ایرانی بود. وی بین سال‌های ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۰–۱۳۳۴) فعالیت می‌کرد.
واهان ترپانچیان | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۹۱۲ |
| درگذشت | ۱۹۹۸ (۸۶ سال) |
| ملیت | ارمنستانی-ایرانی |
| پیشه(ها) | متخصص امور لابراتوار و تهیه‌کننده |
| سال‌های فعالیت | ۱۹۵۱-۱۹۵۵ |
زندگی‌نامه
ویرایشوی در ۱۹۱۲ میلادی (۱۲۹۱ خورشیدی) در ارزروم، ارمنستان غربی زاده شد. پس از قتل پدرش در نسل‌کشی ارمنی‌ها در سه سالگی همراه مادرش به سوریه گریخت و سپس به ایران آمد و مقیم تهران شد.
پس از این که سال‌ها در زمینه عکاسی فعالیت کرد و تجربیات فراوانی اندوخت. در ۱۹۳۸ (۱۳۱۷) آتلیه عکاسی «فتو واهه» را در خیابان نادری تأسیس کرد واهان «نخستین لابراتوار ظهور و چاپ عکس رنگی در ایران» را دایر کرد و اولین کسی است که نگاتیو رنگی را در ایران به چاپ رساند
در ۱۹۵۱ (۱۳۳۰) همراه با سیمیک کنستانتین، ابوالقاسم رضایی و جانی باغداساریان «استودیو البرز»[۱] را بنیان‌گذاری کرد. ترپانچیان در نخستین محصول استودیو البرز که با نام دستکش سفید توسط پرویز خطیبی در ۱۹۵۱ (۱۳۳۰) ساخته شد. علاوه بر تهیه کنندگی، فیلم‌بردار نیز بود این فیلم که به صورت ریورسال فیلم‌برداری شد نخستین فیلم ناطق ۱۶ میلی‌متری سینمای ایران محسوب می‌شود. در فیلم‌های زنده باد خاله و عمر دوباره از دیگر محصولات استودیو البرز نیز فیلم‌بردار بود و در فیلم‌های دیگر این استودیو به نام‌های لغزش و گناهکار به عنوان تهیه‌کننده همکاری داشت.
ترپانچیان فیلم‌برداری حاکم یک روزه، نیمه راه زندگی، پنجمین ازدواج را برای سایر استودیوها انجام داد علاوه بر اینها در عنوان‌بندی بسیاری از فیلم‌ها نیز نام فتو واهه (استودیوی عکاسی متعلق به واهان آمده است) در ۱۹۷۳ (۱۳۵۲) به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و در همان‌جا در ۱۹۹۸ (۱۳۷۷) در سن ۸۶ سالگی درگذشت.
تهیه‌کننده
ویرایش- گناهکار (۱۳۳۲)
- لغزش (۱۳۳۲)
- زنده باد خاله (۱۳۳۱)
- عمر دوباره (۱۳۳۱)
- دستکش سفید (۱۳۳۰)
فیلم‌بردار
ویرایش- پنجمین ازدواج (۱۳۳۴)
- حاکم یک روزه (۱۳۳۱)
- زنده باد خاله (۱۳۳۱)
- عمر دوباره (۱۳۳۱)
- دستکش سفید (۱۳۳۰)
پانویس
ویرایش- ↑ در مدت سه سال، پنج فیلم سینمایی در استودیو البرز تهیه گردید، ولی به رغم آغازی خوش فیلم‌های استودیو البرز با شکست مواجه شد.
منابع
ویرایش- لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
- «چهره‌های ارمنی در سینمای ایران». ارامنه و سینمای ایران. به کوشش گروه تحقیق و پژوهش موزه سینما. تهران، موزه سینمای ایران باغ فردوس: انتشارات روزنه‌کار. تابستان ۱۳۸۳. ص. ۹۳. شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸.
- هویان، آندرانیک (۱۳۸۰). «ارمنیان در سینمای ایران». ارمنیان ایران. تهران: مرکز بین‌المللی گفتگوی فرنگ‌ها با همکاری انتشارات هرمس. صص. ۳۲۱–۳۲۰. شابک ۹۶۴-۳۶۳-۰۰۷-۲.
- هویان، آندرانیک (۱۳۸۰). ارمنیان ایران. تهران: مرکز بین‌المللی گفتگوی فرنگ‌ها با همکاری انتشارات هرمس. شابک ۹۶۴-۳۶۳-۰۰۷-۲.
- هویان، آندرانیک (۱۳۸۱). «استودیوهای سینمای ایران». نقش ارمنیان در سینمای ایران. تهران: بنیاد انتشاراتی یغیا بابومیان و انتشارات بهنام. صص. ۶۹ ، ۷۶-۷۸. شابک ۹۶۴-۵۶۶۸-۱۷-۴.