مفهوم: تفاوت میان نسخه‌ها

* گاهی به یکای اصلی [[اندیشه]] گفته می‌شود که دسته‌بندی شدنی نیست، می‌تواند سودمند و زیانبار باشد.{{مدرک}}

* مفهوم در برابر [[مصداق]]. مفهوم یعنی، معنا و مدلولی که لفظ بر آن دلالت می‌کند و از لفظ فهمیده می‌شود.<ref>http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=28908</ref> از نگر اندیشمندان بزرگی همچون [[ارسطو]]، [[هربرت پوتنام]] و... مفهوم به صورت ساده معرفی '''[[حرف ربط|یا]]''' ترکیب برداشتهای حسی است '''[[حرف ربط|یا]]''' صورت ساده معرفی '''[[حرف ربط|و]]''' ترکیب برداشتهای حسی است. از دید دسته دیگری از آن‌ها همچون [[جان دیویی]] مغز نمی‌تواند یک دریافت‌کنندهٔ مفعول و بدون مداخله باشد.

 

مفهوم به '''دو دسته''' طبقه‌بندی می‌شود: مفهوم '''[[جزئی]] و [[کلی]]'''. اولی (جزئی) دربرگیرنده همه ویژگی‌های سازنده یک مفهوم می‌باشد، برداشت از یک مفهوم در واقع مجموعی از ویژگی‌هایی است که باعث تمایز آن مفهوم از بقیه مفاهیم می‌شود. و دومی (کلی) مجموع خصوصیاتی که تشکیل دهنده برداشت اول هستند (مانند مفهوم انسان بدون مشخصات یک مصداق خاص)

# مفهوم جزئی: مفهومی است که تنها بر یک مصداق «قابل صدق» است؛ مانند: تهران

همچنین گاهی مفاهیم را به دو دسته ''[[عرفی]]'' و ''[[تخصصی]]'' تعریف نموده‌اند. مفهوم عرفی «مفهومی است که در محاورات روزمره آن را به کار می گیریم و به ماهیت‌هایی اشاره دارد که در سطح تفاهم، به اجمال و اهمال برگزار شده و غرض در استعمال آن رفع حوایج روزمره است، نه غور و غوص در کشف شرایط و حقایق دقّی و علمی. مثل مفهوم «آب» در موردی که مثلاً دانشمند به کسی بگوید: «قدری آب برایم بیاورید» <ref name="b2n.ir">http://b2n.ir/farhangnane.raja</ref>

قسم دوم (علمی) «همواره متشکل از تصورات گوناگون است. تصوراتی که قاعدتاً به وسیله پژوهش و تأمل گرد آمده‌اند. این مفهوم را مفهوم فنی یا علومی، می نامیم. مثل مفهوم «آب» در نظر علوم، همچون شیمی، بیوشیمی، فیزیک، فیزیک شیمی، هیدرولیک، فیزیک ذره ای، زیست شناسی، مکانیک، بوم‌شناسی، اپتیک و علم النور، طب، کاسمولوژی، تفسیرهای عرفانی و عالم شناختی و نشانه شناختی و غیر آن.» این مفهوم، همواره متشکل از تصورات گوناگون است. تصوراتی که قاعدتاً به وسیله پژوهش و تأمل گرد آمده‌اند. این مفهوم را مفهوم فنی یا علومی، می نامیم. مثل مفهوم «آب» در نظر علوم، همچون شیمی، بیوشیمی، فیزیک، فیزیک شیمی، هیدرولیک، فیزیک ذره ای، زیست شناسی، مکانیک، بوم‌شناسی، اپتیک و علم النور، طب، کاسمولوژی، تفسیرهای عرفانی و عالم شناختی و نشانه شناختی و غیر آن.<ref name="b2n.ir"/>

 

== پانویس ==