ایزابل یکم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ایزابلا یکم''' یا '''ایزابل از کاستیا''' به [[زبان {{انگلیسی|انگلیسی]]: Isabella I، به [[زبانI}}، {{اسپانیایی|اسپانیایی]]: Isabel I de Castilla؛Castilla}}؛ ۲۲{{تاریخ آوریلتولد ۱۴۵۱و –مرگ|۲۲ آوریل|۱۴۵۱||۲۶ نوامبر| ۱۵۰۴)||م}} مشهور به '''ایزابل کاتولیک''' و '''ایزابل اتحادگر'''، [[ملکه حاکم|ملکه]] [[پادشاهی کاستیا|کاستیا]] و [[پادشاهی لئون|لئون]] از ۱۴۷۴ تا ۱۵۰۴ میلادی و پس از ازدواجش با [[فرناندوی دوم، پادشاه آراگون|فرناندوی دوم]]، [[فهرست فرمانروایان آراگون|پادشاه آراگون]] در ۱۴۷۹، ملکه آراگون از ۱۴۷۹ تا ۱۵۰۴ میلادی بود که با فتح [[امیرنشین غرناطه|گرانادا]] با همسرش در ۱۴۹۲، اسپانیای واحد را پایه‌گذاری کردند.

در ۱۱ دسامبر ۱۴۷۴، [[انریکه چهارم]] در [[مادرید]] مرد و خبر مرگ او در روز بعد به [[سگوبیا]] رسید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Henry IV {{!}} Reformer, Successor, Castilian {{!}} Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/biography/Henry-IV-king-of-Castile|وبگاه=www.britannica.com|تاریخ=2024-01-21|بازبینی=2024-02-24|کد زبان=en}}</ref> ایزابلا بی‌درنگ مدعی تاج و تخت پادشاهی شد و بر آن شد که در داخل دیوارهای آلکازار سگویا پناه بگیرد؛ جایی که از حمایت ''آندرس دو کابررا'' و شورای سگوبیا برخوردار می‌شد. روز بعد، ایزابلا ملکهٔ کاستیا و لئون اعلام شد. در نتیجهٔ این کار، [[جنگ جانشینی کاستیا]] درگرفت و گروهی از نجیب‌زادگان کاستیایی با همراهی [[آفونسوی پنجم]]، پادشاه [[پادشاهی پرتغال|پرتغال]] به حمایت از [[خوانا لا بلترانخا]] دختر انریکه چهارم برخاستند تا او را به حکومت برسانند. اما ارتش آفونسوی در [[نبرد تورو]] در سال ۱۴۷۶ شکست خورد و او در سال ۱۴۷۹ با ایزابل و [[فرناندوی دوم، پادشاه آراگون|فرناندو]] که [[فرمانروایان کاتولیک]] لقب گرفته بودند، صلح کرد. در همان سال خوآن دوم، پادشاه آراگون درگذشت و فرناندو جانشین او شد. او سپس ایزابل را که اینک شهبانوی آراگون نیز بود در سال ۱۴۸۱ در امور حکومتی با خود شریک کرد و شرایط برای ایجاد یک اسپانیای واحد مهیا شد.

ایزابل و فرناندو به منظور کامل کردن یکپارچه‌سازی اسپانیا در ۱۴۸۱، وارد نبردی طولانی با [[امیرنشین غرناطه|امیرنشینان غرناطه]] شدند که با پیروزی کامل اسپانیایی‌ها در سال ۱۴۹۲ میلادی پایان یافت. صلح‌نامه‌ای امضا شد و [[موروها|مورهای]] گرانادا اجازه یافتند تا در دین خود باقی‌مانده و قوانین اسلامی را اجرا کنند. اما دیری نپایید که این مفاد زیر پا گذاشته شد و به‌دنبال شورش آن‌ها در سال ۱۵۰۲، تمامی مسلمانان بالغی که از پذیرش [[کاتولیسیسم|مسیحیت کاتولیک]] سر باز زده بودند از اسپانیا اخراج شدند. پیش از این نیز در ۱۴۹۲ همین موضوع در مورد یهودیان اجرا شده بود و فرمانروایان کاتولیک که داشتن هر مذهبی به جز [[کلیسای کاتولیک|کاتولیک رومی]] را در اسپانیا ممنوع اعلام کرده بودند، پس از برگزاری دادگاه‌های [[تفتیش عقاید اسپانیایی]] در سال ۱۴۷۸، فرمان به اخراج تمامی یهودیان کاستیایی دادند که [[غسل تعمید]] نیافته و مسیحی نشده بودند.

ایزابل در ۲۶ نوامبر ۱۵۰۴ میلادی در [[مدینا دل کامپو|مدینا دل کامپوی]] اسپانیا درگذشت و دخترش خوانا با نایب‌السلطنگی [[فرناندوی دوم]] جانشین او شد.

ایزابلا کوتاه قد اما هیکلی تنومند، چهره‌ای بسیار روشن و رنگ مویی بین بلوندِ سرخ و [[فندقی|خرمایی]] داشت. با این حال، سایر منابع موهای او را طلایی ([[بلوند]]) توصیف می‌کنند. برخی از پرتره‌ها او را به شکل زنی سبزه نشان می‌دهند؛ این به خاطر این واقعیت است که بسیاری از پرتره‌های قدیمی از سده ۱۵ و ۱۶ میلادی، قربانی پدیده‌ای هستند که باعث می‌شود رنگدانه‌های مو قهوه‌ای تیره شوند. با این حال، مجسمه او در [[نمازخانه سلطنتی گرانادا|کلیسای جامع گرانادا]] که توسط فیلیپ دو ویگارنی مجسمه‌ساز [[دوک‌نشین بورگونی|بورگونیایی]] ساخته شده هم، او را به عنوان یک سبزه با مو تیره نشان می‌دهد. تصور می‌شد که دخترانش، [[خوآنای یکم|خوآنا]] و [[کاترین آراگون|کاترین]]، از نظر ظاهری بیش از همه به او شباهت دارند. هر دو آنها به‌طور مشابه در منابع معاصر با موهایی قهوه‌ای رنگ توصیف شده‌اند، اما نقاشی‌های باقی‌مانده اغلب آن‌ها را به دلیل مشکل رنگدانه‌ای یکسان به صورت سبزه نشان می‌دهند.

=== '''{{درشت|الهام‌بخش مهره وزیر در شطرنج مدرن ===}}'''

* [[امیرنشین غرناطه|امیرنشینان غرناطه]]

** [[تاریخ استعمار]]

{{یادکرد-ویکی|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/Isabella_I_of_Castile|عنوان=Isabella I of Castile|زبان=انگلیسی|بازیابی=2023-11-5}}{{آغاز چپ‌چین}}

{{پایان چپ‌چین}}</small>

[[رده:ملکه‌هاملکه‌های سلطنتی]]