[[پرونده:Persian-encyclopedia.jpg|چپ|بندانگشتی|300px|''[[دائرةالمعارف فارسی]]'' [[غلامحسین مصاحب]] زمانی جامع‌ترین دانشنامهٔ عمومی به زبان فارسی به‌شمار می‌رفت.]]
'''دانشنامه''' یا '''دایرةالمعارف''' یا '''اِنسیکلوپِدیااَنسیکلوپِدی'''<ref>{{یادکرد وب|عنوان=معنی آنسیکلوپدی ({{Lang!}} فرهنگ فارسی معین|نشانی=https://www.vajehyab.com/moein/%D8%A2%D9%86%D8%B3%DB%8C%DA%A9%D9%84%D9%88%D9%BE%D8%AF%DB%8C|وبگاه=www.vajehyab.com|بازبینی=2022-en04-23}}</ref> {{به فرانسوی|EncyclopediaEncyclopédie}})، مجموعه یا گردایه‌ی نوشتاریِ جامع و فشرده‌یی است که شامل [[اطلاعات]]ی درباره‌ی همه‌ی شاخه‌های [[دانش]] یا شاخه‌ی مشخصی از دانش است. واژه‌ی دانشنامه در زبان فارسی تاریخ کهنی دارد و دانشنامه‌های کهنی نیز به زبان فارسی نوشته شده‌اند<ref>دانشنامه حکیم می‌سری: من این گفتار را اندام دادم****و دانشنامه اول نام دادم</ref> و واژه‌ی دائرةالمعارف نیز برابرنهاده‌ی اصطلاح Encyclopaedia است که خود برگرفته از اصطلاح [[زبان یونانی|یونانیِ]] Enkyklios Paideia به‌معنای آموزش فراگیر است، و در اصل بر مباحثی چون [[دستور زبان]]، معانی و بیان، [[موسیقی]]، [[ریاضیات]]، [[فلسفه]]، [[اخترشناسی]]، و [[تربیت بدنی]] دلالت دارد. این مفهوم به پیدایش [[اندیشه]]<nowiki/>ی گردآوری مواد آموزشی پیشرفته در اثری واحد انجامید که در آن روابط و درونمایه‌ی هنرها و علوم گوناگون تشریح می‌شود. در گذشته‌یی دور، تلاش‌هایی برای تهیه‌ی آثاری از این نوع به عمل‌آمد و در زبان انگلیسی سِر [[توماس الیوت]] {{به انگلیسی|Sir Thomas Elyot}} این اصطلاح را برای نخستین بار در سال [[۱۵۳۱ (میلادی)|۱۵۳۱]] در اثری موسوم به حاکم {{به انگلیسی|Governour}}، رساله‌یی درباره‌ی [[تعلیم و تربیت]]، به‌کار برد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=دائرةالمعارف | وبگاه=دائرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی (نسخه آزمایشی) | تاریخ=2015-05-09 | سال=2015 | پیوند=http://portal.nlai.ir/daka/Wiki%20Pages/دايرةالمعارف.aspx | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-05-17 | archive-date=22 فوریه 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200222001531/http://portal.nlai.ir/daka/Wiki%2520Pages/%25D8%25AF%25D8%25A7%25D9%258A%25D8%25B1%25D8%25A9%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2585%25D8%25B9%25D8%25A7%25D8%25B1%25D9%2581.aspx }}</ref> دانشنامه نباید با [[لغتنامه]] اشتباه شود: درحالی‌که لغت‌نامه‌ها به‌معنی هر یک از سرمدخل‌هایشان که معمولاً یک واژه اند، می‌پردازند. دائرةالمعارف‌ها حاوی اطلاعاتی درباره‌ی سرمدخل‌هایشان اند. البته در مواردی مرز این دو روشن نیست.
وب سایتی که هم‌اکنون در آن هستید هم خود نمونه‌یی از دانشنامه است،<ref>{{Cite journal|date=2019-06-27|title=ویکی‌پدیا:آشنایی با دانشنامه|url=https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ویکی‌پدیا:آشنایی_با_دانشنامه&oldid=26504866|journal=ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد|language=fa}}</ref> که به شکل اینترنتی و همگانی و آزاد تألیف و ویرایش می‌گردد. به این گونه دانشنامه‌ها «[[ویکی]]» گفته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Wiki {{!}} Web site|نشانی=https://www.britannica.com/topic/wiki|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2020-06-08|کد زبان=en}}</ref> از نمونه‌های دیگر ویکی به زبان فارسی می‌توان به [[ویکی فقه]] و [[ویکی‌شیعه|ویکی شیعه]] اشاره کرد.
