ایران پهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{Infobox country

| conventional_long_name = کشور شاهنشاهی ایران{{Ref|box1|a}}

| common_name = Iran

| life_span = ۱۹۲۵–۱۹۷۹

| flag_s1 = Civil flag of Iran (1964–1980).svg

| s1 = دولت موقت ایران

| image_coat = File:Imperial Coat of Arms of Iran.svg

| symbol_type = [[نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران|نشان ملی]]<ref>{{Citation|title=Flags and Arms across the World|author=Whitney Smith|publisher=McGraw-Hill|isbn=978-0-07-059094-6|year=1980|url-access=registration|url=https://archive.org/details/flagsarmsacrossw0000smit}}</ref>{{سخ}}(۱۹۷۳–۱۹۷۹)

| largest_city = capital

| official_languages = [[زبان فارسی]]

| demonym = ایرانی

| title_leader = [[فهرست شاهان ایران|شاه]]

| year_leader1 = ۱۹۲۵–۱۹۴۱

در تیرماه ۱۳۱۶، [[پیمان سعدآباد]] با درون‌مایهٔ اتحاد، میان ایران، افغانستان، ترکیه و عراق نوشته شد. [[رویکردهای سیاسی رضاشاه|منش سیاسی رضاشاه]]، تبلیغات منفی قدرتمندی علیه او ایجاد کرد و بریتانیا که از دیرباز به شخص رضاشاه بدبین بود، روابط ایران با ایتالیا، فرانسه و آلمان را نیز سبب نگرانی دانست؛ تبلیغات رسانه‌ای علیه رضاشاه، پس از [[روابط ایران و ژاپن|روابط ۱۹۳۹ ایران با ژاپن]]، شدت گرفت. با رخ دادن [[جنگ جهانی دوم]]، با وجود اعلام بی‌طرفی، [[اشغال ایران در جنگ جهانی دوم|بریتانیا و شوروی ایران را اشغال کرده]] و رضاشاه را با اعمال فشار برکنار کردند. بریتانیا در هنگام اشغال ایران توانست چند تهدید دیگر هم از بین ببرد؛ برای مثال، ناوگان دریایی ایران که در حال شکل‌گیری بود را به همراه دریادارانی همانند [[غلامعلی بایندر]]، از میان برداشت. پس از اشغال ایران، بریتانیا و شوروی به [[محمدعلی فروغی]] پیشنهاد دادند که رسماً [[جمهوری]]ت را اعلام کند که وی مخالفت کرد. کمی بعد، آشکار شد که [[بریتانیا]] و [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] خواستار کنار زدن [[رضاشاه]] هستند و این دو، در نهایت از سلطنت پسر او، [[محمدرضا پهلوی]] حمایت کردند.<ref name=":25"/>

[[پرونده:Teheran_conference-1943.jpg|راست|بندانگشتی|[[کنفرانس تهران]] با شرکت [[وینستون چرچیل]]، [[فرانکلین دلانو روزولت]]، و [[ژوزف استالین]] (۱۳۲۲)]]

[[آغاز پادشاهی محمدرضا پهلوی]]، با اشغال ایران در [[جنگ جهانی دوم]] هم‌زمان شد. کمی پس از پادشاهی وی، در آغاز دههٔ ۱۳۲۰، ایران پذیرفت که رسماً در کنار متفقین قرار گیرد و متفقین اعلام کردند، به استقلال و یکپارچگی سرزمین ایران احترام خواهند گذاشت.<ref group="یادداشت">[[کنفرانس تهران]] را ببینید.</ref> با پشتیبانی [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و با سیاست نخست‌وزیر وقت، [[احمد قوام|قوام السلطنه]] به حکومت خودمختار در [[آذربایجان]] و [[کردستان]] خاتمه داد. با پیشرفت جهان، در ایران نیز نیاز به فضای سیاسی و رسانه‌ای جدید حس شد و با فرمان محمدرضا پهلوی، تمام زندانیان سیاسی از عفو کامل برخوردار گشته و فضا برای رسانه‌ها بازتر شد؛ در همین حین، [[فهرست حزب‌ها در ایران|احزاب سیاسی در این کشور]] جان گرفته و بر عموم مردم اثر گذاشتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=آخرین شاهنشاه، [[هوشنگ نهاوندی]]-ایوبوماتی، دادمهر ۱۳۹۲ خورشیدی، بخش دوم، فصل دوم (۱۳۷)}}</ref> با این وجود، اعتراضات فراوانی به شخص محمدرضا پهلوی شد و بخشی از مردم با قدرت داشتن یک «فرد» مخالفت داشتند. حزب‌هایی نیز به ترورهای برنامه‌ریزی‌شده دست زده و به مخالفت با شاه روی آوردند. از مهم‌ترین وقایع دوران محمدرضا شاه، آغاز [[جنبش ملی شدن نفت|جنبش ملی‌شدن نفت]] ایران و قدرت گرفتن [[محمد مصدق]] بود. مصدق که در اوایل جنبش [[نفت سفید|نفت]]، از حمایت شاه برخوردار بود، پس از [[ملی‌شدن صنعت نفت]] در سال ۱۳۲۹، محبوبیت بسیاری میان مردم کسب کرد. اگرچه، دولت قانونی وی سرانجام با [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲]] سرنگون شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Nikki R. Keddie, Rudolph P Matthee. Iran and the Surrounding World: Interactions in Culture and Cultural Politics University of Washington Press, 2002 p. 366}}</ref>