شورش‌های ۱۹۸۹ باگلپور: تفاوت میان نسخه‌ها

| side2 = [[مسلمان|مسلمانان]]ان

'''شورش‌های ۱۹۸۹ باگلپور''' به نزاع رخ داده بین [[هندو]]ها و [[مسلمان|مسلمانان]]ان در [[بخش باگلپور]] در ایالت [[بیهار]] کشور هند اشاره دارد. این درگیری‌ها از ۲۴ اکتبر ۱۹۸۹ (۲ آبان ۱۳۶۸) آغاز شد و به مدت ۲ ماه ادامه یافت. این خشونت‌ها علاوه بر شهر [[باگلپور]] به ۲۵۰ روستای اطراف آن نیز کشیده شد. بر اثر این درگیری‌ها بیش از ۱٬۰۰۰ نفر (حدود ۹۰۰ نفر از آنها مسلمان بودند<ref name="CharuMukul1996"/>) کشته و ۵۰٬۰۰۰ نفر دیگر نیز آواره شدند.<ref name="HT_2011_chronology">{{cite news | url = http://www.hindustantimes.com/News-Feed/NM1/Chronology-of-communal-violence-in-India/Article1-8038.aspx | title = Chronology of communal violence in India | date = 2011-11-09 | accessdate = 2013-02-08 | newspaper = Hindustan Times | archive-url = https://web.archive.org/web/20130210152649/http://www.hindustantimes.com/News-Feed/NM1/Chronology-of-communal-violence-in-India/Article1-8038.aspx | archive-date = 2013-02-10 | url-status = dead}}</ref><ref>[http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/bihar-polls-will-bhagalpur-forgive-congress-for-1989-riots/articleshow/49304685.cms Bihar polls: Will Bhagalpur forgive Congress for 1989 riots?]</ref> این واقعه بدترین درگیری آن زمان بین هندوها و مسلمانان پس از استقلال هند بود،<ref name="SNMAbdi_1989">{{cite journal | author = SNM Abdi | title = When Darkness Fell | journal = Illustrated Weekly of India | date = 1989-11-26 | accessdate = 2013-02-08 | url = https://books.google.com/books?id=aHE-gNVllf0C |pages = 34-36 | volume=110 |issue = 40–53}}</ref> حتی بدتر از [[شورش‌های ۱۹۶۹ گجرات]].

شهر باگلپور سابقه تاریخی‌ای راجع به نزاع‌های جمعی دارد. در اوت ۱۹۸۹ (مرداد ۱۳۶۸) مصادف با ماه [[محرم (ماه)|محرم]] و جشن‌های [[ماناسا|بیشری پوجا]]یپوجای هندوها، تنش بین هندوها و مسلمانان افزایش یافت.<ref name="EPW_2013_Carnage">{{cite journal |url =http://www.epw.in/insight/forgotten-carnage-bhagalpur.html |title=The Forgotten Carnage of Bhagalpur |author=Warisha Farasat |date=2013-01-19 |accessdate=2013-04-16 |journal=Economic and Political Weekly |volume=XLVIII |issue=3}}</ref>

در سال ۱۹۸۹ (۱۳۶۸ شمسی)، حزب هندویی [[ویشوا هندو پاریشاد|ویشوا هندو پاریشاد (وی‌اِچ‌پی)]] به عنوان بخشی از کمپین [[رام جانمابهومی]]،جانمابهومی، که هدف آن ساخت یک معبد هندو به جای [[مسجد بابری]] در شهر [[ایودیا]] بود، نوعی حرکت دسته جمعی موسوم به «رامشیلا» را در شهر باگلپور راه انداخت. هدف از این حرکت دسته جمعی هندویی، جمع کردن آجر برای ساخت معبد [[راما|رام]] مورد نظر در ایودیا بود (نوعی رسم و رسوم هندو هنگام ساخت معابد). در ۲۲ اکتبر (۳۰ مهر)، یکی از این راهپیمایی‌ها که از روستایی به نام فاتح‌پور عبور می‌کرد، تبدیل به یک جنگ خیابانی پرتاب آجر و [[آتش‌افروزی]] شد. درست قبل از وقوع این درگیری‌ها، شایعات دروغینی در مورد قتل دانشجویان هندو پخش شده بود: یکی از این شایعات ادعا می‌کرد که نزدیک به ۲۰۰ دانشجوی هندو توسط مسلمانان کشته شده‌اند، در حالی که شایعه دیگری ادعا می‌کرد که در دانشگاه سانسکریت ۳۱ پسر هندو به قتل رسیده و جسدهایشان در چاهی انداخته شده‌است.<ref name="EPW_2013_Carnage"/> جدای از اینها، رقابت‌های فاسد و جنایتکارانه سیاسی در منطقه نیز در تحریک این درگیری‌ها نقش داشته‌است.<ref name="Devesh2004">{{cite book | author=Devesh Vijay | title=Writing Politics: Left Discourses in Contemporary India |url=https://books.google.com/books?id=NcwfDsyMMUUC&pg=PA126 | accessdate=2013-02-08 | date=1 January 2004 | publisher=Popular Prakashan | isbn=978-81-7154-813-2 | page=126}}</ref>

در ۲۵ اکتبر (۳ آبان) جمعیتی ۸٬۰۰۰ نفری از آشوبگران، یک شهرک مسلمان نشین به نام مدنی‌ناگار را غارت و ویران و آن را به یک شهر متروکه تبدیل کردند. آنها به محله کانجهیاگرام که در همان نزدیکی بود نیز حمله کردند. بهاتوریا که یک دهکده مسلمان نشین است در ۲۵ اکتبر (۳ آبان) و بار دیگر در ۲۷ اکتبر (ه۵ آبان) مورد حمله قرار گرفت و چندین مسلمان در آنجا کشته شدند. مسجد جامع دهکده هاسن‌آباد نیز که در زمان سلطنت [[اورنگ‌زیب]] بنا شده بود، مورد تخریب قرار گرفت.<ref name="SNMAbdi_1989"/>

برخی معتقدند که برخوردهای بی‌رحمانه پلیس، خود باعث افزایش این درگیری‌ها شد. بنا به درخواست فوری دولت ایالتی، ارتش در تاریخ ۲۶ اکتبر (۴ آبان) وارد عمل شد. [[فرماندار بیهار]]،بیهار، [[ساتیندرا نارایان سینها]] در همان روز از رئیس پلیس ''کا. اِس دویودی'' که به ضد مسلمان بودن شهره بود، خواسته بود تا کنار بکشد و مسئولیت را به فردی به نام ''آجیت دات'' واگذار کند. با این وجود، نخست‌وزیر [[راجیو گاندی]] که برای بازدید از نواحی آشوب شده به آنجا آمده بود، به درخواست گروهی متشکل از مأموران پلیس و حامیان حزب وی‌اِچ‌پی، انتقال رئیس پلیس ''کا. اِس دویودی'' را لغو کرد.<ref name="SNMAbdi_1989"/>

روستای چاندهری (چاندری نیز تلفظ می‌شود) در شامگاه ۲۷ اکتبر (۵ آبان) توسط مردم روستاهای مجاور از سه طرف مورد حمله قرار گرفت. مردمان هندوی [[کاست یاداو|یاداوی]] روستای همسایه با ساخت مسجد در این روستا مخالف بودند. مهاجمین این مسجد را به همراه چند خانه به آتش کشیدند و ۵ نفر را کشتند. یک گروهان از [[پیاده‌نظام جامو و کشمیر]]،کشمیر، به فرماندهی سرگرد ''جی. پی. اِس ویرک'' در مکانی به نام سابائور تهانا مستقر شدند و چاندهری و روستای مجاور آن به نام راج‌پور را زیر نظر گرفتند.<ref>{{cite news | url = http://www.sunday-guardian.com/analysis/a-hundred-million-muslims-search-for-a-party | title = A hundred million Muslims search for a party | author = Saeed Naqvi | accessdate = 2013-02-08 | newspaper = The Sunday Guardian}}</ref> هنگامی که سرگرد ''ویرک'' وارد چاندهری شد، متوجه شد که برخی از مسلمانان به روستاهای اطراف گریخته‌اند و حدود ۱۲۵ نفر از آنها در یک خانه بزرگ متعلق به فردی به نام ''شیخ مِنت'' مخفی شده‌اند. او تعدادی مأمور پلیس برای محافظت در آنجا گماشت و به مسلمانان اطمینان خاطر داد که صبح با یک یگان ارتشی برمی‌گردد تا آنها را به سلامت از آنجا خارج کند.

در اوایل صبح روز بعد، تعداد زیادی از هندوهای یاداو، دوساد و کورمی (طبقات مختلف مردم هندو به معنی آقازاده، نگهبان و برزگر) به خانه ''شیخ مِنت'' ریختند. آنها ادعا می‌کردند که برای بردن مسلمانان آمده‌اند. با این حال به محض بیرون آمدن مسلمانان، به آنها حمله‌ور شدند: خیلی از آن‌ها همان‌جا کشته شدند و برخی دیگر در حال فرار به سمت تالاب [[سنبل|سنبلی]]ی که در آن نزدیکی بود، مورد حمله قرار گرفتند.<ref name="SNMAbdi_1989"/>

کمیسیون تحقیق سه نفره‌ای متشکل از قاضیان [[دادگاه عالی بیهار]]،بیهار، ''سی. پی. سینها'' و ''اِس. سامشول حسن'' توسط دولت ایالت بیهار برای بررسی شورش‌ها ایجاد شد. این کمیسیون گزارش نهایی خود را در سال ۱۹۹۵ (۱۳۷۴ شمسی) ارایه داد و چند افسر پلیس از جمله رئیس پلیس ''کا. اِس دویودی'' را به دلیل سهل انگاری در جلوگیری از این شورش‌ها مقصر دانست.<ref name="EPW_2013_Carnage"/> دور دوم شورش‌ها در مارس ۱۹۹۰ (اسفند ۱۳۶۸) اتفاق افتاد.<ref name=IT2005/>

در این خصوص ۱۴۲ مورد درگیری به ایستگاه‌های مختلف پلیس گزارش شده‌است. ۱٬۲۸۳ نفر متهم شدند. ۵۳۵ پرونده از ۸۶۴ پرونده تشکیل شده، بسته شد و بیشتر متهمین به دلیل عدم وجود مدارک کافی تبرئه شدند.<ref name="IndiaToday2003"/> قربانیان دولت کنگره را به خاطر کم‌کاری در متوقف کردن شورش‌ها و همچنین عدم فراهم آوردن کمکهای امدادی مناسب به آنها مقصر می‌دانستند. این شورش‌ها در زمان تصدی فرماندار [[ساتیندرا نارایان سینها]] رخ داد، در نتیجه از سمت خود کناره‌گیری کرد. برای تسلی خاطر مسلمانان، [[کنگره ملی هند|کنگره]] [[جاگان‌نات میشرا]] را جایگزین او کرد، کسی که به خاطر اضافه کردن [[زبان اردو]] به زبانهای رسمی ایالت در جامعه مسلمانان محبوب بود.<ref>{{cite web | url = http://news.rediff.com/special/2010/oct/25/special-how-will-muslims-vote-in-bihar.htm | title = Bihar polls: How will the Muslims vote? | publisher = rediff.com| date = 2010-10-25 | accessdate = 2013-02-08}}</ref> [[ساتیندرا نارایان سینها]] در کتاب ''مری یادین، مری بهولین'' که دربارهٔ زندگینامه خود نوشته، همکاران کنگره‌ای خود را متهم می‌کند که به خاطر حسادت و خصومت شخصی شورش‌ها را «شدت بخشیده‌اند»، خصوصاً به فرماندار قبلی [[بهاگوات جها آزاد]] و رئیس مجلس قبلی ''شیوچاندرا جها'' اشاره می‌کند. وی همچنین نخست‌وزیر [[راجیو گاندی]] را مقصر می‌داند که با وجود ناکارآمدی کامل رئیس پلیس آن زمان ''کا. اِس دویودی'' در کنترل شورش‌ها، دستور انتقال او را بدون مشورت با وی لغو کرده‌است. وی می‌گوید که این تصمیم «نه تنها تخطی از قانون اساسی دولت ایالتی، بلکه اقدامی مضر در روند کاهش تنش‌ها بوده‌است». سینها همچنین در کتابش می‌گوید که پس از برکناری از سمت فرمانداری، وی راجیو گاندی را دربارهٔ «نقش برخی از اعضای کنگره» در شورش‌ها مطلع کرده‌است.<ref>{{cite news |url=http://www.expressindia.com/news/fullstory.php?newsid=51405 |title=Cong fanned fire, frenzy: Ex-CM |date=2005-07-25 |accessdate=2013-02-08 |newspaper=Indian Express}}</ref>

مسلمانان ایالت بیهار از دیرباز طرفدار [[کنگره ملی هند|کنگره (I)]] و جزو رای‌دهندگان به آن بودند، اما پس از درگیری‌های سال ۱۹۸۹ (۱۳۶۸ شمسی)، تغییر نظر دادند و طرفدار [[لالو پراساد یاداو]] شدند، کسی که در سال ۱۹۹۰ (۱۳۶۹ شمسی) فرماندار آن ایالت شد.<ref name="India Today">{{cite book|title=India Today|url=https://books.google.com/books?id=gP4vAQAAIAAJ | accessdate=2013-02-08 | year=1995 | publisher=Aroon Purie for Living Media India Limited | page = 156}}</ref> با این حال، دولت تشکیل شده توسط او نیز به عدم اجرای عدالت متهم شد. نجات یافتگان از شورش، ''لالو پراساد یاداو'' را به خاطر عدم مجازات آشوبگران متهم کردند، زیرا بسیاری از آنها با وی [[ورن (هندوئیسم)|هم‌قشر]] بودند.<ref name="EPW_2013_Carnage"/>

هنگامی که [[نیتیش کومار]] فرماندار شد، در سال ۲۰۰۶ (۱۳۸۵ شمسی) دستور داد که ۲۷ پرونده مربوط به این شورش‌ها، برای تحقیقات دوباره بازگشایی شوند. این اقدام منجر به محاکمه مجدد ''کامشوار یاداو'' شد، که قبلاً تبرئه شده بود و پلیس ایالتی تحت عنوان «حفظ هماهنگی جمعی» از او تقدیر کرده بود. وی به جرم قتل یک پسر ۱۵ ساله به نام ''محمد قیوم'' محکوم شد.<ref>{{cite news |url=http://www.hindustantimes.com/India-news/Patna/One-convicted-for-1989-Bhagalpur-riots/Article1-473943.aspx |title=One convicted for 1989 Bhagalpur riots |date=2009-11-07 |accessdate=2013-02-08 |newspaper=Hindustan Times}}</ref> در سال ۲۰۰۷ (۱۳۸۶ شمسی)، ۱۴ نفر دیگر به خاطر دست داشتن در قتل‌عام روستای لوگِین محکوم شدند.<ref name=r2>{{cite web |url=http://www.indianmuslims.info/reports_about_indian_muslims/bhagalpur_riot_1989.html |title=Bhagalpur Riot: 1989 |accessdate=2013-04-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130129152819/http://www.indianmuslims.info/reports_about_indian_muslims/bhagalpur_riot_1989.html |archive-date=2013-01-29 |url-status=dead}}</ref><ref name=r3>{{cite journal |jstor=4395922 |title=Grim tragedy of Bhagalpur riots: Role of Police-Criminal Nexus |first=Asghar Ali |last=Engineer}}</ref> در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱ شمسی)، به تعدادی از قربانیان توسط دولت ایالتی غرامت داده شد.<ref name = indiatoday>{{cite news |url=http://indiatoday.intoday.in/story/bhagalpur-riots-bihar-govt-to-give-pension-to-victim/1/214939.html |title=23 years after Bhagalpur riots, govt to give pension to victim |first=Giridhar |last=Jha |date=27 August 2012 |accessdate=2013-04-16 |newspaper=India Today}}</ref>

پس از به قدرت رسیدن ''نیتیش کومار'' در نوامبر ۲۰۰۵ (آبان ۱۳۸۴)، وی کمیسیون بررسی شورش‌های باگلپور را زیر نظر قاضی ''اِن. اِن. سینگ'' تشکیل داد. این کمیسیون گزارش ۱۰۰۰ صفحه‌ای خود را در فوریه ۲۰۱۵ (بهمن ۱۳۹۳) ارایه کرد؛ این گزارش در ۷ اوت ۲۰۱۵ (۱۶ مرداد ۱۳۹۴) در [[مجلس قانونگذاری بیهار]] خوانده شد. این گزارش اظهار می‌داشت که سهل انگاری‌های دولت کنگره وقت، تشکیلات محلی و پلیس، عامل این درگیری‌های مرگبار بوده‌است.<ref name="IT_blames_2015">{{cite magazine | url=https://www.indiatoday.in/india/story/1989-bhagalpur-riots-inquiry-report-blames-congress-police-287082-2015-08-07 | title=1989 Bhagalpur riots: Inquiry report blames Congress, police | date=7 August 2015 | magazine=India Today | accessdate=19 October 2019}}</ref><ref>[http://www.oneindia.com/india/bhagalpur-riots-probe-panel-blames-then-congress-government-1831700.html Bhagalpur riots probe panel blames then Congress government]</ref>