کهکشان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: افزودن رده‌های همسنگ
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: برگردانده‌شده متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۲:
 
'''کهکشان‌ها''' [[سامانه]]‌هایی بزرگ و با اندازه و مرز مشخصی هستند که از [[ستاره]]‌ها، [[ستاره فشرده]]، [[ماده تاریک]]، [[غبار کیهانی]] و گرد و غبارهای [[محیط میان‌ستاره‌ای|میان ستاره‌ای]] تشکیل شده‌اند و با نیروهای [[گرانش|گرانشی]] به گردِ هم آمده‌اند.<ref>{{یادکرد|کتاب=Galaxies in the Universe: An Introduction |نویسنده={{چر}} L.S.Spark , J.S.Gallangher |ناشر =[[انتشارات دانشگاه کمبریج]]|سال=۲۰۰۰|
شابک=0-521-59740-4 }}</ref><ref>{{یادکرد وب | نام خانوادگی۱ = Hupp | نام۱ = E. | نام خانوادگی۲ = Roy | نام۲ = S. | عنوان = NASA Finds Direct Proof of Dark Matter | ماه = August 12 | سال = 2006 | ناشر = [[ناسا]] | نشانی = http://www.nasa.gov/home/hqnews/2006/aug/HQ_06297_CHANDRA_Dark_Matter.html | بازبینی = August 29 2016 | کد زبان = en | archive-date = ۲۹ ژوئن ۲۰۱۲ | archive-url = https://archive.today/20120629/http://www.nasa.gov/home/hqnews/2006/aug/HQ_06297_CHANDRA_Dark_Matter.html | url-status = dead }}</ref> کوچک‌ترین کهکشان‌ها دارای پهنایی برابر با چند صد [[سال نوری]]، شامل نزدیک به صد میلیون (۱۰<sup>۸</sup>) ستاره هستند. بزرگ‌ترینبزرگ‌ ترین کهکشان‌ها تا ۳ میلیون سال نوری پهنا دارند و شامل بیش از صد [[تریلیون]] (۱۰<sup>۱۴</sup>) ستاره هستند.<ref>Uson, J. M. ; Boughn, S. P. ; Kuhn, J. R. (1990). "The central galaxy in Abell 2029 – An old supergiant". Science. 250 (4980): 539–540. Bibcode:1990Sci...250..539U. doi:10.1126/science.250.4980.539. PMID 17751483.</ref> کهکشان‌ها بر گرد [[مرکز جرم]] خود در گردش‌اند. بیشتر جرم یک کهکشان معمولی به شکل [[ماده تاریک]] است و تنها چند درصد از آن جرم به شکل ستاره‌ها و سحابی‌ها قابل مشاهده است. [[سیاه‌چاله کلان‌جرم|سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم]] یک ویژگی مشترک در مرکز کهکشان‌ها هستند.
 
کهکشان‌ها بر اساس [[ریخت‌شناسی کهکشان‌ها|مورفولوژی]] بصری‌شان به‌عنوان [[کهکشان بیضوی|بیضوی]]، {نام دیگر آن به تخم مرغی معروف است}<ref name=uf030616>{{cite news
خط ۴۰:
== واژه‌شناسی ==
کَه مخفف کاه است و به کهکشان، کاه‌کشان نیز می‌گویند.
در شب‌هایی که آسمان صاف و کاملاً تاریک است، نواری ابر مانند از تعداد بسیارخیلی زیادی ستاره‌های کوچک نزدیک به هم در [[آسمان]] دیده می‌شود که در گذشته کهکشان نامیده می‌شد. [[دهخدا]] در [[فرهنگ لغت|لغتنامهٔ]] خود، علت این نامگذاری را چنین بیان می‌کند: «این را کهکشان از آن گویند که مشابه بدان است که کسی کاه را در [[طناب|رسن]] بسته بر زمین [[سنگ‌ریزه|ریگ]] آلوده کشد و خط‌ها از آن بر زمین پدید آیند.»
امروزه این نوار نورانی را بیشتر با نام «[[راه شیری]]» یا «راه کاه‌کشان» می‌شناسیم و خود واژهٔ «کهکشان» برای اشاره به هر یک از گروه‌های بزرگ [[ستارگان]] که مانند جزیره‌های دور از هم در عالم قرار گرفته‌اند به کار می‌رود. کهکشانی که [[زمین|کرهٔ زمین]] به همراه سایر اجزای [[منظومه شمسی]] در آن قرار دارد را نیز [[کهکشان راه شیری]] می‌نامیم.<ref>لغتنامه دهخدا</ref><ref>فرهنگ فارسی معین</ref>
{{سخ}}