سحابی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ویرایش نقی خیلی معمولی (بحث) به آخرین تغییری که YB11BH انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
Wikisocially (بحث | مشارکتها) ویژگی پیوندهای پیشنهادی: ۲ پیوند افزوده شد. برچسبها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه وظیفه تازهوارد پیشنهادی: افزودن پیوند |
||
خط ۸:
بیشتر سحابیها اندازهٔ بسیار وسیعی دارند. قطر برخی از آنها صدها [[سال نوری]] است. یک سحابی که از [[زمین]] برای [[چشم انسان]] قابل مشاهده است؛ با آن که از نزدیک بزرگتر به نظر میرسد، اما روشنتر نیست.<ref>{{cite news|url=http://www.universetoday.com/99989/in-reality-nebulae-offer-no-place-for-spaceships-to-hide/|title=In Reality, Nebulae Offer No Place for Spaceships to Hide|author=Howell, Elizabeth |date=2013-02-22|work=Universe Today}}</ref> [[سحابی شکارچی]]، درخشانترین سحابی در آسمان و مساحتی دو برابر [[قطر زاویهای]] [[ماه]] کامل را میتوان با چشم غیرمسلح مشاهده کرد، اما اخترشناسان پیشین آن را نادیده گرفتند.[۷] اگرچه چگالی بیشتر سحابیها از فضای اطراف آنها بیشتر است، اما چگالی بیشتر سحابیها بسیار کمتر از هر خلاء ایجاد شده روی زمین است - یک ابر سحابی به اندازهٔ زمین جرم کلی آن تنها چند کیلوگرم خواهد بود. چگالی هوای زمین تقریباً <sup>۱۹</sup>۱۰ مولکول در سانتیمتر مکعب است. در مقابل، متراکمترین سحابیها میتوانند دارای چگالی ۱۰۰۰۰ مولکول در هر سانتیمتر مکعب باشند. بسیاری از سحابیها به دلیل فلورسانس ناشی از ستارگان داغ تعبیه شده قابل مشاهده هستند، در حالی که دیگر سحابیها به قدری پراکنده هستند که تنها با نوردهی طولانی و فیلترهای ویژه قابل تشخیص هستند. برخی از سحابیها بهطور متغیر توسط نور ستارههای متغیر [[ستاره تی ثوری|تی ثوری]] روشن میشوند.
در اصل، اصطلاح "سحابی" برای توصیف هر جرم نجومی پراکنده، از جمله کهکشانهای فراتر از [[راه شیری]] استفاده میشد. بهعنوان مثال، [[کهکشان آندرومدا]] زمانی به عنوان سحابی آندرومدا (و [[کهکشان مارپیچی|کهکشانهای مارپیچی]] بهطور کلی به عنوان "سحابیهای مارپیچی") شناخته میشدند، قبل از اینکه ماهیت واقعی کهکشانها در اوایل قرن بیستم توسط [[وستو اسلیفر]]، [[ادوین هابل]] و دیگران تأیید شود. ادوین هابل کشف کرد که بیشتر سحابیها با ستارهها مرتبط هستند و با نور ستارهها روشن میشوند. او همچنین به دستهبندی سحابیها بر اساس نوع طیفهای نوری آنها کمک کرد.<ref>{{Cite web |date=March 19, 2020 |title=What is a nebula? |url=https://spacecenter.org/what-is-a-nebula/ |url-status=live |access-date=June 27, 2021 |website=Space Center Houston}}</ref>
سحابیها محل پیدایش و زادگاه [[ستارگان]] هستند. به نوعی میتوان گفت سحابیها هم گورستان و هم زایشگاه ستارگان هستند.
خط ۳۰:
ستارگان [[غول سرخ]] در اواخر عمرشان لایههای گازی بیرونی شان را به دور میاندازند. این لایهها پوسته منبسط شوندهای از گازهای تابان را تشکیل میدهند که سحابی سیارهای نامیده میشوند. علت این نامگذاری این است که ویلیام هرشل، منجم آلمانی الاصل (۱۸۲۲–۱۷۸۳)، تصور کرد که این پوستهها شبیه سیارهاند. شاید از دید ناظر زمینی، این پوسته گازی به شکل ساعت شنی، حباب یا حلقه به نظر آید. این سحابی با سرعت تقریبی ۲۰ کیلومتر (۱۲ مایل) در ثانیه رو به بیرون حرکت میکند و بعد از ۳۵ هزار سال در محیط میانستارهای پراکنده خواهد شد.
* [[امواج انفجاری]]
موجهای ضربهای انفجار ابر [[نواختر]] با سرعت هزاران کیلومتر در ثانیه در محیط میان ستارهای سیر میکنند. این موجهای ضربهای مواد میان ستارهای را آشفته میکنند و شاید فرایند فروریزش گرانشی را که سرانجام باعث تشکیل ستارگان در ابرهای میان ستارهای میشود، آغاز میکنند. از هنگام اختراع تلسکوپ، هیچ ابر نواختری در کهکشان ما کشف نشدهاست. اگر ابر نواختری به وجود میآمد، تا چندین ماه، در آسمان به تابناکی ماه میدرخشید. اگر آن ابر نواختر فرضی به زمین بسیار نزدیک میبود، میتوانست [[جو زمین]] را منهدم کند.
* [[بقایای ابرنواختری]]
هنگامی که ستاره به صورت ابرنواختر منفجر میشود، لایههای گازی بیرونی آن برای تشکیل بقایای ابر نواختری تابان، متلاشی شده و با سرعت از هستهاش فاصله میگیرند. برخی از انفجارات آنقدر شدیدند که حتی خود هسته نابود میشود. تقریباً ۹۰ درصد تهماندهها کم و بیش کرویاند و بقیه بر اثر نیروی انفجار متلاشی میشوند تا انبوهی از شعلههای گازی فاقد ساختار ظاهری را تشکیل دهند. در مرکز چنان بقایایی، پالسارها (ستارههای تپنده) شناسایی شدهاند.
|