نِیْشابور، نام رسمی و معاصر این شهر و [[شهرستان نیشابور|شهرستان]] پیوسته به آن است<ref>{{پک|سازمان نقشه‌برداری کشور|بی‌تا|ف= نیشابور (مرکز شهرستان)|ک= پایگاه ملی نام‌های جغرافیایی ایران}}</ref> که در [[دامنه اینترنتی|نام دامنهٔ]] وبگاه‌های [[شهرداری نیشابور|شهرداری]]،<ref>{{پک|شهرداری نیشابور|بی‌تا|ف= صفحه خانگی وبگاه شهرداری نیشابور|ک= وبگاه شهرداری نیشابور}}</ref> فرمانداری<ref>{{پک|استانداری خراسان رضوی|بی‌تا|ف= فرمانداری ویژه شهرستان نیشابور|ک= وبگاه پورتال استانداری خراسان رضوی}}</ref> و [[دانشگاه نیشابور]]<ref>{{پک|دانشگاه نیشابور|بی‌تا|ف= صفحه خانگی وبگاه دانشگاه نیشابور|ک= وبگاه دانشگاه نیشابور}}</ref> نیز ثبت شده‌است. این نام، همچنین بر پایهٔ ''شیوه‌نامهٔ آوانگاری کلی نام‌های جغرافیایی ایران'' [[سازمان نقشه‌برداری کشور]]؛ به گونهٔ [[آوانگار|آوانگارِ]] ''Neyšābur'' و [[نویسه‌گردانی|نویسه‌نگارِ]] ''Neyshābūr'' ثبت شده؛ از این روی، گونهٔ [[لاتین‌نویسی|نوشتاریِ]] درست این واژه در [[زبان انگلیسی]] ''Neyshabur'' است؛ اما ''نْیْشاپُور'' ''[Nišāpur]'' گونهٔ رایج خوانش نام این دیار، در متون [[زبان انگلیسی|انگلیسی‌زبان]] است. منابع انگلیسی‌زبان (به عنوان زبان بین‌المللی) به نوشتار واژهٔ نیشابور به گونهٔ نْیْشاپُور ''(Nishāpur)''-یعنی با حفظ [[همخوان]] (حرف بی‌صدای) «پ» (P)؛ به گونه پارسی این واژه- گرایش یافته‌اند. به هر روی؛ در دانشنامه‌های پرکاربرد انگلیسی‌زبان همچون [[دانشنامه بریتانیکا|بریتانیکا]]، [[دانشنامه آمریکانا|امریکانا]] و [[دانشنامه ایرانیکا|ایرانیکا]]، گونهٔ نوشتاری انگلیسی‌شدهٔ ''Neyshabur'' نیز پذیرفته شده‌است.<ref>{{پک | صومعه |۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۵| ف= بنیان هویت و برند جهانی نیشابور | ک= آفتاب صبح نیشابور| ص= ۳}}</ref> همچنین ''نشابور'' ''[Nəšābur]''، گونهٔ دگرگون و کوتاه‌شدهٔ نام ''نیشابور'' است که در گفتگوهای روزمرهٔ مردم، متون فارسی قدیمی و همچنین نبشته‌های ادبی و شعر کاربرد یافته‌است. یاقوت حموی (قرن هفتم هجری) یادآور شده‌است که مردم، این شهر را ''نَشاوُور'' می‌نامند.<ref>{{پک | یاقوت حموی | ۱۹۰۶م | ک= معجم‌البلدان | ج= ۸ | ص= ۳۵۶}}</ref>[[فریدون گرایلی]]، تاریخ‌نگار معاصر، به نقل از ''زینت‌المجالس'' مجدالدین محمد حسینی، گونه‌های دیگری از این نام، همچون ''نشاور''، ''نشابور'' را ثبت کرده‌است.<ref>{{پک|گرایلی|۱۳۷۵|ک=نیشابور؛ شهر فیروزه|ص= ۶}}</ref> در متون ادبی کهن فارسی، کاربرد گونهٔ ''نشابور''، بسیار رایج است. چنان‌که در حکایت‌های کتاب [[اسرارالتوحید]] می‌خوانیم: «شیخ ما، به ''نشابور'' بود؛ بازرگانی، شیخ را تنگی عود آورد و هزار ''دینار نشابوری''»<ref>{{پک | محمد بن منور | ۱۸۹۹ | ک= اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابوسعید | ص= ۱۲۴}}</ref> [[خاقانی شروانی]] در بیتی از قصیده‌اش در وصف خراسان، از نشابور می‌گوید:<ref>{{پک|خاقانی شروانی|۱۳۱۶|ک=دیوان حسان العجم افضل الدین ابراهیم بن علی خاقانی شروانی|ص= ۳۰۰}}</ref>
{{شعر}}
{{ب|''من که خاقانی‌ام؛ ارآب نشابور، بچشم؛''|''بنگرم صورت سبحان، به خراسان آیم''}}
