اسپهبد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اَسپَهبَد''' یا '''سپهبَد''' یا '''سپهبذ''' (به {{زبان-پارسی میانه|𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲}}) عنوان فرمانده لشکر یکی از بخش‌های چهارگانهٔ ایران در [[ارتش ساسانیان]] بود. چهار بخش عبارت بوده‌اند: از اباختر (شمال / طبرستان)، خوراسان (خراسان مشرق)، نیمروز (جنوب)، خوروران (خاوران، مغرب).<ref name="کریستین سن، ص ۳۷۶">کریستین سن، ص ۳۷۶</ref> پیش از آن در دوره [[اشکانیان]] نیز مقامی موروثی با این نام وجود داشته.<ref name="EI">Bosworth (1997), pp. 207–208</ref> همچنین اسپبد یا آسپبد (برگرفته از [[فارسی میانه]]: *aspa-pati-) به عنوان فرمانده سواره نظام یک درجه باستانی نظامی بود که در ارتش [[شاهنشاهی اشکانی|اشکانی]] و [[شاهنشاهی ساسانی|ساسانی]] مورد استفاده قرار می‌گرفت. واژه اسپهبد برای اولین بار در [[دودمان گاوباریان]] توسط [[دابویه]] که خود را اسپهبد طبرستان نامید بکار رفت، و این روند در سلسله های [[پادوسبانیان]] و [[باوندیان]] هم ادامه پیدا کرد. این عنوان پس از [[حمله اعراب به ایران]]، تا [[حمله مغول به ایران]]، به شکل {{به عربی|إصبهبذ}}) به کار می‌رفت.<ref name="EI"/> همچنین حکومتی به نام [[اسپهبدان گیلان|اسپهبدان]] در اطراف [[آستارا]]ی امروزی تا سال‌ها وجود داشته که پایتخت آن را نیز به همین نام می‌خواندند.<ref name="ReferenceA">Bazin, “ĀSTĀRĀ”, Encyclopædia Iranica.</ref> این لقب در [[دیلمستان]] نیز کاربرد داشته‌است. از اسپهبدان بزرگ ایران می‌توان به اسپهبدان [[رستم فرخزاد]]، [[اسپهبد خورشید|خورشید]] و [[فرخان بزرگ]] اشاره کرد. در [[دودمان پهلوی]] این عنوان به صورت ''[[سپهبد]]'' به عنوان [[درجه نظامی]] دوباره به کار گرفته شد.علی منصوری یکی از اسپهبد های شناخته شده در قرن جدید بشری میباشد