استان کهگیلویه و بویراحمد: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Feweyox656 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: واگردانی دستی حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار |
برگردانی ۱ ویرایش از Feweyox656 (بحث) |
||
خط ۱۳۳:
مردم استان از قوم لر می‌باشند و به [[لری جنوبی|زبان لری]] با گویش [[لری جنوبی]] سخن می‌گویند. این گویش برای دیگر لرزبانان به راحتی قابل درک است که درواقع تمام لرها به یک زبان سخن می‌گویند،<ref>{{Cite journal|date=2014-06-25|title=ممسنی در گذرگاه تاریخ|url=http://d-lib.atu.ac.ir/site/catalogue/8397|language=fa|issue=1}}{{پیوند مرده|date=ژوئن 2021 |bot=InternetArchiveBot}}</ref>مردم لرستان، ممسنی، کهگیلویه و بختیاری از یک نژاد بوده و با یک زبان صحبت می‌کنند؛ و این مردم [[مردم لر|لر]]<nowiki/>تبار هستن اصلی‌ترین مشخصه فرهنگی و اجتماعی منطقه، در گذشته ساختار اجتماعی عشایری بوده‌است. مردم استان کهگیلویه و بویراحمد، به [[زبان لری]] صحبت می‌کنند.<ref name="ToolAutoGenRef1"/> این گویش بازمانده زبان ایرانیان قدیم است که کمتر تحت تأثیر زبان‌های بیگانه قرار گرفته‌است و اختلافات ریشه‌ای با سایر گویش‌های زبان لری ندارد. بیشترین جمعیت گویش‌وران لر در استان‌های [[استان لرستان|لرستان]]، [[استان چهارمحال و بختیاری|چهارمحال و بختیاری]]، کهگیلویه و بویراحمد و [[استان خوزستان|خوزستان]] است. همچنین لرزبان‌ها تشکیل دهنده جنوب [[استان ایلام]]، جنوب [[استان همدان]]، جنوب [[استان مرکزی]]، غرب [[استان فارس]] و [[استان اصفهان]] هستند.<ref>https://www.iranicaonline.org/articles/lori-dialects</ref>
'''لری جنوبی'''
[[لری جنوبی]] تنها مختصر به استان کهگیلویه و بویراحمد نیست بلکه بسیاری از شهرها و شهرستان‌های استان‌های خوزستان فارس اصفهان و بوشهر به گویش [[لری جنوبی]] سخن می‌گویند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پژوهشی درباره پراکندگی قوم لر،سکندر امان الهی بهاروند،(ص۷۶)}}</ref>که با گویش مردم کهگیلویه و بویراحمد یکسان است. مردم این شهرستان‌ها با مردم کهگیلویه از یک ریشه و نژاد هستند و دارای تاریخ مشترک می‌باشند. سخنوران لری جنوبی با سایر لرها و لر زبان ها نیز هم تبار می‌باشند و همگی از یک قوم هستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=About: Luri language|نشانی=https://dbpedia.org/page/Luri_language|وبگاه=dbpedia.org|بازبینی=2023-07-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=کیانوش|first=زهراکار|date=2013-01-01|title=همگرایی و تغییر زبانی در زبان لری و اهمیت واژه گزینی در احیاء، حفظ و گسترش آن (با تأکید بر گویش فئیلی)|url=https://www.sid.ir/paper/818865/fa|language=Fa|issue=2}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!تقسیمات لرهای جنوبی<ref>{{یادکرد وب|عنوان=About: Luri language|نشانی=https://dbpedia.org/page/Luri_language|وبگاه=dbpedia.org|بازبینی=2023-07-18}}</ref>
!محل سکونت<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پزوهشی درباره پراکندگی قوم لر،سکندر امان الهی بهاروند،ص(۹۰الی۱۲۶)}}</ref>
!زبان
|-
|[[استان کهگیلویه و بویراحمد|لرهای کهگیلویه بویراحمدی]]<ref>{{Cite journal|last=کیانوش|first=زهراکار|date=2013-01-01|title=همگرایی و تغییر زبانی در زبان لری و اهمیت واژه گزینی در احیاء، حفظ و گسترش آن (با تأکید بر گویش فئیلی)|url=https://www.sid.ir/paper/818865/fa|language=Fa|issue=2}}</ref>
|'''کهگیلویه و بویراحمد''':تمام استان
'''خوزستان''':[[بهبهان]]، [[رامهرمز]]، [[صیدون (خوزستان)|صیدون]]، [[آغاجاری]]، [[امیدیه]]، [[هندیجان]]، [[بندر ماهشهر|ماهشهر]]، [[اهواز]]، [[رامشیر]]
'''فارس''':[[اقلید]]، [[آباده]]، [[سپیدان]]، [[گله‌دار (مهر)|گله دار]]، [[بیضا]]
'''اصفهان''':[[سمیرم]]
'''بوشهر:'''به طور عمده در [[بخش شبانکاره]]
|[[لری جنوبی]]
|-
|[[لری ممسنی|لرهای ممسنی]]<ref>{{Cite journal|date=2014-06-25|title=ممسنی در گذرگاه تاریخ|url=http://d-lib.atu.ac.ir/site/catalogue/8397|language=fa|issue=1}}{{پیوند مرده|date=ژوئن 2021|bot=InternetArchiveBot}}</ref>
|'''فارس''':[[اردکان (سپیدان)|سپیدان]]، [[شهرستان ممسنی|ممسنی]]، [[شهرستان رستم|رستم]]، [[شهرستان کوه‌چنار|کوه چنار]]، [[کازرون]]، [[بخش ارژن|بخش ارژن شیراز]]، [[بیضا]]
'''بوشهر''':[[دشتستان]]
|[[لری جنوبی]]
|-
|[[حیات‌داوودی|لرهای حیات داوودی]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luri language - Alchetron, The Free Social Encyclopedia|نشانی=https://alchetron.com/Luri-language|وبگاه=Alchetron.com|تاریخ=2017-08-18|بازبینی=2024-01-22|کد زبان=en-US}}</ref>
|'''بوشهر''':[[بندر گناوه|گناوه]]، [[بندر دیلم|دیلم]]، [[دشتستان]]، [[دهستان انگالی|انگالی]]
'''فارس''':[[کازرون]]، [[فراشبند]]
'''خوزستان''':[[هندیجان]]، [[بهبهان]]، [[بندر ماهشهر|ماهشهر]]
|[[لری جنوبی]]
|-
|[[لری لیراوی|لرهای لیراوی]]<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/lori-language-ii|عنوان=}}</ref>
|'''بوشهر''':[[بندر گناوه|گناوه]]، [[بندر دیلم|دیلم]]، [[دشتستان]]، [[دهستان انگالی|بخش انگالی بوشهر]]، [[شهرستان کنگان]]<ref>محل سکونت بعضی از مردمان لیراوی در [[شهرستان کنگان]] میباشد که به دلایل خاصی از جمله شغل، تحصیل و… از شهرستان های اطراف به بندر کنگان مهاجرت کردند و الان در بندرکنگان ساکنند.</ref>
'''فارس''':[[شهرستان ممسنی|ممسنی]]، [[کازرون]]، [[فراشبند]]
'''خوزستان''':[[هندیجان]]، [[آغاجاری]]، [[بهبهان]]، [[بندر ماهشهر|ماهشهر]]، [[امیدیه]]، [[رامهرمز]]
|[[لری جنوبی]]
|-
|[[لرهای شول]]<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=https://boushehr.ict.gov.ir/fa/office6354/info/pishineh-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86|نشانی=|عنوان=استان داری بوشهر}}</ref>
|'''فارس''':[[بخش کامفیروز شمالی|کامفیروزشمالی]]، [[بخش کامفیروز|کامفیروز جنوبی]]
'''جنوبی'''،[[سپیدان]]، [[شهرستان ممسنی|ممسنی]]، [[شهرستان کوه‌چنار|کوه چنار]]، [[بیضا]]
'''بوشهر''':[[بندر گناوه|گناوه]]، [[دشتستان]]، [[بندر دیلم|دیلم]]
|[[لری جنوبی]]
|}
{{اقوام استان‌های ایران/کهگیلویه و بویراحمد}}
{{خالی بماند}}
سطر ۱۴۵ ⟵ ۱۹۰:
[[پرونده:Dena mountains کوههای دنا کهگیلویه بویر احمد - panoramio.jpg|بندانگشتی|زاگرس و کوههای دنا]]
[[پرونده:دشتروم دمکره.jpg|بندانگشتی|دشتروم]]
کهگیلویه و بویراحمد دارای ۲۱۷ گردشگاه زیارتی و تفرجگاهی است که [http://rooznews24.ir/ گردشگری کهگی][http://rooznews24.ir/ لویه و بویراحمد] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190807201835/http://rooznews24.ir/ |date=۷ اوت ۲۰۱۹}} را <nowiki/>تنوع می‌بخشد و [[گردشگر|گردشگران]] تابستانی می‌توانند از آن‌ها دیدن کنند.
* باغ گردشگری [[چشمه بلقیس چرام]]
* تنگ پیرزال در ۱۵ کیلومتری شمال شرق شهر دهدشت<ref>https://www.jamaran.news/بخش-کهگیلویه-بویراحمد-215/1137701-چرام-سرزمین-طبیعت-رویایی-حیرت-انگیز</ref>
| |||