ارس: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز تلفظ استانبولی جا افتاده بود که اضافه گردید |
Luckie Luke (بحث | مشارکت‌ها) Special:Diff/36953940/37371962 در این ویرایش نشان دادید هدف شما از ایجاد حساب کاربری کمک به دانشنامه بود برچسب‌ها: خنثی‌سازی حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار |
||
خط ۳:
{{Infobox river
| name = رود ارس
|
| name_native_lang =
| name_other =
| name_etymology =
| nickname =
سطر ۷۰ ⟵ ۶۹:
| extra =
}}
'''اَرَس''' ({{lang-hy|Արաքս}}(آراکس)؛ به [[ترکی آذربایجانی]]: Araz ''آراز'')، نام رودی پرآب و خروشان است که از کوه‌های [[استان بینگول|بینگول]] در منطقه [[آناتولی]] (در [[ترکیه]] امروزی) سرچشمه و پس از پیوستن [[آرپا (رود)|رود آرپا]]، مرز مشترک ایران با [[جمهوری خودمختار نخجوان|نخجوان]]، [[ارمنستان]] و [[جمهوری آذربایجان]] را تشکیل می‌دهد. سرانجام در منتهی‌الیه شمالی [[استان اردبیل]] وارد جمهوری آذربایجان شده و به رود [[رود کر (قفقاز)|کورا]] می‌ریزد. این رود ۱۰۷۲ کیلومتر طول دارد.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.iran.ir/about/nature/river |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۱ دسامبر ۲۰۱۴ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141129014220/http://www.iran.ir/about/nature/river |archivedate=۲۹ نوامبر ۲۰۱۴ |dead-url=yes}}</ref>
رود ارس در پی [[عهدنامه ترکمنچای]] از اول اسفند ۱۲۰۶ به عنوان مرز [[ایران قاجاری|ایران]] و [[امپراطوری روسیه]] برگزیده شد و تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک [[روسیه]] افزوده شد.
بعدها ایران و [[اتحاد شوروی]] با همکاری همدیگر سدی در ناحیه [[پلدشت]] به نام [[سد ارس]] بنا کردند. سپس [[سد خداآفرین]] به صورت مشترک با جمهوری آذربایجان بر روی رود ارس احداث شد و هم‌اکنون [[سد قیز قلعه‌سی]] به صورت مشترک با جمهوری آذربایجان بر روی رود ارس احداث می‌شود. بر روی ارس تا کنون پنج پل نیز ساخته شده‌است که عبارتنداز: [[پل آهنی راه‌آهن آذربایجان|پل آهنی جلفا]]، پل شوسه
== نام ==
ریشهٔ واژهٔ [[فارسی]] «ارس» و واژه‌های یونانی و ارمنی مربوطه احتمالاً از [[زبان مادی|
در سنن
▲ریشهٔ واژهٔ [[فارسی]] «ارس» و واژه‌های یونانی و ارمنی مربوطه احتمالاً از [[زبان مادی|مادیِ]] «اَرَخس» *Araxs است که برگرفته است از [[نیاایرانی]] *Raxša- به معنای «تیزرو» و «آنچه به سرعت جریان دارد» است.
▲در سنن ارمنی، نام این رود مرتبط با آراست، نوهٔ بزرگ خاندان افسانه‌ای ارمنیِ [[هایک (اسطوره)|هایک]] دانسته شده‌است.<ref>Elisabeth Bauer. Armenia: Past and Present, p. 49. ISBN B0006EXQ9C</ref> این نام بعداً یونانی شده و به Araxes دگرگون شده و برای اشاره به فرهنگ کورا-ارسی استفاده شده‌است.{{نیازمند منبع}} تمدنی [[پیش از تاریخ]] که در دره کورا و ارس شکوفا شده بود. ولی در بسیاری از زمان‌ها مانند آنچه در [[تاریخ هرودوت]] می‌بینیم، این رود [[ولگا]] بوده که با نام Araxes شناخته می‌شده.{{نیازمند منبع}} همچنین این رود در آخرین فصل آننید هشتم اثر [[ویرجیل]] به نام خشم در پل ثبت شده‌است پس از آنکه رومی‌ها با ساختن یک پل بر روی آن توانستند بر دشمن پیروز شوند.{{نیازمند منبع}} برخی{{کدام}} بر این باورند که ارس با دو رود پیشون و [[جیحون|گیهون]] که در فصل دوم [[کتاب مقدس]] به آن اشاره شده مرتبط است.{{نیازمند منبع}}
<gallery>
| |||