افغانستانیها در ایران: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
به نسخهٔ 38154266 از 89.198.197.114 (بحث) برگردانده شد: حذف شدن بسیاری از مطالب با منبع، چطور که هجوم افغانی غیر قانونی تبدیل شده به مهاجرت؟ تغییر نام مهاجرت به هجوم |
بازگردانی خرابکاری- (دوست گرامی مهاجرت به دو دسته قانونی و غیرقانونی تقسیم میشود، استفاده از کلمه مهاجرت اشتباه نیست و به معنی ترک وطن است) - تقریباً ۹۰ درصد این مقاله را من نوشتهام و دقیق میدانم مطالب این مقاله به چه نحوی نوشته شود. متنی که از یک فرد ناشناس در مقاله وجود دارد را حذف کردم چون در جایگاهی وجود ندارد که اظهار نظراتشان تأثیری در سیاست خارجی ایران داشته باشد. برچسب: واگردانی دستی |
||
خط ۲:
|group = افغانستانیها در ایران
|caption = کودکان افغانستانی در [[اصفهان]]
|popplace =
▲|popplace = [[استان بوشهر]] {{سخ}}[[استان تهران]]{{سخ}}[[خراسان رضوی]]{{سخ}}[[استان اصفهان]]{{سخ}}[[استان کرمان]]{{سخ}}[[استان فارس]]{{سخ}}[[استان قم]]{{سخ}}[[استان یزد]]{{سخ}}[[استان البرز]]{{سخ}}[[استان سمنان]]
▲|langs = [[زبان فارسی|فارسی]]، [[زبان پشتو|پشتو]]
▲|rels = [[اسلام]]{{سخ}}[[شیعه]]، [[سنی]]}}
[[پرونده:Afghanistan Iran Locator.png|بندانگشتی|نقشهٔ موقعیت ایران و افغانستان]]
'''افغانستانیها در ایران''' به آن دسته از مهاجران و پناهجویانی گفته میشود که در پی [[جنگ شوروی در افغانستان|جنگهای طولانی]]، ناامنی و نبود اشتغال در [[افغانستان]] به کشور [[ایران]] مهاجرت کردهاند.
بیشتر مهاجرت افغانستانیها به ایران در سالهای [[جنگ ایران و عراق]]، و همزمان با [[جنگ داخلی افغانستان (۱۹۹۶–۱۹۹۲)|جنگهای داخلی افغانستان]] اتفاق افتاد. [[
در سرشماری که در سال ۱۳۹۵ [[مرکز آمار ایران]] منتشر کردهاست، مهاجران افغانستانی بیشتر در استانهای [[استان تهران|تهران]]، [[استان خراسان رضوی|خراسان رضوی]]، [[استان اصفهان|اصفهان]] و [[استان کرمان|کرمان]] زندگی میکنند. در این آمار اختلاف ۶ درصدی که در ترکیب جنسی مهاجران وجود دارد تأکید بر آن دارد که اکثر این مردم را خانوارها تشکیل میدهد هرچند احتمال سرشماری نشدن افراد مجردی که در بیرون از شهر مشغول به کار هستند نیز وجود دارد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=مهاجران افغانستانی و جامعه ایرانی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-40505417|کوشش=بیبیسی فارسی|تاریخ بازبینی=2023-09-14|زبان=fa}}</ref> بنا بر آمار سازمان ملل متحد، ۷۸۰٬۰۰۰ پناهنده ثبت شده، و دو میلیون نفر دیگر
== پیشینه و زمینهها ==
با آغاز درگیریهای میان [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی|شوروی]] سابق و [[مجاهدین افغان]] در بیش از ۵۰ سال پیش، بسیاری از مردم
پس از آزاد شدن مرزها بسیاری از مهاجران در [[استان خراسان]] و مناطق [[تربت جام]]، [[تربت حیدریه]] و [[مشهد]] مهاجرت کرده و سپس کمکم به دیگر [[استانهای ایران]] از جمله [[استان تهران|تهران]]، [[استان اصفهان|اصفهان]]، [[استان قم|قم]]، [[استان فارس|فارس]] و [[استان یزد|یزد]] رفته و ساکن شدند. پس از [[پایان جنگ ایران و عراق]] و سقوط [[جمهوری دموکراتیک افغانستان|حکومت کمونیستی]] در افغانستان حضور مهاجران افغانستانی رو به کاهش رفت اما با تسلط [[طالبان]] بر افغانستان و پس از آن با آغاز [[جنگ در افغانستان (۲۰۰۱–۲۰۱۴)|جنگ میان آمریکا و طالبان]] مهاجرتهای قانونی و غیرقانونی به ایران افزایش یافت و در سال ۱۳۸۹ تخمین زده شد که بیش از ۳ میلیون مهاجر افغانستانی در ایران چه به صورت قانونی و چه غیرقانونی زندگی میکند.<ref name=":4">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۷ بهمن ۱۳۹۴|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=http://www.mehrnews.com/news/3034379/دردسرهای-حقوقی-ازدواج-با-اتباع-خارجی-ثبت-رسمی-روزانه-۵-ازدواج|عنوان=دردسرهای حقوقی ازدواج با اتباع خارجی/ ثبت رسمی روزانه ۵ ازدواج!}}</ref> با قدرت گرفتن مجدد طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱، صدها هزار افغانستانی دیگر به ایران مهاجرت کردند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=How Will I Feed My Family? Iranian Province Imposes New Job Restrictions On Afghan Migrants|نشانی=https://www.rferl.org/a/iran-job-restrictions-afghan-migrants/32462715.html|کوشش=RadioFreeEurope/RadioLiberty|تاریخ بازبینی=2023-09-27|زبان=en|نام=Freshta|نام خانوادگی=Negah}}</ref> شماری از استانهای ایران تردد اتباع افغانستانی را ممنوع اعلام کردهاند.<ref>https://help.unhcr.org/iran/how-can-i-seek-asylum-in-iran/what-are-the-movement-restrictions-for-afghan-and-iraqi-nationals-in-iran/</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ایجاد ممنوعیت و بیاحترامی به شهروندان افغانستانی برای تأمین «میل به راحتی» ایرانیان؟|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/759860/|وبگاه=www.radiozamaneh.com|تاریخ=2023-04-09|بازبینی=2023-09-27|کد زبان=fa-IR}}</ref>
== جمعیتشناسی ==
طبق گزارش سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ که از سوی مرکز آمار ایران انتشار یافتهاست ۱ میلیون و ۵۸۳ هزار و ۹۷۹ نفر که ۱٫۹۸ درصد جمعیت کل ایران میشود را اتباع افغانستانی تشکیل میدهد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۳ فروردین ۱۳۹۶|وبگاه=وزارت تعاون، رفاه، کار|نشانی=https://eakh.mcls.gov.ir/fa/news/76853/چند-درصد-جمعیت-کشور-اتباع-خارجی-هستند|عنوان=چند درصد جمعیت کشور اتباع خارجی هستند|بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۷|archive-date=۱۵ اوت ۲۰۲۰|archive-url=https://web.archive.org/web/20200815204408/https://eakh.mcls.gov.ir/fa/news/76853/%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B9-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF|url-status=dead}}</ref> این تعداد امروزه تا ۷ یا ۸ میلیون نفر نیز گمانه زنی شدهاست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=پیشنهاد نماینده زابل برای تأمین حقآبه هیرمند؛ مهاجران افغان را دیگر نپذیریم|نشانی=https://www.didbaniran.ir/بخش-سیاسی-3/155524-پیشنهاد-نماینده-زابل-برای-تامین-حقآبه-هیرمند-مهاجران-افغان-را-دیگر-نپذیریم|وبگاه=دیدبان ایران|تاریخ=2023-09-27|بازبینی=2023-09-27|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.alef.ir/news/4020702111.html|وبگاه=www.alef.ir|بازبینی=2023-09-27|عنوان=خطر امنیتی افزایش تعداد افغانها در ایران بعد از تسلط طالبان و داعش در افغانستان}}</ref>
=== قومیت و مذهب ===
در ایران سرشماری مهاجران افغانستانی بر اساس قومیت صورت نمیگیرد اما طبق صحبتهایی که معاون اداره کل اتباع خارجه در سال ۹۶ داشتهاست گفته شده که ۷۰ درصد اتباع خارجه که در ایران زندگی میکنند [[شیعهمذهب]] و مابقی [[
=== ترکیب جنسیتی ===
طبق سرشماری ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران ۸۴۵٬۲۶۷ نفر از جمعیت اتباع افغانستان در ایران را مردان و ۷۳۸٬۷۱۲ تن دیگر را زنان تشکیل میدهد. طبق این گزارش ۵۳ درصد از جمعیت اتباع افغانستان در ایران را مردان و ۴۷ درصد دیگر را زنان تشکیل میدهد.<ref name=":8">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۴ تیر ۱۳۹۶|وبگاه=بیبیسی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-40505417|عنوان=مهاجران افغان و جامعهٔ ایرانی}}</ref
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto"
|+ترکیب جنسیتی مهاجران افغانستانی در استانهای ایران (۱۳۹۵)<ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳۹۵|وبگاه=مرکز آمار ایران|نشانی=https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/tafsili/kol/3-jamiat-k.xls|عنوان=جدول ۳- جمعیت برحسب جنس، استان و تابعیت (کل کشور)|بازبینی=17 اوت 2017|archive-date=26 دسامبر 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226035222/https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/tafsili/kol/3-jamiat-k.xls}}</ref>
سطر ۲۴۱ ⟵ ۲۳۶:
=== پراکندگی ===
اقامت مهاجران افغانستانی در ۱۵ استان ایران ممنوع است و به جز سه استان قم، البرز، تهران (به جز منطقهٔ خُجیر در منطقهٔ ۱۳) در مابقی استانها در بعضی شهرستانها فقط حق اقامت دارند.
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto"
|+پراکندگی مهاجران افغانستانی در استانهای ایران (۱۳۹۵)<ref name=":5"/><sub>به ترتیب میزان جمعیت در هر استان</sub>
سطر ۳۲۸ ⟵ ۳۲۳:
=== اقامت ===
[[پرونده:Afg_mamnu_dar_iran.png|جایگزین=مناطق ممنوعه برای اتباع افغان|بندانگشتی|مناطق قرمز رنگ، مناطقی هستند که اتباع افغانستانی حق اقامت در آنجا را ندارند {{کوچک}}(تصویر مربوط به سال ۱۳۹۶ است و ممکن است تغییراتی در سالهای بعد ایجاد شده باشد){{پایان کوچک}}.]]
مهاجران قانونی
* ۸ هزار تومان برای جعاله.
* ۱۷ هزار تومان تعرفهٔ کارت آمایش (برای هر نفر).
سطر ۴۳۳ ⟵ ۴۲۸:
=== اشتغال ===
[[پرونده:Kargaran-afghan.jpg|بندانگشتی|کارگران
==== قانون اشتغال ====
سطر ۵۹۷ ⟵ ۵۹۱:
* [[مهندسی فناوری ماهواره|ماهواره]]
* [[مهندسی رایانه]] (گرایش رایانش امن)
* اکثر
=== خدمات درمانی ===
سطر ۶۹۵ ⟵ ۶۸۹:
== حضور در جنگ ==
[[پرونده:تشییع چند کشته شده جنگ سوریه در شهر قم - ایران عکاس مصطفی معراجی 15.jpg|بندانگشتی|یک
بسیاری از مهاجران افغانستانی در ایران بخاطر نزدیکی اعتقادات فرهنگی و دینی در زمان جنگ ایران و عراق به
=== جنگ سوریه ===
سطر ۷۰۳ ⟵ ۶۹۷:
== مهاجران سرشناس ==
{{اصلی|فهرست افغانهای ایرانی}}
* [[مریم منصف]] سیاستمدار افغانستانی متولد ۱۶ آبان ۱۳۵۹ در [[مشهد]] و از مهاجران افغانستانی میباشد که در سال ۱۳۹۶ به [[کانادا]] مهاجرت کرد و در کابینه دولت [[جاستین ترودو]] در سمت وزیر نهادهای دموکراتیک فعالیت
* [[احمد بهزاد]]: سیاستمدار افغانستانی متولد سال ۱۳۵۳ در [[هرات]] میباشد که به ایران مهاجرت و در [[مشهد]] زندگی میکرد و با سقوط [[طالبان]] به افغانستان بازگشت و در دو دوره [[ولسی جرگه|مجلس نمایندگان افغانستان]] حضور
* [[جعفر مهدوی]]: سیاستمدار افغانستانی، نماینده مردم کابل در [[ولسی جرگه|مجلس نمایندگان افغانستان]] و عضو شورای عالی مردمی [[جنبش روشنایی]] میباشد. وی در یک سالگی به ایران مهاجرت کرد و تا مقطع دکترا در رشته جامعهشناسی در ایران به تحصیلات خود ادامه داد و [[حزب ملت افغانستان]] را نیز تأسیس کرد.
* [[گلبدین حکمتیار]]: سیاستمدار، فرمانده جهادی و نخستوزیر اسبق افغانستان میباشد که پس از سقوط [[مجاهدین افغان|حکومت مجاهدین]] به ایران مهاجرت کرد.
سطر ۷۱۳ ⟵ ۷۰۷:
* [[مژگان عظیمی(خواننده)]]: خواننده تاجیک تبار افغانستانی متولد ۱۳۷۲ در [[مشهد]] که با خواندن ترانه آیه مشهور شد.
* [[روحالله نیکپا|روحالله نیکپا:]] (زادهٔ ۱۵ ژوئن ۱۹۸۷ در [[میدان وردک]]) [[تکواندو|تکواندوکار]] اهل [[افغانستان]] است. او در [[بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۰۸|المپیک پکن]] (وزن ۵۸ ک. گ) و [[بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۱۲|المپیک لندن]] (وزن ۶۸ ک. گ) موفق به کسب مدال برنز شد. نیکپا نخستین و تنها ورزشکار افغانستان است که توانستهاست در [[المپیک]] مدال بگیرد. نیکپا [[تکواندو]] را از سن ۱۰ سالگی در [[کابل]] آغاز کرد. در پی [[جنگ افغانستان]]، خانوادهٔ او به اردوگاههای پناهندگان افغانستانی در [[ایران]] مهاجرت کردند. پس از آن او به عضویت تیم تکواندوی پناهندگان افغانستانی در ایران درآمد. او در سال ۱۳۸۳ به کابل بازگشت و تمریناتش را برای آمادهسازی مسابقات المپیک پیگرفت. روحالله نیکپا تکواندو کار انجمن بنیانگذاران تکواندو پومسه در افغانستان در مسابقات آزاد کره که در آن بیشتر از ۳۰ کشور شرکت داشتند، با شکست دادن ورزشکارانی از [[کویت]]، [[بلژیک]] و [[ژاپن]] مقام سوم را به دست آورد.
* [[فرشته حسینی (بازیگر)|فرشته حسینی]]: بازیگر
== در فرهنگ عمومی ==
حضور بیش از سی و پنج سال از مهاجرین افغانستانی در ایران مورد توجه بسیاری از اهالی فیلمسازان قرار گرفته و فیلمها و سریالهای مختلفی در این موضوع ساخته شدهاست، بسیاری از فیلمها با واکنشهای مثبت و منفی روبرو شدهاست.
* [[باران (فیلم ۱۳۷۹)|باران]]: فیلم سینمایی، ساختهٔ [[مجید مجیدی]] در سال ۱۳۷۹. این فیلم داستان لطیف (حسین عابدینی) کارگر ساختمانی ایرانی است که عاشق دختری
* [[چارخونه]]: مجموعه تلویزیونی طنز ساختهٔ محسن چگینی که در سال ۱۳۸۶ از [[شبکه سه|شبکه ۳]] ایران پخش شد و در آن شنبه با بازی ([[سید جواد رضویان|جواد رضویان]]) در نقش کارگر به ظاهر
* [[حیران (فیلم)|حیران]]: فیلمی ساخته [[شالیزه عارفپور]] در سال ۱۳۸۷ میباشد که داستان عاشق شدن ماهی دختری ایرانی با بازی [[باران کوثری]] و حیران پسری افغانستانی با بازی [[مهرداد صدیقیان|مهرداد صدیقان]] میباشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=بانک جامع اطلاعات سینمایی ایران|نشانی=http://www.sourehcinema.com/Title/Title.aspx?id=138609170000|عنوان=حیران}}</ref>
* [[چند متر مکعب عشق]]: فیلم سینمایی، داستان عاشقی بین یک دختر مهاجر افغانستانی به نام مرونا ([[حسیبا ابراهیمی]]) و پسری ایرانی به نام صابر ([[ساعد سهیلی]]) میباشد که در سال ۱۳۹۲ به کارگردانی و نویسندگی [[جمشید محمودی]] ساخته شد و توانست در هفدهمین جشن سینمای ایران برنده تندیس و دیپلم افتخار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین تدوین، بهترین نقش مکمل مرد، بهترین طراحی صحنه و معرفی استعداد شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۱ سپتامبر ۲۰۱۵|وبگاه=بیبیسی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts/2015/09/150911_u14_khaneh_cinema|عنوان= «چند متر معکب عشق، بهترین فیلم خانه سینما شد»}}</ref>
سطر ۷۳۱ ⟵ ۷۲۶:
== جستارهای وابسته ==
* [[تیپ فاطمیون]]
|