استان بوشهر: تفاوت میان نسخه‌ها

== جغرافیا ==

=== موقعیت ===

{{موقعیت استان بوشهر}}

استان بوشهر از جمله استان‌هایی است که به دلیل مجاورت با خلیج فارس دارای [[جزیره|جزایر]] و [[شبه‌جزیره|شبه جزایر]] متعددی می‌باشد. این جزایر و شبه جزایر عبارت‌اند از: [[جزیره خارگ|خارک (خارگ)]]، [[جزیره خارگو|خارکو]]، [[جزیره شیف|شیف]]، [[جزیره ام‌الکرم|ام‌الگُرم]]، [[جزیره نخیلو|نخیلو]]، [[جزیره فارسی|فارسی]]، [[جزیره تهمادون|جبرین (تهمادو)]]، [[جزیره ام‌سیله|خان]]، بیدو، [[جزیره عباسک|عباسک]] و پیرزنگی، [[جزیره مطاف|متاف]]، [[جزیره مرغی|مرغی]]، [[جزیره چراغی|چراغی]]،<ref>{{پک|اردکانیان|۱۳۸۳|ک=راهنمای گردشگری در استان بوشهر|ص=۴۶}}</ref><ref>{{پک|کنین|۱۳۹۱|ک=جغرافیای استان بوشهر|ص=۶۶–۷۲}}</ref>[[جزیره نگین]]، [[جزیره صدرا]]، [[جزیره صدف]]، [[جزیره مولیات]]، [[جزیره میر مهنا]]، [[جزیره خرو]]، [[جزیره سه‌دندون]] و [[جزیره شیخ کرامه]].

 

در مجموع سی و یک گونه پستاندار از شش راسته در پانزده تیره گوناگون در این استان یافت می‌شوند. این‌ها شامل سه گونه [[خفاش]]، ده گونهٔ [[گوشت‌خواران|گوشت‌خوار]] (از جمله [[کفتار]]، [[پلنگ]]، [[گربه جنگلی]] و [[خدنگ بزرگ]]) و پنج گونه [[جفت‌سم‌سانان|جفت‌سم]] می‌شوند. به‌تازگی همچنین [[موش سیاه]] به جنگل‌های حرا هجوم آورده و حیات بسیاری از پرندگان تخم‌گذار در آن ناحیه را تهدید کرده‌است.<ref>{{پک|عبدلی|کیابی|مصطفوی|موسوی|۱۳۸۸|ک=اطلس حیات وحش بوشهر|ص=۱۸۵|زبان=}}</ref>

 

==== معضل کوخه نشینی و شکار پرندگان شکاری ====

== مردم‌شناسی ==

=== جمعیت ===

 

{{هرم جمعیتی

 

منطقهٔ بوشهر به لحاظ موقعیت سوق‌الجیشی و وجود شرکت‌های بزرگ نفتی و اجرای طرح‌های صنعتی بزرگ مانند [[نیروگاه اتمی بوشهر]] و [[شرکت صنعتی دریایی ایران|کشتی‌سازی]]، نیروی انسانی فعال استان‌های مجاور و مناطق دیگر را به خود جذب کرده‌است. در داخل منطقه نیز جابه‌جایی جمعیت افزایش یافته‌است، زیرا به علت کمبود امکانات [[کشاورزی]] به‌ویژه کمبود آب و زمین‌های مورد نیاز و نبودن امکانات رفاهی و نیز پایین بودن سطح درآمد کشاورزان، مهاجرت روستاییان به شهرهای استان شدت گرفته‌است. به علت نزدیک بودن این استان به شیخ‌نشین‌های خلیج فارس، عده‌ای از اهالی منطقه، برای کار و امرار معاش به [[کشورهای عربی خلیج فارس|کشورهای واقع در کرانه خلیج فارس]] و [[دریای عمان|دریای مکران]] مهاجرت کرده‌اند.<ref name=ToolAutoGenRef1/>

 

=== زبان و گویش‌ها ===

* صنایع دستی: [[گبه]]([[گبه استان بوشهر]])، [[گلیم]]، [[نمدمالی|نمد]]، [[حصیربافی|حصیر]]، [[سوزن دوزی]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خوس‌دوزی بوشهر در جشنواره فجر صنایع‌دستی به نمایش در می‌آید|نشانی=http://www.yjc.news/fa/news/7641588|وبگاه=خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان|تاریخ=6 بهمن 1399|بازبینی=2022-03-05|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|تاریخ بایگانی=۷ ژوئن ۲۰۲۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220607113354/https://www.yjc.news/fa/news/7641588/%D8%AE%D9%88%D8%B3-%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%AC%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%AF}}</ref> [[زنبیل]] و [[سبد]]، [[جارو]]، [[سفال]]، [[مشک]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دربارهٔ صنایع دستی استان بوشهر|نشانی=http://istta.ir/pages/fa/attractionsdetails/5935/درباره-صنایع-دستی-استان-بوشهر|وبگاه=پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران|بازبینی=2022-03-05|نویسنده=نامعلوم|کد زبان=fa|تاریخ بایگانی=۵ مارس ۲۰۲۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220305123514/http://istta.ir/pages/fa/attractionsdetails/5935/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1}}</ref> [[تور دوزی|تور]]، [[تونیره‌بافی]] و [[دولچه]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=راهنمای سفر به بوشهر؛ تقاطع دریا و نخلستان|نشانی=https://life.irna.ir/news/83568125/راهنمای-سفر-به-بوشهر-تقاطع-دریا-و-نخلستان|وبگاه=ایرنا زندگی|تاریخ=6 آذر 1398|بازبینی=2022-03-05|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|تاریخ بایگانی=۵ مارس ۲۰۲۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220305170247/https://life.irna.ir/news/83568125/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B9-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7-%D9%88-%D9%86%D8%AE%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86}}</ref>

لازم است ذکر شود که شهر [[آب‌پخش]] به عنوان شهر ملی حصیربافی ایران معرفی شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان="آبپخش" دشتستان شهر ملی حصیر و کپو بافی ایران شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84174395/آبپخش-دشتستان-شهر-ملی-حصیر-و-کپو-بافی-ایران-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=16 دی 1399|بازبینی=2021-09-20|کد زبان=fa|تاریخ بایگانی=28 آوریل 2021|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20210428021542/https://www.irna.ir/news/84174395/%D8%A2%D8%A8%D9%BE%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D8%B4%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D8%B1-%D9%88-%DA%A9%D9%BE%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF|نویسنده=نامعلوم}}</ref>

 

== مشاهیر ==

[[درآمد سرانه]] شاخصی است که نشان می‌دهد به ازای هر یک نفر چه میزان کالا و خدمات تولید یا چه میزان درآمد حاصل شده‌است. استان بوشهر با درآمد سرانه ۱۶۲ میلیون تومان و استان خوزستان با ۱۰۰ میلیون تومان به ترتیب جایگاه‌های اول و دوم را به خود اختصاص می‌دهند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۷۰ درصد درآمد کشور در اختیار ۱۰ استان|نشانی=http://www.alef.ir/news/3990624073.html|وبگاه=جامعه خبری تحلیلی الف|بازبینی=2021-09-03|کد زبان=fa|تاریخ بایگانی=3 سپتامبر 2021|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20210903112817/https://www.alef.ir/news/3990624073.html|نویسنده=نامعلوم|تاریخ=24 شهریور 1399}}</ref>

 

 

از لحاظ شاخص [[نیت|NEET]] (مخفف "نه درس می‌خواند، نه شاغل است و نه مهارتی می‌آموزد")، طبق آمار سال ۱۳۹۵ مرکز آمار، استان بوشهر در کنار [[استان خراسان شمالی|خراسان‌شمالی]]، چهارمحال‌وبختیاری، [[استان زنجان|زنجان]] و [[استان خراسان رضوی|خراسان‌رضوی]] از استان‌هایی هستند که دارای نرخ بالای NEET هستند. در این آمار میانگین کشوری NEET حدود ۲۹٪ بوده و استانهای سیستان‌وبلوچستان حدود ۴۸٫۲ درصد، در گلستان ۴۴درصد، در هرمزگان ۴۳٫۸ درصد، در کرمانشاه ۴۲٫۸ درصد، در لرستان ۴۲٫۱ درصد، در آذربایجان‌غربی ۴۱٫۷ درصد، در خوزستان ۴۱٫۲ درصد، در کردستان ۴۱ درصد، در همدان ۴۰٫۱ درصد و در اردبیل ۳۹٫۶ درصد در بالای جدول قرار دارند. همچنین استان‌های سمنان با نرخ ۲۲٫۶ درصدی، یزد با نرخ ۲۵٫۱ درصدی، اصفهان با نرخ ۲۵ درصدی و تهران با نرخ ۲۸٫۱ درصدی کمترین نرخ NEETها را داشته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=مهدی عبداللهی|کد زبان=fa|تاریخ=3 مرداد 1401|وبگاه=فرهیختگان|نشانی=https://farhikhtegandaily.com/news/73180/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B6/|عنوان=اعداد ترسناک متناقض|بازبینی=۱۷ نوامبر ۲۰۲۲|archive-date=۵ آوریل ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20230405110614/https://farhikhtegandaily.com/news/73180/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%DA%A9-%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B6/|url-status=live}}</ref> در سال ۱۳۹۷ هزارجریبی و سبحانی در تحقیقی به بررسی وضعیت NEETها در ایران و علل آن پرداخته‌اند.<ref>{{پک|هزارجریبی|سبحانی|1397|ف=بررسی NEET و مؤلفه‌های زمینه‌ساز آن در ایران|ک=فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی|ص=}}</ref> همچنین در مقاله دیگری به قلم نویسندگان روزنامه دنیای اقتصاد، موضوع NEETها در ایران مورد بررسی قرار گرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=جمعیت خاموش بازار کار|نشانی=https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-100/3860264-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B1|وبگاه=روزنامه دنیای اقتصاد|بازبینی=2022-11-17|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|تاریخ=5 اردیبهشت 1401|archive-date=۱۷ نوامبر ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20221117070610/https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-100/3860264-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B1|url-status=live}}</ref>

 

از لحاظ آمار [[حاشیه‌نشینی در ایران|حاشیه نشینی در ایران]]، طبق آمار سال ۱۴۰۰، استان بوشهر قبل از استانهای سمنان، چهارمحال‌وبختیاری، خراسان‌جنوبی و ایلام در انتهای جدول قرار دارد که نشان از وضعیت تقریباً مناسب استان دارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=مهدی عبداللهی|کد زبان=fa|تاریخ=22 آبان 1401|وبگاه=روزنامه فرهیختگان|نشانی=https://farhikhtegandaily.com/news/75609/%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%21-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B5%D8%A8-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF/|عنوان=آقایان مسئول! این آمار از حاشیه شهرها را روی میز کار نصب کنید|بازبینی=۲۱ ژانویه ۲۰۲۳|archive-date=۵ آوریل ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20230405110620/https://farhikhtegandaily.com/news/75609/%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84!-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B5%D8%A8-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF/|url-status=live}}</ref>همچنین استان بوشهر در کنار استانهای اصفهان، تهران، خراسان رضوی، خوزستان، سمنان، فارس، کردستان، مازندران، هرمزگان و یزد دارای بیشترین [[کودکان کار|کودک کار]] است(جزو ۱۳ استان با بیشترین کودک کار).<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۱۳ استان دارای بیشترین کودک کار/ ثبت و احراز هویت با اسکن عنبیه|نشانی=https://www.isna.ir/news/1401110906840/%DB%B1%DB%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86-%D8%B9%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87|وبگاه=ایسنا|تاریخ=10 بهمن 1401|بازبینی=2023-01-30|کد زبان=fa|نویسنده=نجمه محمودی‌نیا|archive-date=۳۰ ژانویه ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20230130081939/https://www.isna.ir/news/1401110906840/%DB%B1%DB%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86-%D8%B9%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87|url-status=live}}</ref> طبق آمارها %۸۰ این کودکان ایرانی نیستند و %۶۰ درصد نیز از اتباع غیرمجاز هستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=هشتاد درصد کودکان خیابانی، «ایرانی» نیستند|نشانی=https://www.jahannews.com/news/827270/%D9%87%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF|وبگاه=جهان نيوز|تاریخ=8 بهمن 1401|بازبینی=2023-01-30|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|archive-date=۳۰ ژانویه ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20230130081943/https://www.jahannews.com/news/827270/%D9%87%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF|url-status=live}}</ref>

 

=== کشاورزی ===

طبق آمار سال ۱۴۰۰، در استان بوشهر ۳۲۰ هزار هکتار زمین کشاورزی قابل کشت وجود دارد(۱۱٫۵٪ مساحت استان بوشهر) که ۸۰ هزار هکتار آبی و مابقی [[دیم‌کاری|دیم]] و [[آیش]] هستند. همچنین ۱٫۲ درصد تولیدات کشاورزی کشور در استان بوشهر تولید می‌شود. در واقع از ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی کشور ۱٫۴ میلیون تن مربوط به استان بوشهر است. طبق گفته خسرو عمرانی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان [[وزارت جهاد کشاورزی|جهاد کشاورزی]] استان بوشهر، تغییر اقلیم و خشکسالی کشاورزان استان بوشهر را تهدید می‌کند و برای برون رفت از این وضعیت راهی جز ارتقای بهره‌وری و کارایی مصرف آب در واحد سطح، کاهش برداشت از [[منابع آب|منابع آب زیرزمینی]]، جلوگیری از کشت محصولات آب بر، تبدیل کشت محصولات در فضای باز به کشت متراکم و [[گلخانه]] ای، استفاده کامل از [[کشت نشایی]]، استفاده از ارقام پرمحصول وجود ندارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۱۶۳ هزار هکتار از اراضی استان بوشهر زیر کشت می‌رود|نشانی=https://www.irna.ir/news/84467785/۱۶۳-هزار-هکتار-از-اراضی-استان-بوشهر-زیر-کشت-می-رود|وبگاه=ایرنا|تاریخ=21 شهریور 1400|بازبینی=2022-08-04|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|archive-date=۴ اوت ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20220804165916/https://www.irna.ir/news/84467785/%DB%B1%DB%B6%DB%B3-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%87%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AF|url-status=live}}</ref> در سال ۱۳۹۸ اعلام شد که ۴۰٪ چاه‌های آب (از ۱۳ هزار و ۶۰۰ حلقه چاه کشاورزی در استان بوشهر، هشت و ۱۲۲ حلقه چاه مجاز و پنج هزار و ۴۷۸ حلقه چاه غیرمجاز) در استان بوشهر غرمجاز هستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۴۰ درصد چاه‌های استان بوشهر غیرمجاز است|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4817241/۴۰-درصد-چاه-های-استان-بوشهر-غیرمجاز-است|وبگاه=خبرگزاری مهر|تاریخ=15 دی 1398|بازبینی=2022-08-04|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|archive-date=۴ اوت ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20220804170058/https://www.mehrnews.com/news/4817241/%DB%B4%DB%B0-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%DA%86%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D8%AA|url-status=live}}</ref> طبق آمار منتشر شده در خبرگزاری فرهیختگان در سال ۱۴۰۱، استان بوشهر با وجود جمعیت و وسعت کم اما نهمین استان با بیشترین میزان چاه غیرمجاز در کشور می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=چه کسی نمک به زخم دریاچه ریخت؟|نشانی=https://farhikhtegandaily.com/news/77206/چه-کسی-نمک-به-زخم-دریاچه-ریخت؟/|وبگاه=فرهیختگان آنلاین|بازبینی=2023-01-30|کد زبان=fa|نویسنده=مهدی عبداللهی|تاریخ=27 بهمن 1401|archive-date=۳۰ ژانویه ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20230130083005/https://farhikhtegandaily.com/news/77206/%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D9%85%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D8%9F/|url-status=live}}</ref> در سال ۱۴۰۰، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه ای استان بوشهر اعلام کرد که برای حفظ و حراست آب در استان می‌بایست مصرف بهینه آب در کاربری‌های مختلف، افزایش بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب در بخش کشاورزی و انتقال بار اشتغال از کشاورزی به صنعت در دستور کار قرار گیرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۲۴ حلقه چاه غیرمجاز در استان بوشهر پر شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84592733/۲۴-حلقه-چاه-غیر-مجاز-در-استان-بوشهر-پر-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=6 دی 1400|بازبینی=2022-08-04|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|archive-date=۴ اوت ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20220804170058/https://www.irna.ir/news/84592733/%DB%B2%DB%B4-%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87-%DA%86%D8%A7%D9%87-%D8%BA%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%BE%D8%B1-%D8%B4%D8%AF|url-status=live}}</ref>

 

 

طبق آمار سال ۱۳۹۸ استان بوشهر با دارا بودن ۳٬۶۷۵ نفر [[شتر]] ثبتی در ۱۱۲ گله یکی از مراکز مهم پرورش شتر می‌باشد که در آن به‌صورت سنتی نگهداری می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شترهای استان بوشهر هویت‌دار شدند|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/490912/شترهای-استان-بوشهر-هویت-دار-شدند|وبگاه=همشهری آنلاین|تاریخ=19 اسفند 1398|بازبینی=2022-05-01|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|تاریخ بایگانی=۷ ژوئن ۲۰۲۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220607113358/https://www.hamshahrionline.ir/news/490912/%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF}}</ref> این شترها همگی از نوع یک کوهانه و از نژادهای دشتی (ذبه)، ترکی، عربی و نژادهای آمیخته می‌باشند. بهترین نژاد موجود در استان نژاد دشتی است که پشم زیادی تولید می‌کند و در کشور جزو بهترین نژادها شناخته می‌شود. صنعت [[عبابافی]] با وجود پشم این شترها در استان رونق دارد و در کشورهای حاشیه [[خلیج فارس]] [[عبا]]های بافته شده از پشم این شترها از مقبولیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر کارگاه‌های عبابافی محدودی در [[کردوان علیا|کردوان]] شهرستان دشتی مشغول به فعالیتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=استان بوشهر از مناطق مهم پرورش شتر در کشور است|نشانی=https://www.irna.ir/news/80743656/استان-بوشهر-از-مناطق-مهم-پرورش-شتر-در-كشور-است|وبگاه=ایرنا|تاریخ=29 تیر 1392|بازبینی=2021-09-03|کد زبان=fa|تاریخ بایگانی=3 سپتامبر 2021|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20210903181120/https://www.irna.ir/news/80743656/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82-%D9%85%D9%87%D9%85-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D8%B4%D8%AA%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%83%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA|نویسنده=نامعلوم}}</ref>

==== نفت، گاز و پتروشیمی ====

[[پرونده:نقشه میدان های گازی و نفتی استان بوشهر به همراه اطلاعات توپوگرافی و ژرفاسنجی.png|بندانگشتی|نقشه میدان‌های [[میدان گازی|گازی]] و [[میدان نفتی|نفتی]] استان بوشهر به همراه اطلاعات [[عارضه‌نگاری|توپوگرافی]] و [[ژرفاسنجی]]]]

 

 

 

[[مجتمع پتروشیمیتخت جمشید|تخت جمشید]]، [[مجتمع پتروشیمی مرجان]]، [[مجتمع پتروشیمی دماوند]]، [[مجتمع پتروشیمی فرسا شیمی]]، [[مجتمع پتروشیمی دنا]]، [[مجتمع پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه]]، [[مجتمع پتروشیمی صدف]]، [[مجتمع پتروشیمی سبلان]]، [[مجتمع پتروشیمی هنگام]]، [[مجتمع پتروشیمی آریان]]، [[مجتمع پتروشیمی آپادانا]]، [[مجتمع پتروشیمی دالاهو کیمیا]]، [[مجتمع پتروشیمی پادجم]] و [[مجتمع پتروشیمی خارگ]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=پتروشیمی خارک|نشانی=http://khargpetrochemical.ir/index.php/fa/|وبگاه=khargpetrochemical.ir|بازبینی=2022-08-04|نویسنده=نامعلوم|کد زبان=fa|archive-date=۶ مارس ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210306082454/http://khargpetrochemical.ir/index.php/fa/|url-status=dead}}</ref> اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=نامعلوم|کد زبان=fa|وبگاه=سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس|نشانی=http://pseez.ir/pseez_content/media/image/2019/12/33114_orig.pdf|عنوان=بانک اطلاعات انرژی پارس - واحدهای پتروشیمی|بازبینی=۴ اوت ۲۰۲۲|archive-date=۲۳ ژوئن ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20220623153630/http://pseez.ir/pseez_content/media/image/2019/12/33114_orig.pdf|url-status=live}}</ref>

 

==== دریایی ====

 

==== شهرک‌های صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی ====

 

مناطق ویژه اقتصادی عبارتند از: [[منطقه ویژه اقتصادی بوشهر]] ([[شهرستان بوشهر]])،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=منطقه ویژه اقتصادی بوشهر|نشانی=https://freezones.ir/fa/news/48/منطقه-ویژه-اقتصادی-بوشهر|وبگاه=درگاه خدمات مناطق آزاد و ویژه ایران|بازبینی=2021-09-04|کد زبان=fa|تاریخ بایگانی=7 مه 2021|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20210507154011/https://freezones.ir/fa/news/48/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1|نویسنده=نامعلوم}}</ref> [[منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس|منطقه ویژه اقتصادی پارس]] ([[شهرستان عسلویه]])<ref>{{یادکرد وب|عنوان=منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس|نشانی=https://freezones.ir/fa/news/36/منطقه-ویژه-اقتصادی-انرژی-پارس|وبگاه=درگاه خدمات مناطق آزاد و ویژه ایران|بازبینی=2021-09-04|کد زبان=fa|تاریخ بایگانی=7 مه 2021|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20210507154133/https://freezones.ir/fa/news/36/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3|نویسنده=نامعلوم}}</ref> و [[منطقه ویژه اقتصادی شمال استان بوشهر]] (شهرستان دیلم).<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=منطقه ویژه اقتصادی شمال استان بوشهر|نشانی=https://bushehr.isipo.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=1&pageid=452&ostan=&code=06&pid=6|عنوان=منطقه ویژه اقتصادی شمال استان بوشهر|بازبینی=4 سپتامبر 2021|تاریخ بایگانی=4 سپتامبر 2021|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20210904182631/https://bushehr.isipo.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=1&pageid=452&ostan=&code=06&pid=6|نویسنده=نامعلوم}}</ref>

==== تولید انرژی ====

 

==== معدن ====

 

=== تجارت ===

 

=== بندرها ===

 

بندرهای صیادی استان نیز به سه دسته از لحاظ توسعه و عملکرد و بهره‌وری تقسیم شده‌اند که بنادر سطح یک عبارتند از صلح آباد، بوشهر، [[عامری (تنگستان)|عامری]]، دیر، [[نخل تقی]] و جلالی؛ و سطح دو عبارتند از دیلم، گناوه، [[بندرگاه (بوشهر)|بندرگاه]]، [[رستمی (بوشهر)|رستمی]]، کنگان، [[پرک (کنگان)|پرک]]، جفره، [[محمدعامری|محمد عامری]]، [[لاور ساحلی|لاور]] و عسلویه و سطح سه عبارتند از [[بندر ریگ|ریگ]]، [[هلیله]]، [[جزیره شیف|شیف]]، خارگ، [[جزیره شمالی (گناوه)|جزیره شمالی]]، [[بردخون]]، [[بندر سیراف|طاهری]]، [[هاله (عسلویه)|هاله]] و [[بساتین (عسلویه)|بساطین]]، [[شیرینو (کنگان)|شیرینو]]، فراکه، جبری، [[جبرانی]]، [[دمی‌گز شمالی|دمیگز]]، کالو مل گنزه، [[اختر (کنگان)|اختر]] و [[تنبک (کنگان)|تنبک]]، [[زیراهک]] و [[بریکان]].<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رونق بنادر صیادی بوشهر|نشانی=https://mana.ir/fa/news/50563/mana.ir/fa/news/50563|وبگاه=خبرگزاری مانا|تاریخ=4 آذر 1393|بازبینی=2022-05-23|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|تاریخ بایگانی=۷ ژوئن ۲۰۲۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220607113416/https://mana.ir/fa/news/50563/mana.ir/fa/news/50563}}</ref> همچنین شهر بوشهر یک پایانه بین‌المللی مسافربری دریایی<ref>{{یادکرد وب|عنوان=طرح‌های گردشگری در پایانه مسافری دریایی بوشهر اجرا می‌شود|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/04/26/1778593/طرح-های-گردشگری-در-پایانه-مسافری-دریایی-بوشهر-اجرا-می-شود-تصاویر|وبگاه=خبرگزاری تسنیم|بازبینی=2021-10-23|کد زبان=fa|تاریخ بایگانی=5 اکتبر 2021|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20211005172629/https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/04/26/1778593/%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1|نویسنده=نامعلوم|تاریخ=26 تیر 1397}}</ref> و گناوه نیز یک اسکله شناور تفریحی گردشگری دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نخستین اسکله شناور تفریحی گردشگری در گناوه افتتاح شد|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5416245/نخستین-اسکله-شناور-تفریحی-گردشگری-در-گناوه-افتتاح-شد|وبگاه=خبرگزاری مهر|تاریخ=14 بهمن 1400|بازبینی=2022-05-25|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|تاریخ بایگانی=۲۵ مه ۲۰۲۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220525112155/https://www.mehrnews.com/news/5416245/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AD%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%87-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%A7%D8%AD-%D8%B4%D8%AF}}</ref> در ۱۴۰۱ اعلام شد که خط کشتیرانی بار و مسافر بین بندر دیر و قطر راه‌اندازی می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خط کشتیرانی بار و مسافر بین بوشهر و قطر راه‌اندازی می‌شود|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5470370/خط-کشتیرانی-بار-و-مسافر-بین-بوشهر-و-قطر-راه-اندازی-می-شود|وبگاه=خبرگزاری مهر|تاریخ=30 فروردین 1401|بازبینی=2022-05-23|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|تاریخ بایگانی=۲۳ مه ۲۰۲۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220523165426/https://www.mehrnews.com/news/5470370/%D8%AE%D8%B7-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%88-%D9%82%D8%B7%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF}}</ref> طبق گفته مسئولان در اردیبهشت ۱۴۰۰، اسکله‌های مسافری گردشگری دیگری نیز در کنگان و دیلم در حال ساخت هستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=بازسازی پایانه مسافری بندر بوشهر/ ایجاد اسکله‌های مسافری گردشگری کنگان، دیلم و گناوه|نشانی=http://news.mrud.ir/news/93150/بازسازی-پایانه-مسافری-بندر-بوشهر-ایجاد-اسکله-های-مسافری-گردشگری|وبگاه=پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی|تاریخ=29 اردیبهشت 1400|بازبینی=2022-03-20|کد زبان=fa|نویسنده=نامعلوم|تاریخ بایگانی=۷ ژوئن ۲۰۲۲|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220607113424/http://news.mrud.ir/news/93150/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C}}</ref>

* {{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=شیخی|نام۱=کیانوش |نام خانوادگی۲=پرخاش |نام۲=فرشته |نام خانوادگی3=علیپور|نام3=فائزه|تاریخ=1396|عنوان=بررسی عملکرد دولت هلند و انگلیس در خلیج فارس در دوره زندیه |ژورنال=فصلنامه مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس |دوره=14 |پیوند=https://www.sid.ir/FileServer/JF/13000213961405.pdf |صفحات=۷۷–۹۱ |doi= |تاریخ بازبینی=}}

* {{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=صالحی|نام۱=سلمان|نام خانوادگی۲=سعیدی|نام۲=علی|تاریخ=1397|عنوان= الزامات پدافند غیرعامل در مکان‌یابی فرودگاه مطالعه موردی: (بررسی فرودگاه موجود و سایت آتی فرودگاه بوشهر) |ژورنال= فصلنامه علمی پدافندغیرعامل |دوره=9|پیوند=https://pd.ihu.ac.ir/article_200765_adeab2e3f04a2ae94c95daf391a100de.pdf |صفحات=۸۷–۱۰۰ |doi= |تاریخ بازبینی=}}

* {{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=مشایخ |نام۱=عبدالکریم|تاریخ=|عنوان=حضور استعماری هلند در خلیج فارس |پیوند=http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/430 |ژورنال=هفته‌نامه نسیم جنوب |دوره= |شماره= |صفحات=|doi= |تاریخ بازبینی=}}

* {{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=شیخ نوری|نام۱=محمدامیر|تاریخ=1383|عنوان=صدای تاریخ بوشهر |پیوند=http://ensani.ir/fa/article/9890/صدای-تاریخ-بوشهر |ژورنال=زمانه |دوره= |شماره=24 |صفحات=|doi= |تاریخ بازبینی=}}