ویکی‌پدیا

مسکن مهر: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
ابرابزار
خط ۲:
[[پرونده:Apartments in iran.jpg|بندانگشتی|چند واحد مسکن مهر در پردیس]]
[[پرونده:Buildings in iran.jpg|بندانگشتی|یک مسکن مهر در حال ساخت]]
'''مسکن مهر''' مجتمع‌های مسکونی هستند که طرح آن در دولت [[محمود احمدی‌نژاد]] رئیس‌جمهور وقت [[ایران]] پایه ریزیپایه‌ریزی شد و طرح مسکن مهر تا سال ۱۴۰۲ در ۳۰ استان کشور اجرایی شد. هدف از این طرح خانه‌دار کردن قشرهای کم درآمد که طبق آن دولت با واگذاری قطعه زمین رایگان سعی داشت خانه‌سازی را تشویق کند.<ref name="bbc.co.uk">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۰ أوریل ۲۰۱۴|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/business/2014/04/140410_housing_mehr_akhondi|عنوان=مسکن مهر احمدی‌نژاد شکست خورد؛ روحانی مسکن اجتماعی می‌سازد|بازبینی=}}</ref>
 
تا روز ۲۲ مردادماه سال ۱۳۹۶ تعداد ۱٬۸۳۹٬۸۲۹ واحد مسکن مهر تکمیل و افتتاح شده که حدود ۴۵ درصد از این تعداد در زمان دولت [[حسن روحانی]] افتتاح شده‌است. مسکن مهر در شهرهای پردیس ،پردیس، ماهدشت (شهرک پیام) و کرج (شهرک ابریشم) ساخته شده استشده‌است. تعداد ۱٬۵۶۸٬۴۵۲ واحد از کل واحدهای افتتاح شده تحویل خانوارها شده‌است که ۵۶ درصد آن در زمان [[حسن روحانی|روحانی]] به خانواده‌ها تحویل شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =ایسنا |نشانی=http://www.isna.ir/news/96052415022/چه-تعداد-واحد-مسکن-مهر-اکنون-افتتاح-شده-است |عنوان=چه تعداد واحد مسکن مهر تاکنون افتتاح شده‌است؟ | ناشر =خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا» |تاریخ =۲۴ مرداد ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی=}}</ref> این طرح پس از افزایش شدید بهای مسکن در ایران شروع شد. دولت برای تأمین مالی این طرح از بانک مرکزی قرض کرد، که منجر به رشد [[نقدینگی]] و افزایش تورم شد<ref name="bbc.co.uk"/> به‌طوری‌که نیمی از کل پول‌های چاپ شده در تاریخ ایران صرف ساختن مسکن مهر شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۵ دسامبر ۲۰۱۴|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2014/12/141215_l93_housing_iran|عنوان=بی مهری مسکن مهر با اقتصاد ایران|بازبینی=}}</ref> خانه‌های ساخته شده در این طرح عموماً در حاشیهٔ شهرها بودند و فکری برای زیرساخت و امکانات گوناگون نظیر [[آب]] و [[برق]] و [[گاز طبیعی|گاز]]، [[تلفن]] آن‌ها و ایجاد امکانات خدمات رفاهی از جمله سرانه فرهنگی، بهداشتی و درمانی نشده بود. این موضوع به تاییدتأیید مرکز پژوهش‌های مجلس رسید.<ref name="bbc.co.uk"/>برخی از متخصصان حوزه مسکن و منتقدین این طرح، طرح مسکن‌مهر را یک سیاست عجولانه در حوزه مسکن برشمرده و یک برنامه پوپولیستی و بدون مطالعه کافی قلمداد کردند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مسکن مهر پروژه ای «پوپولیستی» بود|نشانی=https://www.isna.ir/news/96082816210/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86مسکن-%D9%85%D9%87%D8%B1مهر-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87پروژه-%D8%A7%DB%8Cای-%D9%BE%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8Cپوپولیستی-%D8%A8%D9%88%D8%AFبود|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2017-11-19|بازبینی=2023-10-14|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مسکن مهر، پوپولیسم و فرصتی که از دست رفت|نشانی=https://www.salameno.com/news/21739071/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86مسکن-%D9%85%D9%87%D8%B1مهر-%D9%BE%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85پوپولیسم-%D9%88و-%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA%DB%8Cفرصتی-%DA%A9%D9%87که-%D8%A7%D8%B2از-%D8%AF%D8%B3%D8%AAدست-%D8%B1%D9%81%D8%AAرفت|وبگاه=www.salameno.com|تاریخ=2019-07-05|بازبینی=2023-10-14|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مراقب طرح هایطرح‌های پوپولیستی باشیم|نشانی=https://www.tahlilbazaar.com/news/41907/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8مراقب-%D8%B7%D8%B1%D8%ADطرح-%D9%87%D8%A7%DB%8Cهای-%D9%BE%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8Cپوپولیستی-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%85باشیم|وبگاه=www.tahlilbazaar.com|تاریخ=2020-09-16|بازبینی=2023-10-14|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مسکن مهر، از سیاستگذاری پوپولیستی تا رانت خواری|نشانی=https://www.eghtesadonline.com/news/184064/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86مسکن-%D9%85%D9%87%D8%B1مهر-%D8%A7%D8%B2از-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8Cسیاستگذاری-%D9%BE%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8Cپوپولیستی-%D8%AA%D8%A7تا-%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AAرانت-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8Cخواری|وبگاه=اقتصاد آنلاین|تاریخ=2017-03-24|بازبینی=2023-10-14|کد زبان=fa|نام خانوادگی=1}}</ref><ref>[https://www.irna.ir/news/83514735/سیاست-های-مسکن-همسایه-دیوار-به-دیوار-پوپولیسم سیاست‌های مسکن ، همسایه دیوار به دیوار پوپولیسم]</ref>
در دولت ابراهیم رئیسی این طرح تحت عنوان نهضت ملی مسکن مجدد از سر گرفته شد. این درحالی است که هم اکنونهم‌اکنون چندین تعاونی مسکن مهر با مشکلات بسیاری در گیر می باشندمی‌باشند<ref name="bbc.co.uk"/>
 
== طرح مسکن مهر ==
خط ۲۴:
 
=== مسکن مهر تعاونی ساز ===
پس از مدتی دولت سیستم یکپارچه اجرا و نظارت خود را به بخش خصوصی منتقل ساخت و با قراردادن زمین‌های محدوده مسکن مهر به تعاونی‌ها صرفاً خدمات خود را به ارایه نقشه و نظارت تقلیل داد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://nezaratmehr.mcls.gov.ir/admin/login.aspx?role=4 |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=12 ژوئیه 2019 |archive-date=20 ژانویه 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120191037/http://nezaratmehr.mcls.gov.ir/admin/login.aspx?role=4 }}</ref><ref>تأملی بر تعاونی‌های مسکن کشور و نقش آن در تأمین منازل مسکونی</ref>
 
=== مسکن مهر شخصی‌ساز ===
در این طرح مسکن مهر به افراد متقاضی ساخت واگذار شده تا با سرمایه بخش خصوصی نسبت به ساخت مسکن مهر اقدام نمایند در این طرح نیز ارایه نقشه و نظارت از کارهای دولت محسوب می‌شد. در این نوع طرح زمین به عنوان آورده دولت در این مشارکت با قیمت متناسب منطقه محاسبه و در ارزیابی‌ها منظور می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://dolat.ir/detail/318777|وبگاه=dolat.ir|بازبینی=2023-10-14|عنوان=آخرین اقدامات دولت برای رونق ساخت و ساز}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=جزئیات طرح دولت برای ساخت انبوه مسکن|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4629220/%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AAجزئیات-%D8%B7%D8%B1%D8%ADطرح-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AAدولت-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8Cبرای-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AAساخت-%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%87انبوه-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86مسکن|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2019-05-29|بازبینی=2023-10-14|کد زبان=fa}}</ref><ref>تحلیل چگونگی شخصی‌سازی در آپارتمان‌های مسکن مهر - هانیه اخوت- فرید قاسمی گرمی- سحر بهشت آیین، 1397- معماری آرمان شهر شماره22</ref>
 
== انتقادها و حاشیه‌ها ==
خط ۳۸:
مبنای اصلی مسکن مهر بر این امر مبتنی است که ارزش زمین، بخش قابل توجهی از هزینه تمام شده مسکن را به خود اختصاص می‌دهد. این سهم در کل کشور در دوره ۳۵ ساله برابر ۴۰ درصد و در دهه اخیر برابر ۴۵ درصد بوده‌است. همچنین در استان تهران این سهم به حدود ۶۰ درصد بالغ می‌شود؛ بنابراین با حذف یا کاهش ارزش زمین از هزینه تمام شده مسکن، می‌توان تا حدود زیادی هزینه مسکن را کاهش داد؛ بنابراین طرح مسکن مهر بر اجاره بلند مدت زمین جهت احداث مسکن مبتنی است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مسکن مهر خوب است یا بد ؟|نشانی=http://www.dana.ir/|وبگاه=شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا|بازبینی=2019-05-04}}</ref>
 
اما نکاتی که در این میان در نظر گرفته نشده‌است آن است که ارزش زمین در شهرهای مختلف دارای اختلافاتی فاحش است. به عبارت دیگر ارزش زمین در کلان‌شهرها رقم بسیار بالایی است و به همین دلیل مسکن مهر در کلان‌شهرها (در حقیقت شهرهای جدید مجاور کلان‌شهرها) جوابگو خواهد بود و البته این امر خود موجب افزایش تمایل به مهاجرت به این شهرها خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نقش انبوه سازان در کنترل قیمت مسکن چقدر است؟|نشانی=https://www.tehran-borj.ir/%d9%86%d9%82%d8%b4نقش-%d8%a7%d9%86%d8%a8%d9%88%d9%87انبوه-%d8%b3%d8%a7%d8%b2%d8%a7%d9%86سازان-%d8%af%d8%b1در-%da%a9%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%84کنترل-%d9%82%db%8c%d9%85%d8%aaقیمت-%d9%85%d8%b3%da%a9%d9%86مسکن/%d8%a7%d8%ae%d8%a8%d8%a7%d8%b1اخبار/|تاریخ=2023-08-17|بازبینی=2023-10-14|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref name=":2"/>
 
این پروژه البته مشکلات جدی دیگری نیز در عرصه اقتصاد ملی، مدیریت شهری، برنامه‌ریزی توسعه شهری و … ایجاد نموده‌است که در مقالات متعددی مورد بحث واقع شده‌است. اما متأسفانه دولت و به ویژه وزیر مسکن و شهرسازی دولت دهم، بارها در جلسات غیررسمی اعلام نموده‌است که معتقد است «با اجرای پروژه مسکن مهر می‌توان اشتباه بودن تئوری‌های اقتصادی را اثبات نمود.»<ref>{{Cite journal|last=https://www.finds.ir|title=معرفی کامل پروژه مسکن مهر|url=http://www.finds.ir/content/house-Economy/Introduction-Mehr-building-maskan-mehr-about-history/132|language=FA}}</ref>
خط ۶۶:
[[روزنامه دنیای اقتصاد]] در پاسخ آورده‌است: به فرض که این ادعای گسل صحیح باشد چرا بدون کارشناسی این تعداد انبوه از مسکن مهر را روی گسل ساخته‌اند که فقط پس از ۲ سال ساخت فرو بریزد؟<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3314443-مسکن-مهر-روی-گسل | عنوان=مسکن مهر روی گسل! | ناشر=[[روزنامه دنیای اقتصاد]] | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171125115553/http://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3314443-مسکن-مهر-روی-گسل | تاریخ بایگانی=25 نوامبر 2017}}</ref>
اما علی بیت‌اللهی دبیر کارگروه ملی زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت:<ref name="bbc41963637"/>
{{گفتاورد|واحدهای مسکن مهر کرمانشاه بر روی گسل قرار نداشته و علت تخریب جدی، پایین بودن مقاومت این ساختمان است. در زلزله اخیر بجنورد<ref name=irscNaveh>{{یادکرد وب|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20170519120713/http://irsc.ut.ac.ir/Naveh.pdf|تاریخ بایگانی=19 مه 2017|نشانی=http://irsc.ut.ac.ir/Naveh.pdf|عنوان=گزارش زمین‌لرزه ۵٫۷ پیش‌قلعه خراسان شمالی 23 اردیبهشت 1396}}</ref><ref name=irsc123490>{{یادکرد وب | نشانی=http://irsc.ut.ac.ir/newsview_fa.php?&eventid=123490&network=earth_ismc__ | عنوان=گزارش اولیه زلزله | ناشر=[[مرکز لرزه‌نگاری کشور]] | تاریخ=۱۹ شهریور ۱۳۹۶ | گفتاورد=بزرگی 2.2 در یکشنبه، 19 شهریور 1396 در 04:45:19 | بازبینی=۲۵ نوامبر ۲۰۱۷ | archive-date=۱ دسامبر ۲۰۱۷ | archive-url=https://web.archive.org/web/20171201042350/http://irsc.ut.ac.ir/newsview_fa.php?&eventid=123490&network=earth_ismc__ | url-status=dead }}</ref><ref name=irsc124759>[http://irsc.ut.ac.ir/newsview_fa.php?&eventid=124759&network=earth_ismc__ مرکز لرزه‌نگاری کشوری - گزارش اولیه زلزله بجنورد 23 مهر 1396] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171201032243/http://irsc.ut.ac.ir/newsview_fa.php?&eventid=124759&network=earth_ismc__ |date=۱ دسامبر ۲۰۱۷ }} بزرگی یک و نیم ریشتر</ref><ref name=irsc124624>[http://irsc.ut.ac.ir/newsview_fa.php?&eventid=124624&network=earth_ismc__ مرکز لرزه‌نگاری کشوری - گزارش اولیه زلزله بجنورد 19 مهر 1396] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171201033143/http://irsc.ut.ac.ir/newsview_fa.php?&eventid=124624&network=earth_ismc__ |date=۱ دسامبر ۲۰۱۷ }} بزرگی یک و هفت دهم ریشتر</ref><ref name=irsc124587>[http://irsc.ut.ac.ir/newsview_fa.php?&eventid=124587&network=earth_ismc__ مرکز لرزه‌نگاری کشوری - گزارش اولیه زلزله بجنورد 18 مهر 1396] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171201033527/http://irsc.ut.ac.ir/newsview_fa.php?&eventid=124587&network=earth_ismc__ |date=۱ دسامبر ۲۰۱۷ }} بزرگی یک و نه دهم ریشتر</ref> هم شاهد تخریب جدی واحدهای مسکن مهر بودیم و زلزله کرمانشاه هم نشان داد که مسکن مهر این منطقه هم در برابر زلزله مقاوم نیست. در مناطق زلزله زده شاهد این هستیم که در کنار بناهای خشت و گلی با تخریب کم، واحدهای مسکن مهر که دو سال هم از ساخت آن‌ها نمی‌گذرد به صورت جدی تخریب شده‌اند و این یک فاجعه است. قطعاً علت تخریب جدی ساختمان‌های مسکن مهر استفاده از مصالح ساختمانی غیر استاندارد، شتابزدگی در ساخت، جانمایی و طراحی نادرست است.}}
دو روز پس از رخ دادن زلزله سرویس اقتصادی [[خبرگزاری مجلس شورای اسلامی]] نیز با انتشار تصاویر خودش به موضوع بی‌کیفیت بودن و رعایت نشدن استانداردها در مسکن مهر که با نخستین زلزله فرو ریخت اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.icana.ir/Fa/News/356312/فرو-ریختن-ساختمان-عَدالت-با-نخستین-زلزله-مسکن-مهر-بر-چه-پایه-ای-بنا-شده-بود | عنوان=فروریختن ساختمان عَدالت با نخستین زلزله/مسکن مهر بر چه پایه‌ای بنا شده بود | ناشر=[[خبرگزاری مجلس شورای اسلامی]] | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171120081045/http://www.icana.ir/Fa/News/356312/فرو-ریختن-ساختمان-عَدالت-با-نخستین-زلزله-مسکن-مهر-بر-چه-پایه-ای-بنا-شده-بود | تاریخ بایگانی=20 نوامبر 2017}}</ref> همان‌طور که حسن روحانی اشاره کرده بود تفاوت تخریب گسترده مسکن مهر در مقایسه با آپارتمان‌های ساده مجاور خودش در خبرگزاری‌ها نیز منعکس شد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/572878/سالم-ماندن-خانه-های-همجوار-نشانه-بی-کیفیتی-مسکن-مهر-بی-کیفیت-بودن-مسکن-مهر-را-گردن-گسل-نیندازیم | عنوان=سالم ماندن خانه‌های همجوار، نشانه بی کیفیتی مسکن مهر/ بی کیفیت بودن مسکن مهر را گردن گسل نیندازیم | ناشر=[[عصرایران]] | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171118033536/http://www.asriran.com/fa/news/572878/سالم-ماندن-خانه-های-همجوار-نشانه-بی-کیفیتی-مسکن-مهر-بی-کیفیت-بودن-مسکن-مهر-را-گردن-گسل-نیندازیم | تاریخ بایگانی=18 نوامبر 2017}}</ref> اما از نکات شگفت‌آور برای کارشناسان در حال بررسی مسکن مهر این منطقه آن بود که کیفیت بتن استفاده شده آنقدر پایین بوده که با دست مانند «[[کاه‌گل]]» (همان‌طور که در ویدئو منتشر شده نشان داده و به کاه‌گل اشاره شده‌است) خرد می‌شود.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://namehnews.ir/fa/news/444178/کیفیت-بد-بتن-مسکن-مهر-سرپل-ذهابفیلم | عنوان=کیفیت بد بتن مسکن مهر سرپل ذهاب/فیلم | ناشر=[[نامه‌نیوز]] | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171120085223/http://namehnews.ir/fa/news/444178/کیفیت-بد-بتن-مسکن-مهر-سرپل-ذهابفیلم | تاریخ بایگانی=20 نوامبر 2017}}</ref> برخی مردم مشکل را مربوط به مصالح ارزان دانستند اما مشکلات این نوع مسکن در ایران به‌صورت کلی طراحی و نظارت بر ساخت نیز می‌باشد؛ برای نمونه در یکی از تصاویر منتشرشده از مسکن مهر پس از زلزله مشخص شد کارگران آجرها را به‌صورت غیراصولی فقط ریخته و سیمان کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=TABNAK|کد زبان=fa|تاریخ=۲۴ آبان ۱۳۹۶|وبگاه=|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/747602/تصویری-عجیب-از-ستون‌های-مسکن-مهر-پس-از-زلزله|عنوان=تصویری عجیب از ستون‌های مسکن مهر پس از زلزله}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Voanews|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-earth-quake/4112908.html|عنوان=بهت و انتقاد از ویران شدن خانه‌های نوساز مسکن مهر در زمین لرزه کرمانشاه}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=ALEF|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.alef.ir/news/3960823020.html|عنوان=زلزله کرمانشاه و طرح مسکن مهر}}</ref>
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/مسکن_مهر»