زبان فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Mkdorov (بحث | مشارکت‌ها)
اصلاح اشتباه تایپی
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
واگردانی. پیوند برخی مقالات قرمز شده
خط ۱:
{{تغییرمسیر۴|فارسی|پارسی|دیگر کاربردهای این دو}}
{{جعبه اطلاعات زبان
|نام= پارسیفارسی
|تلفظ=
|تصویر=[[پرونده:Farsi.svg|200px|واژه فارسی به خط نستعلیق]]
خط ۳۳:
زبان فارسی را '''پارسی''' نیز می‌گویند. زبان فارسی در افغانستان به‌طور رسمی '''دری''' و در تاجیکستان '''تاجیکی''' خوانده شده‌است.<ref>زبان فارسی در افغانستان بوسیله تاجیک‌ها و دیگر اقوام فارسی‌زبان و پشتو زبان‌ها «فارسی» / «پارسی» خوانده می‌شود و «دری» واژه‌ای است که بوسیله حکومت کاربرد دارد. (دانشنامه ایرانیکا، "v. Languages ","AFGHANISTAN"، زبان: انگلیسی، بازیابی در ۱۶ فوریهٔ ۲۰۱۰)</ref>
 
در سال [[۱۸۷۲ (میلادی)|۱۸۷۲]] در نشست ادیبان و [[زبان‌شناس]]ان اروپایی در [[برلین]]، زبان‌های [[زبان یونانی|یونانی]]، [[پارسیفارسی]]، [[زبان لاتین|لاتین]] و [[سانسکریت]] به عنوان [[زبان‌های کلاسیک جهان]] برگزیده شدند. بر پایهٔ تعریف، زبانی کلاسیک به‌شمار می‌آید که یکم، باستانی باشد، دوم، ادبیات پرباری داشته باشد و سوم در آخرین هزاره عمر خود تغییرات اندکی کرده باشد.<ref name=ToolAutoGenRef1>[[روزنامه همشهری]]. ۲۶/۶/۱۳۸۷</ref>
 
پارسیفارسی از دیدگاه شمار و گوناگونی [[ضرب‌المثل]]‌ها در میان سه زبان نخست جهان است.<ref name=ToolAutoGenRef3>رحماندوست، مصطفی، فوت کوزه‌گری: مثل‌های فارسی و داستان‌های آن، تهران: انتشارات مدرسه، چاپ دوم: ۱۳۸۷، پیشگفتار. شابک: ۹۷۸۹۶۴۳۸۵۸۱۲۴</ref>
با ورود واژگان از [[زبان عربی]] (و زبان‌های دیگری مانند یونانی، آرامی، [[زبان ترکی|ترکی]] و غیره) به زبان فارسی، این زبان از نظر تعداد واژه‌ها یکی از غنی‌ترین زبان‌ها شده‌است. در کمتر زبانی فرهنگ واژگانی چون [[لغتنامه دهخدا|دهخدا]] (در ۱۸ جلد) یا [[فرهنگ سخن]] (در ۸ جلد) دیده می‌شود.<ref name=ToolAutoGenRef20>دانشگاه تکزاس: [http://sites.la.utexas.edu/persian_online_resources/history-of-the-language/new-persian/ زبان فارسی نو]، بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref>
 
زبان پارسیفارسی از زبان قدیمی تر [[پارسیفارسی میانه]] (یا پهلوی) و آن نیز خود از [[پارسیفارسی باستان]] نشأت گرفته‌است. این دو زبان قدیمی تر برخاسته از ناحیه تاریخی پارس در نزدیک استان امروزی فارس در جنوب ایران هستند. پارسیفارسی میانه به عنوان گویش رسمی در زمان [[ساسانیان]] در دیگر سرزمین‌های ایرانی گسترش زیادی یافت به گونه‌ای که در خراسان بزرگ جایگزین زبان‌های [[زبان پارتی|پارتی]] و [[زبان بلخی|بلخی]] شد و بخش‌های بزرگی از [[زبان خوارزمی|خوارزمی‌زبانان]] و [[زبان سغدی|سغدی‌زبانان]] نیز پارسی‌زبانفارسی‌زبان شدند.<ref name=ToolAutoGenRef6>Lazard, Gilbert: DARĪ. in: Encyclopaedia Iranica, Vol. VII, Fasc. 1, pp. 34-35</ref> گویشی از پارسیفارسی میانه که بعدها پارسیفارسی دری نام گرفت پس از اسلام به عنوان گویش استاندارد نوشتاری در [[خراسان بزرگ|خراسان]] شکل گرفت و این بار با گسترش به سوی غرب به ناحیه پارس و دیگر نقاط ایران بازگشت.
 
بر پایهٔ نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵ دربارهٔ ترکیب قومی ملّت ایران، جمعیت پارسیفارسی زبانها نزدیک ۷۳ تا ۷۵ درصد جمعیت ایران است. آمار سرشماری سال ۱۳۷۵ نشان می‌دهد که ۸۲ تا ۸۳ درصد مردم پارسیفارسی سخن می‌گویند و ۸۶ درصد از آن‌ها تنها پارسیفارسی را می‌فهمند.<ref>[http://www.ir-psri.com/Show.php?Page=ViewArticle&ArticleID=914 مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی ایران]</ref>
 
پارسیفارسی زبان نخست ۲۰ میلیون تَن در افغانستان، ۵ میلیون تَن در تاجیکستان،<ref name=ToolAutoGenRef2>۸۰٪ از جمعیت ۷ میلیونی این کشور: [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ti.html منبع]</ref> و در ازبکستان حدود ۷ میلیون تَن است.<ref name=ToolAutoGenRef11>Carlson, "Uzbekistan: Ethnic Composition and Discriminations", Harvard University, August 2003</ref><ref name="Uzbekistan, Central Asian Survey 1996">The Tajiks of Uzbekistan, Central Asian Survey (1996), 15(2), 213-216</ref> زبان پارسیفارسی گویشورانی نیز در [[هند]] و [[پاکستان]] دارد (نگاه: [[زبان پارسیفارسی در شبه‌قاره هندوستان]]). با توجه به رسمی بودن زبان پارسیفارسی در ایران، افغانستان و تاجیکستان و چیرگی گویشوران سایر زبان‌ها بدان به عنوان زبان دوم روی هم‌رفته می‌توان شمار پارسی‌گویانفارسی‌گویان جهان را نزدیک ۱۱۰ میلیون تن برآورد کرد.<ref name=ToolAutoGenRef13 /> زبان پارسیفارسی نهمین زبان پرکاربرد در محتوای وب و بالاتر از [[عربی]] و [[زبان‌های ترکی|ترکی]] و سایر زبان‌های خاورمیانه است.<ref name=ToolAutoGenRef14>{{یادکرد وب|پیوند=http://w3techs.com/technologies/overview/content_language/all/| عنوان=Usage of content languages for websites|ناشر=W3Techs|زبان=en|کد زبان=en|تاریخ بازبینی=28 August 2014}}</ref>
 
== پیشینهٔ نام ==