مردمان هزاره: تفاوت میان نسخه‌ها

'''هزاره''' (''{{lang-haz|'''آزره'''|Āzra}}-'''اَزَرَه'''''<nowiki/>''')''' یکیکی قوم با نژاد و تباراز [[مردماقوام ترکافغانستان|ترکیاقوام]] و زبان فارسی که عمدتاً به گویش هایبزرگ [[دریافغانستان]] و [[گویشجزء هزارگی|هزارگی]]اصلی تکلمجمعیت میآن نمایندهستند ،که ایشاندر بیشترتمام مناطق افغانستان، عمدتاً در مناطق مرکزی افغانستان، موسوم به [[هزارستان]] (هزاره‌جات) زندگی می‌کنند. اقلیت‌های بزرگی از هزاره‌ها بیشتر در [[کویته|کویتهٔ]] [[پاکستان]] و نیز برخی از آنها در [[ایران]] مخصوصاً در [[مشهد]] جمعیت هزاره‌ها را تشکیل داده‌اند. هزاره‌ها به زبان [[فارسی]] با [[گویش‌های فارسی|گویش‌های]] [[فارسی افغانستان|دری]] و [[هزارگی]] صحبت می‌کنند.<ref>{{Cite journal|last=Monsutti|first=Alessandro|date=2017-07-01|title=Hazāras|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/hazaras-COM_30419|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en|publisher=Brill}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شناسنامه افغانستان|سال=۱۳۸۷|نشانی=http://www.afghandata.org:8080/xmlui/handle/azu/255|نام=بصیر احمد|نام خانوادگی=دولت‌آبادی|پیوند نویسنده=بصیراحمد دولت‌آبادی|ناشر=نشر عرفان|جلد=|صفحه=۲۸|شابک=964-06-1679-6|تاریخ بایگانی=|تاریخ بازبینی=|مکان=تهران|فرمت=|نوع=|ویرایش=|نشانی بایگانی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Hazara {{!}} Definition, Culture, History, & Population {{!}} Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/topic/Hazara|وبگاه=www.britannica.com|تاریخ=2023-08-10|بازبینی=2023-08-12|کد زبان=en}}</ref><ref name="CIA2">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html CIA World Factbook] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170920072213/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html|date=۲۰ سپتامبر 2017}}.</ref>

هزاره‌ها یکی از [[فهرست کشتارها علیه مردم هزاره|تحت آزار و اذیت‌ترین گروه‌های قومی]] از زمان تشکیل کشوری به‌نام افغانستان به‌شمار می‌روند. طی این امر بیش از نیمی از جمعیت و همچنین نیمی از سرزمین های خود را از دست داده اند و بسیاری به دیگر مناطق افغانستان و یا کشور های همسایه آواره گشتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟|نشانی=https://www.etilaatroz.com/124058/are-hazara-people-vulnerable-to-genocide/|وبگاه=اطلاعات روز|تاریخ=2021-05-16|بازبینی=2023-10-29|کد زبان=fa-IR|نام=اطلاعات|نام خانوادگی=روز}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=هزاره‌های افغانستان؛ روایت دو قرن کشتار و تبعیض|نشانی=https://www.rfi.fr/fa/پژواک-افغانستان/20221025-هزاره-های-افغانستان؛-روایت-دو-قرن-کشتار-و-تبعیض|وبگاه=ار. اف. ای - RFI|تاریخ=2022-10-25|بازبینی=2023-10-29|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2142&context=mjil|عنوان=https://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2142&context=mjil}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Hazara Genocide and Systemic Discrimination in Afghanistan|نشانی=https://civilrights.org/blog/the-hazara-genocide-and-systemic-discrimination-in-afghanistan/|وبگاه=The Leadership Conference on Civil and Human Rights|بازبینی=2023-10-29|کد زبان=en}}</ref>

طبق برخی مطالعات و شواهد هزاره ها از نظرلحاظ نژادی آمیخته ای از نژاد ترک و مغول (زرد پوست) و مردمان ایرانی تبار ساکن افغانستان (تاجیک ها) هستند این امر را می توان در چهره ی بعضیمردم هزاره ها مشاهده کرد که ویژگی های مردمان ایرانی تبار را دارندآمیخته‌ای از قبیل چشم های درشت ، ریش پر پشت ، موهای رنگی و چشم های رنگی که از ویژگی های مردم ایرانی تبار[[قفقازی (تاجیک هاانسان‌شناسی)|نژاد است به طور کلی بیش از نیمی از هزاره ها چهره ی دورگه مانند دارندسفید]] و در کنار ویژگی های مغولی(آسیای[[زردپوست|نژاد شرقی)]] برخی از ویژگی های نژاد ایرانی را در خود دارند این ویژگی ها را می توان در ازبک ها نیز مشاهده کردهستند.<ref name="news.nationalgeographic.com">http://news.nationalgeographic.com/news/2003/02/0214_030214_genghis_2.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101207000452/http://news.nationalgeographic.com/news/2003/02/0214_030214_genghis_2.html|date=7 دسامبر 2010}} Genghis Khan a Prolific Lover, DNA Data Implies</ref><ref>* "The Hazara Tribes in Afghanistan" ''in'' (1959) ''Collection of papers presented: International Symposium on History of Eastern and Western Cultural Contacts (1957: Tokyo and Kyoto)'' Japanese National Commission for Unesco, Tokyo, p. 61 [http://worldcat.org/wcpa/oclc/9240301OCLC 9240301] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121021180933/http://www.worldcat.org/wcpa/oclc/9240301OCLC|date=21 اکتبر 2012}}