دیوان شمس: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویژگی پیوندهای پیشنهادی: ۲ پیوند افزوده شد.
خط ۱:
{{عنوان مورب}}د
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان = دیوان شمس
خط ۱۹:
}}
{{مولوی (نوار کناری)}}
'''''دیوان شمس تبریزی''''' یا '''''دیوان کبیر'''''، دیوان [[مولانا جلال‌الدین محمد بلخی]] مقلب به مولوی شامل [[غزل|غزل‌]]ها، [[رباعی|رباعی‌]]ها و [[ترجیع‌بند|ترجیع‌های]] اوست. دیوان شمس تبریزی در عُرف خاندان [[مولانا]] و سلسلهٔ [[مولویه]] در روزگاران پس از مولانا با عنوان '''دیوان کبیر''' شناخته می‌شده‌است. گویا آنچه در تداول مولویان جریان داشته‌است همان دیوان یا غزلیات بوده‌است و بعدها آن را '''دیوان کبیر''' نامیده‌اند. همچنین عنوان '''دیوان شمس تبریزی''' یا '''کلیات شمس تبریزی''' نیز از عنوان‌هایی است که در دوره‌های بعد بدان داده شده‌است، به اعتبار این که بخش اعظم این غزل‌ها را مولانا خطاب به [[شمس‌الدین تبریزی]] سروده‌است.<ref>غزلیات شمس تبریز، مقدمه، گزینش و تفسیر: محمدرضا شفیعی کدکنی، ص ۴۳ مقدمه</ref>
 
نسخه‌های مختصر و کامل این دیوان از قدیم نزد اهل ذوق و اصحاب خانقاه رواج داشته که به تناسب مجالس سماع معمولاً به ترتیب بحور وزنی اشعار بوده و پس از رواج چاپ هم با عنوان دیوان شمس تبریزی یا کلیات شمس تبریزی بارها و بارها در ایران و [[هند]] به چاپ رسیده‌است. آخرین، جامع‌ترین و درست‌ترین چاپ آن با بهره‌گیری از ۱۲ نسخه قدیمی و مهم به‌ترتیب حروف قوافی [حرف آخر بیت]، توأم با ترتیب بحور هر حرف، در ده مجلد به دست [[بدیع‌الزمان فروزانفر]] اولین بار در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۵ توسط [[انتشارات دانشگاه تهران]] منتشر شد.<ref>کلیات شمس یا دیوان کبیر، به تصحیح [[بدیع‌الزمان فروزانفر]]، انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم ۱۳۶۳، مقدمه مصحّح.</ref> هفت جلد نخست از ده جلد دیوان شمس تبریزی در چاپ تصحیح‌شدهٔ [[فروزانفر]] شامل غزلیات، ترجیعات و ترکیبات و انتهای جلد هفتم فرهنگ نوادر لغات دیوان و جلد هشتم شامل رباعیات و دو جلد آخر شامل فهرستهای گوناگون دیوان کبیر است<ref>گزیده غزلیات شمس، جلال الدین محمد بلخی، به کوشش: محمدرضا شفیعی کدکنی، انتشارات امیرکبیر، چاپ پانزدهم ۱۳۸۱، ص بیست‌ونه پیشگفتار.</ref> که روی هم رفته شامل ۳۶۳۶۰ بیت، و دارای ۳۲۳۰ [[غزل]] و ۱۹۹۴ [[رباعی]] و ۴۴ ترجیع است.