جمهوری مهاباد: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی احزاب، سازمان‌ها و جریان‌های [[ملی‌گرایی کردی|پان کُرد]] ادعا دارند که نام این [[دولت دست‌نشانده|حکومت دست‌نشانده]]، جمهوری کردستان بوده‌است<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ته‌مه‌نی کۆماری کوردستان بووه ٧٤ ساڵ {{!}} AvaToday|نشانی=https://avatoday.net/index.php/fa/node/8501|وبگاه=avatoday.net|بازبینی=2021-03-12}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last=Yassin|first=Borhan|date=1999|title=کۆماری کوردستان له سیاقی په‌یوه‌ندییه نێوده‌وڵه‌تییه‌کاندا|url=https://portal.research.lu.se/portal/en/publications/----(8b10efa0-8754-4bf0-9fe3-64cddc34faee).html|language=Other}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ئایین و سیاسه‌ت له سه‌رده‌می کۆمهڵهٔ ژ. ک و کۆماری کوردستاندا|نشانی=https://www.kurdistanc.com/Islamic/details.aspx?jimare=5115|وبگاه=www.kurdistanc.com|بازبینی=2021-03-12}}</ref> که مورخان غربی این ادعا را به‌رسمیت نمی‌شناسند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=https://archive.org/details/ideologypowerinm0000unse/page/399/mode/2up}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=https://www.worldcat.org/title/kurdish-nationalist-movement-opportunity-mobilization-and-identity/oclc/61425259}}</ref><ref>{{cite book|author=Donald Newton Wilber|title=Iran, Past and Present: From Monarchy to Islamic Republic|publisher=Princeton University Press|page=136|date=2014|isbn=978-1-4008-5747-0|quote=In December the Democratic Party of Azerbaijan, announced the establishment of an autonomous state of Azerbaijan, and at the same time the Russians set up another puppet state, the Kurdish Republic of Mahabad, also in Azerbaijan.}}</ref><ref>{{citation|title=The Caucasus - An Introduction|author=Frederik Coene|publisher=Routledge|date=2009|isbn=978-1-135-20302-3|series=Routledge Contemporary Russia and Eastern Europe Series|page=136|quote=As a result, the People's Republic of Azerbaijan and the Kurdish People's Republic (the Republic of Mahabad), two short-lived Soviet puppet states, were set up late in 1945...}}</ref>

 

 

اسناد منتشر شده نشان می‌دهد که تشکیل و نابودی این جمهوری در ارتباط با [[غائله آذربایجان|بحران ایران و شوروی]] بوده‌است.<ref name=":022">{{یادکرد وب|عنوان=Iran in World War II|نشانی=http://history.acusd.edu/gen/ww2Timeline/iran.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2006-09-02|بازبینی=2020-04-10|archive-date=۲ سپتامبر ۲۰۰۶|archive-url=https://web.archive.org/web/20060902090810/http://history.acusd.edu/gen/ww2Timeline/iran.html|url-status=bot: unknown}}</ref> عدم موافقت با اعطای امتیاز نفت به شوروی باعث شد که این کشور در بالاترین سطحِ تصمیم‌گیری،<ref name=":122">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/documents/publication/New_Ev_IranCrisis.pdf|عنوان=New Evidence on the Iran Crisis 1945-46}}</ref> برای فشار به ایران، به‌فکر حمایت از جنبش‌های استقلال‌طلب در شمال و شمال غربی ایران باشد. پیامد این سیاست، ابتدا تشکیل [[حکومت خودمختار آذربایجان]] و سپس جمهوری مهاباد شوروی بود. هر دو حکومت از حمایت شوروی برخوردار بودند. به‌علاوه، نیروهای شوروی از ورود نیروهای دولتی ایران به آذربایجان و کردستان جلوگیری می‌کردند. در نهایت زیر فشارهای بین‌المللی و پس از [[قرارداد قوام-سادچیکف]] و وعدهٔ گرفتن امتیازات نفتی از ایران، [[ارتش سرخ|ارتش شوروی]] از مناطق اشغال شده خارج شد و حکومت‌های خودمختار آذربایجان و جمهوری مهاباد سقوط کردند.<ref name=":222">{{یادکرد وب|عنوان=How Stalin tried to annex Iran|نشانی=https://www.rbth.com/history/330939-stalin-tried-to-annex-iran|وبگاه=www.rbth.com|تاریخ=2019-09-10|بازبینی=2020-05-01|کد زبان=en-US|نام=Boris|نام خانوادگی=Egorov}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=AZERBAIJAN v. History from 1941 to 1947 – Encyclopaedia Iranica|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/azerbaijan-v|وبگاه=www.iranicaonline.org|بازبینی=2020-04-10}}</ref>