ال (خدا): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Alirezaei96 (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز ابرابزار
خط ۱:
اشکالشکل‌های [[هم‌ریشه]] در تمام [[زبان‌های سامی (آفریقایی–آسیایی)|زبان‌های سامی]] یافت شده‌اند.
{{Infobox
| bodystyle =
| bodyclass = vcard
| titlestyle =
| title =
| abovestyle = background: #00CC99
| aboveclass = fn org
| above = ال
 
| imagestyle =
| captionstyle =
| image =
[[پرونده:El, the Canaanite creator deity, Megiddo, Stratum VII, Late Bronze II, 1400-1200 BC, bronze with gold leaf - Oriental Institute Museum, University of Chicago - DSC07734.JPG|220px|بی‌قاب]]
| caption = مجسمه ال، یافت شده در [[تل مگیدو]]
| headerstyle = background: #ADFF2F
| labelstyle =
| datastyle =
| header1 = اطلاعات کلی
 
| label2 = نام
| data2 = ال، ائل - EL
 
| label3 = نام‌های دیگر
| label4 = لقب
| label5 = مأوا و مسکن
| data5 = [[کنعان (منطقه)|کنعان]] و [[شام (سرزمین)|شام]]
 
| label6 = سمبل
| data6 =
| label7 = خانواده
| data7 =
| label8 = همسران
| data8 =[[اشیره]]
| label9 = فرزندان
| data9 = [[یم]]{{سخ}}[[شحر|سحر]]{{سخ}}[[عشتروت]]{{سخ}}[[عثتر]]{{سخ}}[[Mot (god)|موت]]{{سخ}}[[شلیم]]{{سخ}}[[آنات]]{{سخ}}[[ادد (ایزد)|ادد]]{{سخ}}[[یهوه]]
| label10 = خدا
| data10 =
| label11 = منطقه
| data11 =
}}
 
'''اِل''' یا '''ئیل''' ({{چر}}’Ēl یا {{چر}}’Il، به صورت الف-لام نوشته می‌شود، مثلاً به [[زبان اوگاریتی|اوگاریتی]]: 𐎛𐎍، به [[زبان فنیقی|فنیقی]]: 𐤀𐤋،<ref>{{یادکرد وب |url=http://canaanite.org/dictionary/index.php?a=srch&d=18&id_srch=6226bd8234e202e3bd888f76207bcb7d&il=en&p=1 |title=''Online Phoenician Dictionary'' |accessdate=۱ ژوئن ۲۰۱۷ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140810155548/http://canaanite.org/dictionary/index.php?a=srch&d=18&id_srch=6226bd8234e202e3bd888f76207bcb7d&il=en&p=1 |archivedate=۱۰ اوت ۲۰۱۴ |dead-url=yes}}</ref> به [[زبان عبری|عبری]]: אל‎، به [[زبان سریانی|سریانی]]: ܐܠ، به [[زبان عربی|عربی]]: إل یا إله، هم ریشه با [[زبان اکدی|اکدی]]: ''ilu'') یک کلمه [[زبان‌های سامی شمال غربی|سامی شمال غربی]] به معنای خدا یا الهه است که (به عنوان اسم خاص) به هر کدام از چندین خدای [[خاور نزدیک باستان]] اشاره دارد. یک هجی نادرتر، "ila"، است که نشان دهنده شکل گزاره‌ای [یا اسنادی] آن در اکدی قدیم و در [[عموری‌ها|زبان عموری]] است.<ref>[[#CITEREFCross1997|Cross 1997]], p. 14.</ref> این کلمه مشتق شده از کلمه دوحرفی کهن و مهجور شده ''[[wiktionary:Reconstruction:Proto-Semitic/ʾil-|ʔ‑L]]'' در [[زبان نیاسامی]]، به معنای «خدا» است.
 
خدایان خاصی که به عنوان ال یا ئیل شناخته می‌شدند شامل بزرگ‌ترین خدای [[دین کنعانی باستان]]،<ref>[[Victor Harold Matthews|Matthews, Victor Harold]] (August 2004). [https://books.google.com/?id=vU6DjPDeUUEC&printsec=frontcover ''Judges and Ruth'']. New Cambridge Bible Commentary. [[انتشارات دانشگاه کمبریج|Cambridge University Press]]. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[ویژه:منابع کتاب/978-0-521-00066-6|978-0-521-00066-6]]. [[Library of Congress Control Number|LCCN]] [https://lccn.loc.gov/2003053218 2003053218]. [[مرکز کتابخانه رایانه‌ای پیوسته|OCLC]] [https://www.worldcat.org/oclc/52380969 52380969]</ref> و عالی‌ترین خدای سامی‌های میان رودان در دوره [[سارگون اکدی|پیشا-سارگونی]] می‌شود.<ref>Gelb, I. J. (1961), [https://oi.uchicago.edu/sites/oi.uchicago.edu/files/uploads/shared/docs/mad2.pdf ''Old Akkadian Writing and Grammar''] (2nd ed.), University of Chicago, retrieved 30 April 2015</ref> ال پیش از [[یهوه]] خدای [[بنی‌اسرائیل]] بود اما نهایتاً در قرون نهم تا ششم پیش از میلاد با یهوه ترکیب شد.{{sfn|Smith|2002|page=۸٬۳۳–۳۴}} داستان بخشیده‌شدن اسرائیل به یهوه توسط ال نیز در یکی از نسخه‌های [[تورات]] باقی مانده‌است.{{sfn|Smith|2010|pp=139–140 and chapter ۴}}
 
ال شاهِ خدایان<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=https://books.google.com/books?id=yORH1dOK6qgC|عنوان=The Faith of the Old Testament: A History|نام خانوادگی=Schmidt|نام=Werner H.|تاریخ=1983-01-01|ناشر=Westminster John Knox Press|شابک=9780664244569|زبان=en}}</ref> و از قدیمی‌ترین [[نام‌های خدا در یهودیت|نام‌های خدا]] در فرهنگ‌های مختلف است.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com.au/books?id=ns4UAAAAIAAJ&pg=PA83&dq=el+deity&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj1v6XC1e3MAhXCKJQKHQ8hCe4Q6AEIRjAG#v=onepage&q=el%20deity&f=false|title=El in the Ugaritic texts|date=|accessdate=|website=books.google.com.au|publisher=E J Brill|last=Pope|first=Marvin H}}</ref>
 
== اشکال زبان‌شناختی و معانی ==
اشکال [[هم‌ریشه]] در تمام [[زبان‌های سامی (آفریقایی–آسیایی)|زبان‌های سامی]] یافت شده‌اند.
 
== سیطره فرهنگی ال ==
ال در زبان‌های [[سامی (قوم)|سامی]] شمال‌غربی به معنی [[خدا]] یا الهه است. این واژه در تمدن‌های [[خاورمیانه]] باستان نامی خاص برای مهمترینمهم‌ترین خدای آن فرهنگ بوده‌است. مهمترینمهم‌ترین خدایانی که نام ال یا ایل داشته‌اند عبارتند از خدای بزرگ [[کنعانیان]]، خدای بزرگ [[سامی (قوم)|سامیان]] [[میان رودان]] در دوران پیش از [[سارگون بزرگ]] و خدای [[عهد عتیق|کتاب مقدس]] [[یهودی]]ان.
 
سامیان شمال‌غربی از واژه ائل هم به عنوان یک نام عمومی برای تمام خدایان خود استفاده می‌کردند و هم به عنوان نام و عنوان خاص برترین خدایشان. ال سرچشمهٔ تعداد زیادی از مجامع خدایان قوم سامی بود. در میان کنعانیان، ال پدرِ تمام خدایانِ دیگر بود.
سطر ۷۲ ⟵ ۲۴:
{{پانویس}}{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
 
[[رده:اسطوره‌ها]]
[[رده:اسطوره‌شناسی شام باستان]]
[[رده:اسطوره‌شناسی فنیقی‌ها]]
[[رده:خدایان آسمان و هواشناسیاسطوره‌ها]]
[[رده:ایزدان در کتاب مقدس عبری]]
[[رده:خدا]]
[[رده:خدایان آسمان و هواشناسی]]
[[رده:خدایان آفرینش]]
[[رده:نام‌های خدا]]
[[رده:نام‌های خدا در مسیحیت]]
[[رده:نام‌های خدا در یهودیت]]
| label3 = [[رده:نام‌های دیگرخدا]]
[[رده:یهودیت]]