ویروزان: تفاوت میان نسخه‌ها

پادشاهان گرجستان از سال سیزدهم میلادی بین ساسانیان و بیزانس مورد مناقشه بودند. {{Sfn|Rapp|2003}} بطوریکه در طول چند سده، حکومتهای بیزانس و ساسانی موفق به ایجاد [[هژمونی]] در این مناطق شدند. در چند مورد نیز حکومتهای گرجی توانستند خودمختاری بدست آورند. شاهنشاهی ساسانی اولین بار در زمان سلطنت [[اردشیر یکم ساسانی]] تأسیس شد. در سال ۲۸۴ میلادی با به قدرت رسیدن [[میریان سوم]] که فرزند [[شاپور یکم]] و شاهزاده‌ای ساسانی بود، [[ساسانیان|ایرانیان]] بر گرجستان امروزی دست یافتند.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.nl/books?id=jlE1AAAAIAAJ&q=mirian+III+mihranid&dq=mirian+III+mihranid&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwin2JjS6sPNAhXJK8AKHS4-C6UQ6AEIOzAE|title=Studies in Christian Caucasian history|last=Toumanoff|first=Cyril|date=1963|publisher=Georgetown University Press|page=149|quote=(...) Sasanian diplomacy was successful in securing, at that very time, the throne of Iberia for a branch of the Iranian house of Mihran (...)}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.nl/books?id=nCFwaxMumWkC&dq=mirian+III+mihranid&hl=nl&source=gbs_navlinks_s|title=Corpus scriptorum christianorum orientalium: Subsidia|last=Rapp|first=Stephen H.|date=2003|publisher=Peeters Publishers|isbn=978-9042913189|page=154|quote=Mirian III, the first Christian king of the K'art'velians. He was a Mihranid Iranian prince who became king through his marriage to a K'art'velian princess.}}</ref><ref>{{Cite book|title=The Cambridge Ancient History: Volume 12, The Crisis of Empire, AD 193-337|last=Bowman|first=Alan|last2=Peter|first2=Garnsey|last3=Cameron|first3=Averill|date=2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-30199-2|page=489|quote=In 284 the Iberian throne passed to Meribanes III, a member of the Iranian Mihranid family.}}</ref><ref>Lenski, Noel. (2003) ''Failure of Empire: Valens and the Roman State in the Fourth Century A.D.'' University of California Press. {{شابک۲|978-0520928534}} "(...) they successfully asserted their claim by crowning a Persian dynast named Mirian III. Mirian, founder of the Mihranid dynasty, which ruled Iberia into the sixth century (...)"</ref> و به این ترتیب میریان سوم سرسلسله پادشاهی [[خسرویانی‌ها]] در ایبریا محسوب می‌شود؛ که حاکمان آن تا قرن ششم بر ایبریا حکومت کردند.<ref>Lenski, Noel. (2003) ''Failure of Empire: Valens and the Roman State in the Fourth Century A.D.'' University of California Press. {{شابک۲|978-0520928534}} "(...) they successfully asserted their claim by crowning a Persian dynast named Mirian III. Mirian, founder of the Mihranid dynasty, which ruled Iberia into the sixth century (...)"</ref> در سال ۳۶۳، [[حکومت مرکزی]] ساسانی توسط [[شاپور دوم]] ایبری را مورد تاخت‌و‌تاز قرار داد و اسپ‌گور دوم را به عنوان واسال بر حکومت ایبری نشاند.

رقابت مداوم بین بیزانس و ایران ساسانیان برای برتری یافتن در قفقاز و قیام ناموفق گرجی‌ها به رهبری گورگن عواقب شدیدی برای ایبری داشت. پس از آن، پادشاه ایبریا تنها قدرت اسمی داشت، در حالی که کشور به‌طور عمده توسط ایرانیان اداره می‌شد. در زمان وژان بزمهر، ''[[مرزبان]]، ''پادشاهان [[تفلیس]] قدرتی در حد بزرگ خاندان داشتند.{{Sfn|Rayfield|2013}} هنگامی که بگور سوم درگذشت، [[هرمز چهارم]] سلطنت ایبری را لغو کرد {{Sfn|Suny|1994}} و ایبریا به یکی از [[استان‌های ایران]] تبدیل شد که اداره آن توسط مرزبانهای منصوب شده توسط حکومت مرکزی انجام می‌شد. {{Sfn|Yarshater|2001}}{{Sfn|Mikaberidze|2015}} اشراف ایبری مقاومتی در مورد این تغییر نکردند،{{Sfn|Suny|1994}} در حالی که وارثان خاندان سلطنتی به قلعه‌های خود بازگشتند و سلسله خسرویانی‌ها را در [[کاختی]] و [[گوآرامی‌ها]] در [[کلارجتی]] و [[جاواختی]] ادامه دادند. حکومت ساسانی مالیات بیشتری می‌گرفت و با اینکه اکثریت مردم ایبری مسیحی بودند، دین زرتشتی را تبلیغ می‌کرد. هنگامی که [[فهرست امپراتوران بیزانس|امپراتور روم شرقی]] [[موریس (امپراتور)|موریس]] در سال ۵۸۲ به ایران حمله کرد اشراف ایبری از وی کمک خواستند تا سلطنت خود را بازپس گیرند. موریس به این درخواست پاسخ مثبت داد و گوارام اول را [[تحت‌الحمایه]] خود به سلطنت ایبری گمارد. گوارام تاجگذاری نکرد و تنها به عنوان رئیس حکومت، حکمرانی کرد. پیمان صلح سال ۵۹۱ بین ایران و روم این شرایط را به رسمیت شناخت ولی شهر تفلیس در اختیار ایران قرار گرفت. در حالیکه متسخنا به بیزانس واگذار شد.{{Sfn|Suny|1994}}