گویش بهبهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Amkhei (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: واگردانی دستی
خط ۱۵:
}}
'''گویش بهبهانی'''<ref>{{یادکرد خبر |نام خانوادگی۱=دبیرمقدم |نام۱=محمد |عنوان=لزوم حفظ زبان‌های محلی به‌عنوان یک گنجینه و میراث انسانی |نشانی=https://www.isna.ir/news/95111409855/%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DB%8C%DA%A9-%DA%AF%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%88-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C |خبرگزاری=ایسنا |تاریخ=۱۴ بهمن ۱۳۹۵}}</ref>
، متعلقیک بهگویش شاخهجنوب جنوبی زبان هایغربی ایرانی غربی <ref>{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=گرامی |نام۱=شهرام |عنوان=ترتیب واژه در بهبهانی از منظر رده شناسی زبان |ژورنال=مجله زبان شناسی گویش های ایرانی |تاریخ=۱۳۹۸ |صفحه=133 تا 165 |پیوند=https://www.magiran.com/paper/2178032}}</ref> و گویش مردم [[بهبهان|بهبهانی]]<nowiki/> در جنوب شرق استان خوزستان می‌باشد.از نظر شهرام گرامی از آنجا که زبان بهبهانی مانند دیگر زبانهای ایرانی جنوب غربی به لحاظ نظام مطابقه با فارسی تفاوت دارد به همین دلیل یک زبان مستقل است <ref>{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=گرامی |نام۱=شهرام |عنوان=ترتیب واژه در بهبهانی از منظر رده شناسی زبان |ژورنال=مجله زبان شناسی گویش های ایرانی |تاریخ=۱۳۹۸ |صفحه=133 تا 165 |پیوند=https://www.magiran.com/paper/2178032}}</ref>. بر همین اساس [[محمد دبیرمقدم]] زبان شناس سرشناس ایرانی نیز زبان بهبهانی را یک زبان مستقل میداند<ref>{{یادکرد خبر |نام خانوادگی۱=دبیرمقدم |نام۱=محمد |عنوان=لزوم حفظ زبان‌های محلی به‌عنوان یک گنجینه و میراث انسانی |نشانی=https://www.isna.ir/news/95111409855/%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DB%8C%DA%A9-%DA%AF%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%88-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C |خبرگزاری=ایسنا |تاریخ=۱۴ بهمن ۱۳۹۵}}</ref>. این زبان از زبانهای رایج در [[استان خوزستان]] می‌باشد، همچنین بسیار شبیه به [[گویش بندری]] (گویش هرمزگانی) و [[گویش بهدینان]] (گویش [[زرتشتیان]] استان [[یزد]]) و کردی سورانی می‌باشد. در زمان اشغال جنوب ایران و استقرار سربازان انگلیسی در استان بوشهر و همچنین مهندسان انگلیسی زبان در استان خوزستان برای بهره برداری از میادین نفتی کلماتی انگلیسی وارد این زبان شدند که با توجه به لهجه مردم مسلط به آن تا حدودی تغییر شکل یافته اند. این زبان از بازماندگان [[پهلوی]]{{نا|تاریخ=مارس ۲۰۲۱}} [[پارسیگ]] می‌باشد و همچنین با گویش‌های [[بختیاری]] و [[لری جنوبی]] و [[سورانی|کردی سورانی]] نیز شباهت‌ها و اشتراکات زیادی دارد، به نحوی که تا حدودی برای یکدیگر قابل فهم هستند.‌ بهبهانی زبان مادری بهبهانی ها و قنواتی های استان خوزستان است .
 
به‌طور کلی محدوده تاریخی استان‌های [[خوزستان]] و [[فارس]] به دلیل قدمت زیست و [[تمدن]] کهن، واقع بودن در منطقه [[هلال حاصلخیز]]([[هلال بارور]])، [[صنعت نفت]] و [[خلیج فارس]]، آمیزه‌ای از گروه‌های نژادی و قومی مختلف هستند که از چند هزار سال قبل تا کنون در این منطقه رفت و آمد یا سکنی داشته‌اند و بر روی [[فرهنگ]]، [[گویش]] و [[نژاد]] همدیگر و منطقه تأثیرگذار بوده‌اند…
این اقوام شامل؛ [[بومیان]] اولیه، [[عیلامی‌ها]]،
[[خوزی‌ها]]، [[آشوریان]]، [[سریانی‌ها]]، [[پارسیان]]، [[یهودیان]]، [[یونانیان]]، [[پارتیان]]، [[مادها]]، [[ترک‌ها]]، [[کردها]]، [[لرها]]، [[اعراب]]، هندی‌ها، مغول‌ها، افغان‌ها، گرجی‌ها، آفریقای‌ها، پرتقالی‌ها، انگلیسی‌ها، آلمانی‌ها و… می‌باشند.
 
فرخنده نشاتی و خیرالله محمدیان دو پژوهشگر ساختار و واژگان زبان بهبهانی هستند .
 
نادر تقدیسی ، محمد حسین مرتب ، سید محمد سید ، علی خادمیون ، حمدالله رجایی بهبهانی ، فرج الله پیکار ، بهرام دادمهر ، سیروس مختاران ، مریم شمشیری ، سید فرید دژم ، مرتضی روانخواه ، اسد الله اسدی ، تقی آصفی ، هوشنگ نمازی ، عبدالحسین عتیق، عباس سلطانی ، علیرضا قیصری ، صدرالله سرحدی ، شاپور شیرعلی ، سید حبیب الله آقامیری ،حسینحسین تجلی ، بشیر تجلی ، فریدون سدهی ، سارا رئیس پور ، فرهاد کرمی ، حسین مشتهی از شاعران گویش بهبهانی هستند .
 
کتاب های گپ سید نوشته سید محمد سید ، خیالت تا اَمی نوشته عباس سلطانی ، مح شفی تولهی نوشته تقی آصفی ، ضرب المثل های گویش بهبهانی نوشته فرخنده نشاتی، گلگشت نوشته علیرضا قیصری ، رباعیات و اصطلاحات کهن بهبهانی نوشته راضیه محمدی ، عشق آسمونی به زبون بیبهونی نوشته حاج بشیر تجلی ، ریشه یابی باورها در گویش بهبهانی نوشته فرخنده نشاتی ، غذاهای سنتی بهبهان نوشته ملک تاج اعتبار ، افتو مهتو آساره مجموعه بازی های محلی بهبهان نوشته علی خادمیون ، تبارشناسی واژگان در گویش بهبهانی نوشته فرخنده نشاتی نفسی با تو اشعار فارسی و محلی عبدالحسین عتیق، کتاب عمر اشعار محلی زنده یاد محمد حسین مرتب و ... تعدادی از کتاب های گویشی و هویتی بهبهان هستند .