سیزدهبدر: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
برچسب: خنثیسازی |
ابرابزار |
||
خط ۱۸:
|date2015 =
|date2014 =
|celebrations = سپریکردن روز در [[طبیعت]]{{سخ}}گرهزدن سبزه{{سخ}}سبزه به رود سپردن{{سخ}}خوردن [[کاهو]] همراه با [[سکنجبین]]
|observances =
|relatedto = [[نوروز]]
}}
'''سیزدَهبدَر''' سیزدهمین روزِ [[فروردین]]ماه و از جشنهای [[نوروز|نوروزیِ]] ایران است. در [[گاهشمار]]های رسمیِ [[ایران]]، پساز [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب]]، این روز '''روز طبیعت''' نامگذاری
== فلسفهٔ سیزدهبدر ==
[[پرونده:Tangab Dam Hadi Karimi.jpg|بندانگشتی|350px|حضور مردم در سیزدهبدر، دریاچهً [[سد تنگاب]] [[فیروزآباد (فارس)|فیروزآباد فارس]]]]
بهطور کلی در میان [[جشنهای ایرانی]] جشن «سیزدهبدر» کمی مبهم است، زیرا مبنا و اساس دیگر جشنها را ندارد.<ref>برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ مبنای جشنهای ایران باستان رجوع شود به ''زروان'' نوشتهٔ [[فریدون جنیدی]]</ref> در کتابهای تاریخی اشارهٔ مستقیمی به وجود چنین مراسمی
گفته میشود ایرانیان باستان در آغاز [[سال نو]] پس از دوازده روز [[جشن]]گرفتن و شادیکردن که به یاد دوازده ماه سال است، روز سیزدهم [[نوروز]] را که روز فرخندهایست به باغ و صحرا میرفتند و شادی میکردند و درحقیقت با این ترتیب رسمی بودن دورهٔ [[نوروز]] را به پایان میرسانیدند.<ref name="عبدالعظیم رضایی، ص۴۸۳">عبدالعظیم رضایی، ص۴۸۳</ref>
[[فریدون جنیدی]] با توجه به اینکه در [[گاهشماری]] ایرانی، هر روز ماه، نام ویژهای دارد<ref>فریدون جنیدی، ص ۶۴</ref> و بهعنوان مثال، روز نخست هر ماه، [[اورمزد روز]] و روز سیزدهم هر ماه [[تیر روز]] نامیده میشود، این روز را متعلق به ایزد [[تیشتر|تیر]] دانسته است که در [[زبان اوستایی]] «تیشتَریَه» خوانده میشود، و همنام '''تیشتر'''، ایزد باران میباشد.<ref>فریدون جنیدی، ص ۸۲</ref> با توجه به گفته شدن نام ایزد باران، تیر نزد باورمندان به این ایزد نمادی از رحمت الهی به حساب
[[کوروش نیکنام]] نیز در این باره به این مسئله اشاره کرده که در [[ایران باستان]] پس از برگزاری مراسم نوروزی سیزدهم که به ایزد باران تعلق داشت، مردم به دشت و صحرا و کنار جویبارها میرفتند و به شادی و پایکوبی میپرداختند و آرزوی بارش باران را از خداوند مینمودند. بهگفتهٔ او اکنون هم زرتشتیان از بامدادِ روزِ تِشتَر، سفرهٔ نوروزی را برمیچینند، خوردنیها و مقداری آجیل و شیرینیهای باقیمانده در سفرهٔ نوروز را با خود به طبیعت میبرند، و شیشه سبزههای موجود در سفره را با خود برمیدارند و به دشت و صحرا و کنار چشمهها یا آبهای روان میروند، سبزهٔ خود را در کنار جویبارها به آب روان میسپارند و آرزو میکنند که سالی پربرکت و خرم داشتهباشند. تا پسین آن روز را بیرون از خانه هستند و در طبیعت و میان سبزه و صحرا به شادمانی میپردازند.<ref>کتاب ''از نوروز تا نوروز''، پژوهش و نگارش کوروش نیکنام، مؤسسهٔ انتشاراتی فرهنگی فروهر، ۱۳۷۹، ص۴۱–۴۲</ref>
خط ۵۲:
== پیشینه ==
در کتابهای تاریخی پیش از [[قاجار]] اشارهٔ مستقیم و دقیقی به وجود چنین مراسمی
[[پرونده:Sabzeh, displayed during Nowruz.jpg|بندانگشتی|سبزه که در روزهای نوروز رویانده
=== دورهٔ قاجار ===
[[عبدالله مستوفی]] در کتاب ''[[شرح زندگانی من]]'' چگونگی انجام این مراسم در [[دورهٔ قاجار]] را با جزئیات شرح
{{نقل قول بزرگ}}
سرانجام روز سیزدهم، یعنی آخرین روز عید فرامیرسد. مطابق با یک رسم کهن، گویا تمام خانهها در چنین روزی معروض خطر ویرانی هستند. به همین دلیل همه از دروازهٔ شهر خارج میشوند و به باغها روی میآورند.<ref>ادوارد یاکوب پولاک، ص ۲۶۵.</ref>
خط ۶۶:
[[پرونده:People in Iran Celebrate Nature Day-11.jpg|300px|بندانگشتی|عکس هوایی از مراسم سیزدهبدر [[دریاچه چیتگر|دریاچهٔ چیتگر]] تهران]]
[[پرونده:13NouRouz.JPG|بندانگشتی|ایرانیان مقیم هند سبزهٔ سیزدهبدر را در رود [[گنگ (رود)|گنگ]] و یمونا [[جمنا (رود)|جمنا]] میاندازند.]]
این رویداد دارای آیینهای ویژهای است که در درازای تاریخ پدید آمده و اندکاندک چهرهٔ [[سنت]] به خود
* [[گره زدن سبزه]]
* سبزه به رود سپردن
خط ۷۷:
==== فلسفهٔ سبزه گرهزدن ====
افسانهٔ آفرینش در ایران و مسئلهٔ نخستین بشر و نخستین شاه و دانستن روایاتی دربارهٔ کیومرث حائز اهمیت زیادی است. در اوستا چندین بار از کیومرث سخن به میان آمده و او را اولین پادشاه و نیز نخستین بشر
== چهارده بدر ==
[[رسم]] چهارده بدر، یکی از رسومی است که در برخی از نقاط [[ایران]] پس از سیزدهم [[فروردین]] و در چهاردهمین روز این [[ماه]] برگزار میشود.<ref>https://www.yjc.ir/fa/news/6885149/
== پیوند به بیرون ==
|