سعدی: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌شده] | [نسخهٔ بررسی‌شده] |
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
آخرین تغییر متن رد شد و برگردانده شد به نسخهٔ 23110541 توسط Mpj7: همه سعدی شناسان در این باره اتفاق نظر ندارند. در بخش مذهب چند نظر معتبر ذکر شده |
|||
خط ۱۰۴:
سعدی در گلستان می‌گوید که با دو وزیر دربار [[ایلخانان|ایلخانی]] زمان خود یعنی [[شمس‌الدین محمد جوینی]] و [[عطاملک جوینی]] دوستی و مراوده داشت. این دو اهل سخن و شعر بودند و با سعدی مکاتبات و ملاقات‌هایی داشتند. سعدی پس از بازگشت به شیراز، یک بار به [[حج|سفر حج]] می‌رود و در بازگشت، از مسیر ''[[آذربایجان]]''، به دیدار این دو برادر نائل می‌شود.<ref name=":10" /> آن‌ها او را به دیدار [[اباقاخان]]، پادشاه وقت ایلخانی، بردند و او هم از سعدی خواست که او را نصیحتی کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سعدی، شاعر عشق و زندگی|نام خانوادگی=همایون کاتوزیان|نام=محمدعلی|ناشر=نشر مرکز|سال=۱۳۹۳|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۳۰۵-۸۹۴-۴|مکان=تهران|صفحات=۲۲۱ تا ۲۴۹|فصل=فصل دوازدهم (سعدی و وزیران)}}</ref> سعدی در مدت اقامت خود در شیراز، با بسیاری از افراد سرشناس معاصر خود از جمله [[شیخ صفی‌الدین اردبیلی]]<ref name=":54" /> دیدار کرد.<ref name=":53" /> یان ریپکا گزارش این ملاقات‌ها را معتبر نمی‌داند.<ref name=":62" />
[[قاضی نورالله شوشتری]] در کتاب ''قصص العلماء''، داستانی از ملاقات سعدی با [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیرالدین توسی]] در ''[[شیراز]]'' نقل می‌کند که طی آن خواجه نصیر، به سبب [[قصیده]]ای که سعدی در رثای [[مستعصم]]، [[خلافت عباسیان|خلیفه عباسی]] سروده،<ref group="یادداشت">آسمان را حق بود گر خون بگرید بر زمین{{سخ}}بر زوال ملک مستعصم امیرالمؤمنین{{سخ}}ای محمد گر قیامت می‌برآری سر ز خاک{{سخ}}سر برآور وین قیامت در میان خلق بین{{سخ}}نازنینان حرم را خون خلق بی‌دریغ{{سخ}}ز آستان بگذشت و ما را خون چشم از آستین الخ</ref> دستور [[فلک|فلک کردن]] او را می‌دهد و این تنبیه، طی چند روز به
===
تاریخ
=== داستان‌های خیالی یا مبالغه‌آمیز ===
خط ۱۲۳:
* ۶۱۰ - صلح [[علاءالدین محمد خوارزمشاه|سلطان محمد خوارزمشاه]] با [[قراختائیان]]<ref name=":43" />
* ۶۱۶ - شروع [[حمله مغول به ایران]] و اشغال [[بخارا]]<ref name=":41" />
* ۶۱۷ -
* ۶۱۸ - غارت ''[[نیشابور]]'' و قتل‌عام نیشابوریان به دست لشکر مغول<ref name=":72">{{یادکرد|نام خانوادگی = اقبال آشتیانی| نام = عباس|پیوند نویسنده = عباس اقبال آشتیانی|کتاب=تاریخ مغول|سال= ۱۳۸۹|چاپ=دوم |ناشر=موسسه انتشارات نگاه|شهر=تهران|شابک=۹۷۸–۹۶۴–۳۵۱–۴۵۲–۵}}</ref>
* ۶۲۳ - عزیمت سعدی به ''[[بغداد]]'' و آغاز تحصیل و سفر به نقاط مختلف جهان،<ref name=":41" />
* ۶۲۶ - شروع موج دوم حمله مغول به ایران به دستور [[اوگتای‌خان|اوگتای خان]]<ref name=":72" />
* ۶۲۸ - مرگ [[جلال‌الدین خوارزمشاه]] و انقراض [[خوارزمشاهیان|حکومت خوارزمشاهیان]]<ref name=":72" />
خط ۱۳۲:
* ۶۵۵ - بازگشت سعدی به ''[[شیراز]]'' و نگارش کتاب ''[[بوستان سعدی|بوستان]]''<ref name=":10" />
* ۶۵۶ - سقوط ''بغداد'' و به قتل رسیدن [[مستعصم|مستعصم عباسی]] به دستور هلاکو خان و انقراض خلافت [[بنی عباس]]، نگارش کتاب [[گلستان سعدی|''گلستان'']]<ref name=":10" />
* ۶۵۸ -
* ۶۸۳ - کشته شدن [[شمس‌الدین محمد جوینی|شمس الدین محمد جوینی]] مشهور به ''صاحب دیوان'' در دربار [[ایلخانان|''ایلخانی'']]<ref name=":72" />
* ۶۸۵ -
* ۶۹۰ -
== گرایش‌های فکری و اجتماعی ==
خط ۲۱۵:
=== هزلیات ===
در مجموعه آثار سعدی، سه رساله با نام‌های ''مطایبات''، ''مضحکات'' و ''خبیثات'' دیده می‌شود که به مجموعه آن‌ها ''[[هزل]]یات'' گفته می‌شود. ''مطایبات''، مجموعه‌ای از لطیفه‌ها و داستان‌های [[میل جنسی در انسان|جنسی]] است که در نگارش آن‌ها از الفاظ جسورانه و بیان عریان و بی‌پروا استفاده شده‌است. بافت کلام و تسلط زبانی در سرایش آن‌ها به‌گونه‌ای است که می‌توان اطمینان یافت شاعر آن‌ها سعدی است. ''خبیثات'' و ''مضحکات'' به [[نثر]] نوشته شده‌اند و در نسخه لرد گرینوی، که سی سال پس از
[[یان ریپکا]]، ایران‌شناس اهل [[چکسلواکی|چک]] مجموعه ''خبیثات'' را شامل مطالب خلاف ادب و نزاکت در مورد [[همجنس‌گرایی]] می‌داند. منتها بر این باور است که سعدی این اشعار را بنا به درخواست مقامات عالی‌رتبه زمان خود سروده‌است. سرایش خبیثات باعث شهرت سعدی در هزالی و [[شاهدبازی]] شد.<ref name=":48">{{یادکرد کتاب|عنوان=شاهدبازی در ادبیات فارسی|نام خانوادگی=شمیسا|نام=سیروس|ناشر=انتشارات فردوس|سال=۱۳۸۱|شابک=|مکان=تهران|صفحات=۱۴۳ تا ۱۵۳}}</ref>
خط ۴۱۹:
=== منابع اولیه دربارهٔ سعدی ===
;''مقدمه کلیات سعدی''
اولین نسخهٔ ''[[کلیات سعدی]]'' که امروزه در دسترس است، نسخه‌ای است که علی بن احمد بیستون ۳۵ سال پس از
;''مجمع‌الآداب''
خط ۴۳۴:
;''سفرنامه ابن بطوطه''
''[[سفرنامه ابن بطوطه]]'' کتابی است که در [[سده ۸ (قمری)|قرن هشتم هجری]] نوشته شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۴|وبگاه=خبرگزاری کتاب ایران، ایبنا|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/book/221804/بازسازی-جذاب-ترین-تکان-دهنده-ترین-بخش-های-سفرنامه-ابن-بطوطه-جدیدترین-کتاب-محمدعلی-موحد|عنوان=بازسازی جذاب‌ترین و تکان‌دهنده‌ترین بخش‌های سفرنامه ابن بطوطه در جدیدترین کتاب محمدعلی موحد|تاریخ بازدید=۲۸ مرداد ۱۳۹۶}}</ref> [[ابن بطوطه]]، سیاح [[مراکش]]ی در این [[سفرنامه]] مشاهدات خود را در طی سی سال سفر به نقاط مختلف جهان [[اسلام]] (از جمله [[ایران]]) بازگو کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|تاریخ=۶ آبان ۱۳۹۰|وبگاه=وب گاه مجله علمی و فرهنگی بخارا|نشانی=http://bukharamag.com/1390.08.2281.html|عنوان=گزارش شب ابن بطوطه|تاریخ بازدید=۲۸ مرداد ۱۳۹۶}}</ref> وی حدوداً سی و پنج سال پس از
;''نفحات‌الانس''
| |||