افغانستانی‌ها در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
به نسخهٔ 38154266 از 89.198.197.114 (بحث) برگردانده شد: حذف شدن بسیاری از مطالب با منبع، چطور که هجوم افغانی غیر قانونی تبدیل شده به مهاجرت؟ تغییر نام مهاجرت به هجوم
برچسب‌ها: توینکل خنثی‌سازی برگردانده‌شده متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
بازگردانی خرابکاری- (دوست گرامی مهاجرت به دو دسته قانونی و غیرقانونی تقسیم می‌شود، استفاده از کلمه مهاجرت اشتباه نیست و به معنی ترک وطن است) - تقریباً ۹۰ درصد این مقاله را من نوشته‌ام و دقیق می‌دانم مطالب این مقاله به چه نحوی نوشته شود. متنی که از یک فرد ناشناس در مقاله وجود دارد را حذف کردم چون در جایگاهی وجود ندارد که اظهار نظراتشان تأثیری در سیاست خارجی ایران داشته باشد.
برچسب: واگردانی دستی
خط ۲:
|group = افغانستانی‌ها در ایران
|caption = کودکان افغانستانی در [[اصفهان]]
|popplace = [[استان بوشهر]] {{سخ}}[[استان تهران]]{{سخ}}[[خراسان رضوی]]{{سخ}}[[استان اصفهان]]{{سخ}}[[استان کرمان]]{{سخ}}[[استان فارس]]{{سخ}}[[استان قم]]{{سخ}}[[استان یزد]]{{سخ}}[[استان البرز]]{{سخ}}[[استان سمنان]]
| poptime = تعداد مهاجرین قانونی:{{سخ}}۱٬۵۸۳٬۹۷۹ نفر در سال ۱۳۹۶
|langs = [[زبان فارسی|فارسی]]، و [[زبان پشتو|پشتو]]
پیش‌بینی تعداد کل (قانونی + غیرقانونی):{{سخ}}بین ۲ الی ۵میلیون نفر
|rels = [[اسلام]]{{سخ}}[[شیعه]]، و [[سنی]]}}
|popplace = [[استان بوشهر]] {{سخ}}[[استان تهران]]{{سخ}}[[خراسان رضوی]]{{سخ}}[[استان اصفهان]]{{سخ}}[[استان کرمان]]{{سخ}}[[استان فارس]]{{سخ}}[[استان قم]]{{سخ}}[[استان یزد]]{{سخ}}[[استان البرز]]{{سخ}}[[استان سمنان]]
[[استان مازندران]]
|langs = [[زبان فارسی|فارسی]]، [[زبان پشتو|پشتو]]
|rels = [[اسلام]]{{سخ}}[[شیعه]]، [[سنی]]}}
[[پرونده:Afghanistan Iran Locator.png|بندانگشتی|نقشهٔ موقعیت ایران و افغانستان]]
 
'''افغانستانی‌ها در ایران''' به آن دسته از مهاجران و پناهجویانی گفته می‌شود که در پی [[جنگ شوروی در افغانستان|جنگ‌های طولانی]]، ناامنی و نبود اشتغال در [[افغانستان]] به کشور [[ایران]] مهاجرت کرده‌اند.
 
بیشتر مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران در سال‌های [[جنگ ایران و عراق]]، و هم‌زمان با [[جنگ داخلی افغانستان (۱۹۹۶–۱۹۹۲)|جنگ‌های داخلی افغانستان]] اتفاق افتاد. [[سید روح‌الله خمینی|روح‌اله خمینی]] رهبر وقت ایران دستور داد مرزها برای ورود مهاجران افغانستانی باز شود و [[بسیج]] و ارگان تازه تأسیس [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] را دستور داد تا با افغانستانی‌های مهاجر همکاری کنند. به تدریج حدود سه میلیون افغانستانی وارد ایران شدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نگاهی متفاوت به زندگی مهاجران افغانستانی در ایران|نشانی=https://jamejamonline.ir/fa/news/651257/نگاهی-متفاوت-به-زندگی-مهاجران-افغان-در-ایران|وبگاه=جام‌جم آنلاین|تاریخ=1392-12-11|بازبینی=1402-06-23|کد زبان=fa}}</ref> بسیاری از این مهاجران که در دهه‌های پیشین به ایران مهاجرت کرده بودند در بخش‌های اقتصادی مشغول به کار شدند و بنابر آمار بیش از ۲ هزار تن اتباع افغانستان در جنگ ایران و عراق در جبههٔ ایران کشته شده‌اند.<ref name=":9">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲ مهر ۱۳۹۳|وبگاه=خبرگزاری فارس|نشانی=http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13930702000416|عنوان=وقتی «اسلام مرز ندارد»؛ افغانستان و تقدیم ۲ هزار شهید برای ایران}}</ref>
 
در سرشماری که در سال ۱۳۹۵ [[مرکز آمار ایران]] منتشر کرده‌است، مهاجران افغانستانی بیشتر در استان‌های [[استان تهران|تهران]]، [[استان خراسان رضوی|خراسان رضوی]]، [[استان اصفهان|اصفهان]] و [[استان کرمان|کرمان]] زندگی می‌کنند. در این آمار اختلاف ۶ درصدی که در ترکیب جنسی مهاجران وجود دارد تأکید بر آن دارد که اکثر این مردم را خانوارها تشکیل می‌دهد هرچند احتمال سرشماری نشدن افراد مجردی که در بیرون از شهر مشغول به کار هستند نیز وجود دارد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=مهاجران افغانستانی و جامعه ایرانی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-40505417|کوشش=بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ بازبینی=2023-09-14|زبان=fa}}</ref> بنا بر آمار سازمان ملل متحد، ۷۸۰٬۰۰۰ پناهنده ثبت شده، و دو میلیون نفر دیگر افغانافغانستانی ثبت نشده در ایران وجود دارند و دولت طالبان تلاش برای بازگشت افغانستانی هاافغانستانی‌ها به کشورشان را ادامه می دهدمی‌دهد تا افغانستانی هاافغانستانی‌ها به افغانستان باز گردندبازگردند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Water wars and refugees test emerging Iran-Taliban ties|نشانی=https://www.newarab.com/analysis/water-wars-and-refugees-test-emerging-iran-taliban-ties|وبگاه=https://www.newarab.com/|تاریخ=2023-09-21|بازبینی=2023-09-27|کد زبان=en|نام=Sabena|نام خانوادگی=Siddiqui}}</ref>
 
== پیشینه و زمینه‌ها ==
با آغاز درگیری‌های میان [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی|شوروی]] سابق و [[مجاهدین افغان]] در بیش از ۵۰ سال پیش، بسیاری از مردم افغانافغانستان برای فرار از جنگ و فقر به کشورهای دیگر پناهنده شدند که بیشترین سهم مربوط به [[پاکستان]] و [[ایران]] بود. بعد از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب جمهوری اسلامی]] در ایران و آغاز [[جنگ ایران و عراق]] مهاجرت مردم افغانستان به ایران افزایش یافت و به‌رغم برخی مخالفت‌ها، [[سید روح‌الله خمینی]] رهبر وقت ایران [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] و [[بسیج]] را موظف کرد که با مهاجران افغانافغانستانی همکاری کرده و مرزها را برای ورود آن‌ها باز کند. [[سید روح‌الله خمینی|آیت‌الله خمینی]] در یکی از سخنرانی‌های خود با استقبال از مهاجرت افغانستانی گفتند:{{گفتاورد|«آواره‌هایی که از افغانستان الآن در ایران هستند و مشکلات زیادی دارند … البته ملت خیلی کمک می‌کند در همهٔ این امور، لکن این‌طور نیست که کمک ملت کافی باشد … دولت است که متکفل این امور است و مسئول این امور است … و همین‌طور مهمان‌هایی که داریم، خوب افغان هستند، مسلمان هستند یا فرض کنید که عراقی هستند یا بیچاره‌ها را از خانه‌های‌شان دور کردند، مال‌شان را بردند، خودشان را فرستادند اینجا، خوب باید چه کرد با این‌ها؟ نباید این‌ها را پذیرایی کرد؟ ما مسلمانیم، آن‌ها هم مسلمانند، ما باید از آن‌ها پذیرایی کنیم. خدمت کنیم به آن‌ها و این دولت است که دارد این کارها را می‌کند …»|سید روح‌الله خمینی|<ref name=":200"/>}}
پس از آزاد شدن مرزها بسیاری از مهاجران در [[استان خراسان]] و مناطق [[تربت جام]]، [[تربت حیدریه]] و [[مشهد]] مهاجرت کرده و سپس کم‌کم به دیگر [[استان‌های ایران]] از جمله [[استان تهران|تهران]]، [[استان اصفهان|اصفهان]]، [[استان قم|قم]]، [[استان فارس|فارس]] و [[استان یزد|یزد]] رفته و ساکن شدند. پس از [[پایان جنگ ایران و عراق]] و سقوط [[جمهوری دموکراتیک افغانستان|حکومت کمونیستی]] در افغانستان حضور مهاجران افغانستانی رو به کاهش رفت اما با تسلط [[طالبان]] بر افغانستان و پس از آن با آغاز [[جنگ در افغانستان (۲۰۰۱–۲۰۱۴)|جنگ میان آمریکا و طالبان]] مهاجرت‌های قانونی و غیرقانونی به ایران افزایش یافت و در سال ۱۳۸۹ تخمین زده شد که بیش از ۳ میلیون مهاجر افغانستانی در ایران چه به صورت قانونی و چه غیرقانونی زندگی می‌کند.<ref name=":4">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۷ بهمن ۱۳۹۴|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=http://www.mehrnews.com/news/3034379/دردسرهای-حقوقی-ازدواج-با-اتباع-خارجی-ثبت-رسمی-روزانه-۵-ازدواج|عنوان=دردسرهای حقوقی ازدواج با اتباع خارجی/ ثبت رسمی روزانه ۵ ازدواج!}}</ref> با قدرت گرفتن مجدد طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱، صدها هزار افغانستانی دیگر به ایران مهاجرت کردند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=How Will I Feed My Family? Iranian Province Imposes New Job Restrictions On Afghan Migrants|نشانی=https://www.rferl.org/a/iran-job-restrictions-afghan-migrants/32462715.html|کوشش=RadioFreeEurope/RadioLiberty|تاریخ بازبینی=2023-09-27|زبان=en|نام=Freshta|نام خانوادگی=Negah}}</ref> شماری از استان‌های ایران تردد اتباع افغانستانی را ممنوع اعلام کرده‌اند.<ref>https://help.unhcr.org/iran/how-can-i-seek-asylum-in-iran/what-are-the-movement-restrictions-for-afghan-and-iraqi-nationals-in-iran/</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ایجاد ممنوعیت و بی‌احترامی به شهروندان افغانستانی برای تأمین «میل به راحتی» ایرانیان؟|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/759860/|وبگاه=www.radiozamaneh.com|تاریخ=2023-04-09|بازبینی=2023-09-27|کد زبان=fa-IR}}</ref>
 
با قدرت گرفتن مجدد طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱، صدها هزار افغان دیگر به ایران هجوم بردند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=How Will I Feed My Family? Iranian Province Imposes New Job Restrictions On Afghan Migrants|نشانی=https://www.rferl.org/a/iran-job-restrictions-afghan-migrants/32462715.html|کوشش=RadioFreeEurope/RadioLiberty|تاریخ بازبینی=2023-09-27|زبان=en|نام=Freshta|نام خانوادگی=Negah}}</ref> شماری از استان‌های ایران تردد اتباع افغان را ممنوع اعلام کرده‌اند.<ref>https://help.unhcr.org/iran/how-can-i-seek-asylum-in-iran/what-are-the-movement-restrictions-for-afghan-and-iraqi-nationals-in-iran/</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ایجاد ممنوعیت و بی‌احترامی به شهروندان افغانستانی برای تأمین «میل به راحتی» ایرانیان؟|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/759860/|وبگاه=www.radiozamaneh.com|تاریخ=2023-04-09|بازبینی=2023-09-27|کد زبان=fa-IR}}</ref>
 
== جمعیت‌شناسی ==
طبق گزارش سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ که از سوی مرکز آمار ایران انتشار یافته‌است ۱ میلیون و ۵۸۳ هزار و ۹۷۹ نفر که ۱٫۹۸ درصد جمعیت کل ایران می‌شود را اتباع افغانستانی تشکیل می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۳ فروردین ۱۳۹۶|وبگاه=وزارت تعاون، رفاه، کار|نشانی=https://eakh.mcls.gov.ir/fa/news/76853/چند-درصد-جمعیت-کشور-اتباع-خارجی-هستند|عنوان=چند درصد جمعیت کشور اتباع خارجی هستند|بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۷|archive-date=۱۵ اوت ۲۰۲۰|archive-url=https://web.archive.org/web/20200815204408/https://eakh.mcls.gov.ir/fa/news/76853/%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B9-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF|url-status=dead}}</ref> این تعداد امروزه تا ۷ یا ۸ میلیون نفر نیز گمانه زنی شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=پیشنهاد نماینده زابل برای تأمین حقآبه هیرمند؛ مهاجران افغان را دیگر نپذیریم|نشانی=https://www.didbaniran.ir/بخش-سیاسی-3/155524-پیشنهاد-نماینده-زابل-برای-تامین-حقآبه-هیرمند-مهاجران-افغان-را-دیگر-نپذیریم|وبگاه=دیدبان ایران|تاریخ=2023-09-27|بازبینی=2023-09-27|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.alef.ir/news/4020702111.html|وبگاه=www.alef.ir|بازبینی=2023-09-27|عنوان=خطر امنیتی افزایش تعداد افغان‌ها در ایران بعد از تسلط طالبان و داعش در افغانستان}}</ref>
 
=== قومیت و مذهب ===
در ایران سرشماری مهاجران افغانستانی بر اساس قومیت صورت نمی‌گیرد اما طبق صحبت‌هایی که معاون اداره کل اتباع خارجه در سال ۹۶ داشته‌است گفته شده که ۷۰ درصد اتباع خارجه که در ایران زندگی می‌کنند [[شیعه‌مذهب]] و مابقی [[سنی|اهل سنتسنی‌مذهب]] هستند.<ref name=":6">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲ اردیبهشت ۱۳۹۲|وبگاه=وب سایت تسنیم|نشانی=http://shoaresal.ir/fa/news/73345/چند-نفر-از-زندانیان-کشور-اتباع-بیگانه-هستند|عنوان=۶ هزار خارجی میهمان زندان‌های ایران/۸۸ درصد مجرمان خارجی افغانی هستند.}}</ref> سازمان ملل در گزارشی که در سال ۲۰۱۵ (میلادی) به نشر رسانید، عنوان کرده‌است که بیشتر مهاجران افغانستانی در ایران از قومیت [[مردمان هزاره|هزاره]] که [[شیعه]]‌مذهبعمدتاً هستندشیعه‌مذهب هستند، تشکیل می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=احیا نیوز|نشانی=http://ehyanews.com/16208/رنج-مضاعف-مهاجران-هزاره-افغان-در-ایران.html|عنوان=رنج مضاعف مهاجران هزارهٔ افغان در ایران و اروپا؛ گزارش از یورو نیوز|accessdate=۱۳ اکتبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190409143610/http://ehyanews.com/16208/%d8%b1%d9%86%d8%ac-%d9%85%d8%b6%d8%a7%d8%b9%d9%81-%d9%85%d9%87%d8%a7%d8%ac%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%87%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d9%87-%d8%a7%d9%81%d8%ba%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86.html|archivedate=۹ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=yes}}</ref> از دیگر اقوام افغانستانی ساکن در ایران می‌توان به اقوام [[تاجیک‌ها|تاجیک]]، [[پشتون‌ها|پشتون]] و [[ازبک‌ها|اُزبک]] اشاره کرد و نام برد.
 
=== ترکیب جنسیتی ===
طبق سرشماری ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران ۸۴۵٬۲۶۷ نفر از جمعیت اتباع افغانستان در ایران را مردان و ۷۳۸٬۷۱۲ تن دیگر را زنان تشکیل می‌دهد. طبق این گزارش ۵۳ درصد از جمعیت اتباع افغانستان در ایران را مردان و ۴۷ درصد دیگر را زنان تشکیل می‌دهد.<ref name=":8">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۴ تیر ۱۳۹۶|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-40505417|عنوان=مهاجران افغان و جامعهٔ ایرانی}}</ref><!-- هر چند احتمال در دسترس نبودن عده‌ای از مهاجران غیرقانونی در ایران به دلیل حضور و کار در بیرون شهرها و سرشماری نشدن آن‌ها وجود دارد. -->
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto"
|+ترکیب جنسیتی مهاجران افغانستانی در استان‌های ایران (۱۳۹۵)<ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳۹۵|وبگاه=مرکز آمار ایران|نشانی=https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/tafsili/kol/3-jamiat-k.xls|عنوان=جدول ۳- جمعیت برحسب جنس، استان و تابعیت (کل کشور)|بازبینی=17 اوت 2017|archive-date=26 دسامبر 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226035222/https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/tafsili/kol/3-jamiat-k.xls}}</ref>
سطر ۲۴۱ ⟵ ۲۳۶:
 
=== پراکندگی ===
اقامت مهاجران افغانستانی در ۱۵ استان ایران ممنوع است و به جز سه استان قم، البرز، تهران (به جز منطقهٔ خُجیر در منطقهٔ ۱۳) در مابقی استان‌ها در بعضی شهرستان‌ها فقط حق اقامت دارند. [[فاطمه اشرفی]] دلیل محدودیت عبور و مرور [[پناهندگان افغان|پناهندگان افغانستانی]] در ایران را اجازهٔ دولت ایران طبق کنوانسیون ۱۹۵۱ حقوق پناهندگان برای ایجاد محدودیت جا به جایی و ایاب و ذهاب مهاجران خارجی در کشور خود را براساس منافع ملی و مسائل امنیتی عنوان کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳ تیر ۱۳۹۶|وبگاه=رادیو زمانه|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/348187|عنوان=تردد مهاجران افغان در شهرهای ایران: ممنوع یا با برگهٔ عبور و مرور}}</ref>
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto"
|+پراکندگی مهاجران افغانستانی در استان‌های ایران (۱۳۹۵)<ref name=":5"/><sub>به ترتیب میزان جمعیت در هر استان</sub>
سطر ۳۲۸ ⟵ ۳۲۳:
=== اقامت ===
[[پرونده:Afg_mamnu_dar_iran.png|جایگزین=مناطق ممنوعه برای اتباع افغان|بندانگشتی|مناطق قرمز رنگ، مناطقی هستند که اتباع افغانستانی حق اقامت در آنجا را ندارند {{کوچک}}(تصویر مربوط به سال ۱۳۹۶ است و ممکن است تغییراتی در سال‌های بعد ایجاد شده باشد){{پایان کوچک}}.]]
مهاجران قانونی افغانستانافغانستانی در ایران در دو دسته کارت آمایش و گذرنامهٔ اقامتی حق اقامت در ایران دارند. مهاجران افغانستانی که به عنوان پناهنده شناخته می‌شوند و به اصطلاح [[کارت آمایش]] دارند. هر ساله تحت طرحی به نام طرح آمایش اقامت آن‌ها به مدت ۱ ساله تمدید می‌شود و هزینهٔ آن در آخرین طرح آمایش که در سال ۱۳۹۵ صورت گرفت به شرح زیر هست:<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۵|وبگاه=خبرگزاری تسنیم|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/02/11/1061986/اعلام-هزینه-صدور-کارت-های-آمایش-و-کار-برای-اتباع-افغانستان|عنوان=اعلام هزینه صدور کارت‌های آمایش و کار برای اتباع افغانستان}}</ref>
* ۸ هزار تومان برای جعاله.
* ۱۷ هزار تومان تعرفهٔ کارت آمایش (برای هر نفر).
سطر ۴۳۳ ⟵ ۴۲۸:
 
=== اشتغال ===
[[پرونده:Kargaran-afghan.jpg|بندانگشتی|کارگران افغانافغانستانی در حال حفر چاه در تهران]] طبق آمارهای رسمی که در ایران به نشر رسیده، کارگران افغانستانی با جمعیت ۲ میلیونی حدود ۱۰ درصد بازار کار و بیش از ۳۰ درصد بازار کار مربوط به کارهای ساختمانی را در دست دارند. حضور کارگران افغانستانی در ایران اعتراض بعضی از کارگران ایرانی را برانگیخت و اعتراض‌هایی برای مقابله با اشتغال اتباع بیگانه و بیکاری خود به راه انداخت.{{مدرک|date=اکتبر ۲۰۲۳}} دولت ایران نیز محدودیت‌های متعددی از جمله ممنوعیت به‌کارگیری کارگران خارجی در دستگاه‌های دولتی و عمومی غیردولتی را تعیین کرد و از تمامی دستگاه‌های دولتی، عمومی غیردولتی، شرکت‌ها و پیمانکاران آن‌ها خواسته که کارگران مورد نیاز خود را تنها از نیروی کار ایرانی تأمین کنند و مجازات‌های متعددی از جمله حبس و جزای نقدی را برای کارفرمایان متخلف تعیین کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۳۰ تیر ۱۳۹۳|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f12-iran-forbids-employment-foreigners/25464507.html|عنوان=ممنوعیت اشتغال اتباع خارجی در دستگاه‌های دولتی ایران به‌جز در موارد خاص}}</ref> با این‌حال بسیاری از کارفرمایان مخصوصاً مشاغل خصوصی ترجیح می‌دهند که از کارگران افغانستانی به دلیل نداشتن بیمه و بهره‌وری بالا استفاده کنند. حقوقکارشناسان کارگرانمعتقدند افغانستانیریشهٔ مشکل بیکاری حضور اتباع خارجه نیست، چون اکثریت اتباع خارجه در کارهایشغل‌های ساختمانیساده بیشترمشغول ازبه کارگرانفعالیت ایرانیهستند، استدر حالی که نرخ بالای بیکاری در ایران مخصوص فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و متخصصان هست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=تبیان|نشانی=http://article.tebyan.net/285436/اشتغال-اتباع-بیگانه-در-ایران|عنوان=اشتغال اتباع بیگانه در ایران}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=دنیای اقتصاد|نشانی=http://donya-e-eqtesad.com/news/1065251|عنوان=محدودیت اشتغال اتباع بیگانه}}</ref>
کارشناسان معتقدند ریشهٔ مشکل بیکاری حضور اتباع خارجه نیست، چون اکثریت اتباع خارجه در شغل‌های ساده مشغول به فعالیت هستند، در حالی که نرخ بالای بیکاری در ایران مخصوص فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و متخصصان هست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=تبیان|نشانی=http://article.tebyan.net/285436/اشتغال-اتباع-بیگانه-در-ایران|عنوان=اشتغال اتباع بیگانه در ایران}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=دنیای اقتصاد|نشانی=http://donya-e-eqtesad.com/news/1065251|عنوان=محدودیت اشتغال اتباع بیگانه}}</ref>
 
==== قانون اشتغال ====
سطر ۵۹۷ ⟵ ۵۹۱:
* [[مهندسی فناوری ماهواره|ماهواره]]
* [[مهندسی رایانه]] (گرایش رایانش امن)
* اکثر رشته هایرشته‌های فنی و حرفه ای
 
=== خدمات درمانی ===
سطر ۶۹۵ ⟵ ۶۸۹:
 
== حضور در جنگ ==
[[پرونده:تشییع چند کشته شده جنگ سوریه در شهر قم - ایران عکاس مصطفی معراجی 15.jpg|بندانگشتی|یک افغان مهاجر افغانستانی که عکس یکی از کشته شدگانکشته‌شدگان [[لشکر فاطمیون]] ایران در [[جنگ داخلی سوریه|جنگ سوریه]] را در دست دارد]]
بسیاری از مهاجران افغانستانی در ایران بخاطر نزدیکی اعتقادات فرهنگی و دینی در زمان جنگ ایران و عراق به جبهاتجبه‌های جنگ رفتند. بر اساس آمار رسمی بیش از ۲ هزار نفر از شهروندان افغانستان در دوران دفاع مقدس در جنگ تحمیلی به کشته و تعداد زیادی نیز زخمی شده یا به اسارات درآمدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=خبرگزاری فارس|نشانی=http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13930708000818|عنوان=شهید مظلوم افغان که مزارش در «بجستان» است+تصاویر}}</ref> این رزمندگان در جبهه‌های جنگ، نقش‌های گوناگونی به عنوان پزشک، امدادگر، تعمیرکار، تخریبچی، نامه رسان، مسئول اسکورت و بسیاری از نقش‌های دیگر را بر عهده داشته‌اند.<ref name=":9"/> [[تیپ ابوذر]] یکی از تیپ‌های مستقل زیر نظر [[قرارگاه رمضان]] در جنگ ایران و عراق یکی از تیپ‌های متشکل از ۳۰۰ رزمنده افغانستانی بود که در منطقه‌ای به نام لولان و ناوچه حضور داشت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۳ مهر ۱۳۹۳|وبگاه=خبرگزاری فارس|نشانی=http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13930703000284|عنوان=روایت تیپی ایرانی که همه رزمندگان آن افغان بودند}}</ref>
 
=== جنگ سوریه ===
سطر ۷۰۳ ⟵ ۶۹۷:
== مهاجران سرشناس ==
{{اصلی|فهرست افغان‌های ایرانی}}
* [[مریم منصف]] سیاستمدار افغانستانی متولد ۱۶ آبان ۱۳۵۹ در [[مشهد]] و از مهاجران افغانستانی می‌باشد که در سال ۱۳۹۶ به [[کانادا]] مهاجرت کرد و در کابینه دولت [[جاستین ترودو]] در سمت وزیر نهادهای دموکراتیک فعالیت می‌کندمی‌کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱ مهر ۱۳۹۵|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/afghanistan/2016/09/160922_u04_canada_afghanminister|عنوان=اولین وزیر افغان تبار کانادا در ایران متولد شده}}</ref>
* [[احمد بهزاد]]: سیاستمدار افغانستانی متولد سال ۱۳۵۳ در [[هرات]] می‌باشد که به ایران مهاجرت و در [[مشهد]] زندگی می‌کرد و با سقوط [[طالبان]] به افغانستان بازگشت و در دو دوره [[ولسی جرگه|مجلس نمایندگان افغانستان]] حضور داستداشت. وی یکی از رهبران جنبش روشنایی می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=خبرگزاری پژواک|نشانی=http://www.elections.pajhwok.com/dr/content/زندگينامه-نمايندگان-مردم-هرات-در-ولسى-جرگه|عنوان=زندگی‌نامه اعضای مجلس نمایندگان از هرات|بازبینی=۲۳ اوت ۲۰۱۷|archive-date=۱۷ اوت ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210817034927/https://elections.pajhwok.com/dr/content/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D9%84%D8%B3%D9%89-%D8%AC%D8%B1%DA%AF%D9%87|url-status=dead}}</ref>
* [[جعفر مهدوی]]: سیاستمدار افغانستانی، نماینده مردم کابل در [[ولسی جرگه|مجلس نمایندگان افغانستان]] و عضو شورای عالی مردمی [[جنبش روشنایی]] می‌باشد. وی در یک سالگی به ایران مهاجرت کرد و تا مقطع دکترا در رشته جامعه‌شناسی در ایران به تحصیلات خود ادامه داد و [[حزب ملت افغانستان]] را نیز تأسیس کرد.
* [[گلبدین حکمتیار]]: سیاستمدار، فرمانده جهادی و نخست‌وزیر اسبق افغانستان می‌باشد که پس از سقوط [[مجاهدین افغان|حکومت مجاهدین]] به ایران مهاجرت کرد.
سطر ۷۱۳ ⟵ ۷۰۷:
* [[مژگان عظیمی(خواننده)]]: خواننده تاجیک تبار افغانستانی متولد ۱۳۷۲ در [[مشهد]] که با خواندن ترانه آیه مشهور شد.
* [[روح‌الله نیکپا|روح‌الله نیکپا:]] (زادهٔ ۱۵ ژوئن ۱۹۸۷ در [[میدان وردک]]) [[تکواندو|تکواندوکار]] اهل [[افغانستان]] است. او در [[بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۸|المپیک پکن]] (وزن ۵۸ ک. گ) و [[بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۲|المپیک لندن]] (وزن ۶۸ ک. گ) موفق به کسب مدال برنز شد. نیکپا نخستین و تنها ورزشکار افغانستان است که توانسته‌است در [[المپیک]] مدال بگیرد. نیکپا [[تکواندو]] را از سن ۱۰ سالگی در [[کابل]] آغاز کرد. در پی [[جنگ افغانستان]]، خانوادهٔ او به اردوگاه‌های پناهندگان افغانستانی در [[ایران]] مهاجرت کردند. پس از آن او به عضویت تیم تکواندوی پناهندگان افغانستانی در ایران درآمد. او در سال ۱۳۸۳ به کابل بازگشت و تمریناتش را برای آماده‌سازی مسابقات المپیک پی‌گرفت. روح‌الله نیکپا تکواندو کار انجمن بنیان‌گذاران تکواندو پومسه در افغانستان در مسابقات آزاد کره که در آن بیشتر از ۳۰ کشور شرکت داشتند، با شکست دادن ورزشکارانی از [[کویت]]، [[بلژیک]] و [[ژاپن]] مقام سوم را به دست آورد.
* [[فرشته حسینی (بازیگر)|فرشته حسینی]]: بازیگر
 
== در فرهنگ عمومی ==
حضور بیش از سی و پنج سال از مهاجرین افغانستانی در ایران مورد توجه بسیاری از اهالی فیلم‌سازان قرار گرفته و فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی در این موضوع ساخته شده‌است، بسیاری از فیلم‌ها با واکنش‌های مثبت و منفی روبرو شده‌است.
* [[باران (فیلم ۱۳۷۹)|باران]]: فیلم سینمایی، ساختهٔ [[مجید مجیدی]] در سال ۱۳۷۹. این فیلم داستان لطیف (حسین عابدینی) کارگر ساختمانی ایرانی است که عاشق دختری افغانافغانستانی به نام باران (زهرا بهرامی) می‌شود که با لباس مردانه در ساختمان کار می‌کند.
* [[چارخونه]]: مجموعه تلویزیونی طنز ساختهٔ محسن چگینی که در سال ۱۳۸۶ از [[شبکه سه|شبکه ۳]] ایران پخش شد و در آن شنبه با بازی ([[سید جواد رضویان|جواد رضویان]]) در نقش کارگر به ظاهر افغانافغانستانی و چهارشنبه ([[رضا شفیعی‌جم|رضا شفیعی جم]]) به عنوان هم ولایتی او بازی می‌کردند. این سریال با واکنش منفی بسیاری از مردم افغانستانی از جمله سفیر افغانستان در ایران مواجه شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=فردا نیوز|نشانی=http://www.fardanews.com/fa/news/33563/رنجي-كه-مهاجران-افغان-از-چارخونه-مي‌برند|عنوان=رنجی که مهاجران افغان از "چارخونه" می‌برند}}</ref>
* [[حیران (فیلم)|حیران]]: فیلمی ساخته [[شالیزه عارفپور]] در سال ۱۳۸۷ می‌باشد که داستان عاشق شدن ماهی دختری ایرانی با بازی [[باران کوثری]] و حیران پسری افغانستانی با بازی [[مهرداد صدیقیان|مهرداد صدیقان]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=بانک جامع اطلاعات سینمایی ایران|نشانی=http://www.sourehcinema.com/Title/Title.aspx?id=138609170000|عنوان=حیران}}</ref>
* [[چند متر مکعب عشق]]: فیلم سینمایی، داستان عاشقی بین یک دختر مهاجر افغانستانی به نام مرونا ([[حسیبا ابراهیمی]]) و پسری ایرانی به نام صابر ([[ساعد سهیلی]]) می‌باشد که در سال ۱۳۹۲ به کارگردانی و نویسندگی [[جمشید محمودی]] ساخته شد و توانست در هفدهمین جشن سینمای ایران برنده تندیس و دیپلم افتخار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین تدوین، بهترین نقش مکمل مرد، بهترین طراحی صحنه و معرفی استعداد شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۱ سپتامبر ۲۰۱۵|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts/2015/09/150911_u14_khaneh_cinema|عنوان= «چند متر معکب عشق، بهترین فیلم خانه سینما شد»}}</ref>
سطر ۷۳۱ ⟵ ۷۲۶:
 
== جستارهای وابسته ==
* [[طالبان]]
* [[تیپ فاطمیون]]