حوزه علمیه قم: تفاوت میان نسخه‌ها

 

'''حوزهٔ علمیهٔ قم''' بزرگ‌ترین و یکی از مهم ترین [[حوزه علمیه|حوزهٔ علمیهٔ]] [[شیعه|شیعیان]] است که در شهر [[قم]] قرار دارد. مکتب و حوزهٔ حدیثی قم (در کنار کوفه و بغداد) یکی از سه حوزهٔ حدیثی کهن در تاریخ علمی جهان تشیع بود و در قرن پیشین توسط [[عبدالکریم حائری یزدی]] در سال ۱۳۰۱ خورشیدی تجدید حیات شد؛ به‌گونه‌ای که وی را ''مؤسس حوزهٔ علمیهٔ قم'' نامیده‌اند.<ref>آیت‌الله مؤسس، علی کریمی جهرمی، انتشارات راسخون، ۱۳۸۳</ref>

 

تاریخچهٔ این حوزه به دوران تأسیس قم شیعی برمی‌گردد؛ زمانی که [[خاندان اشعریون]] به‌عنوان خاندانی شیعی، از [[کوفه]] به قم مهاجرت کردند و اقداماتی در توسعهٔ این شهر انجام دادند. پس از آنکه اشعریان بر قم مسلط شدند، تبلیغ تشیع و تدریس [[حدیث]] و [[قرآن]] شروع شد. این روند تا زمانی که وکیلانی از [[امامت|امامان شیعه]] در این شهر حضور یافتند ادامه داشت. حضور فرزندان امامان شیعه و وکیلان خاص آنان، در تأسیس و پررونق شدن حوزهٔ علمیهٔ قم مؤثر بود. احتمال داده شده‌است که این حوزه در قرن دوم ه‍.ق تأسیس شده باشد.{{مدرک}} با روی کار آمدن [[دودمان سلجوق|سلجوقیان]] به عنوان حکومتی سنی، از رونق این حوزه کاسته شد. همچنین حملهٔ مغول به قم نیز منجر به کاسته‌شدن طلاب و عالمان این شهر شد؛ {{مدرک}} اما در عصر [[دودمان صفویان|صفویان]]، احتمال داده شده‌است که حوزهٔ قم، در کنار حوزه‌های [[اصفهان]] و [[قزوین]]، به رونق خوبی رسیده باشد. در این دوره عالمان بسیاری همچون [[شیخ بهایی]] و [[ملاصدرا]] در قم به تدریس پرداخته‌اند. در دورهٔ قاجار نیز دو [[مدرسه فیضیه|مدرسهٔ بزرگ فیضیه]] و دارالشفا در قم تأسیس شدند. در نهایت با اقداماتی که در این دوره برای رونق حوزهٔ علمیهٔ قم کشیده شد، حائری به‌عنوان مؤسس حوزهٔ نوین علمیهٔ قم به این شهر مهاجرت کرد و حوزهٔ جدیدی را تأسیس کرد. این حوزه پررونق‌ترین حوزهٔ تاریخ تشیع در قم بود که بعدها به کانون علمی شیعه در [[جهان اسلام]] مبدل شد. پس از حائری، سه تن از شاگردانش و بعد از آنها [[سید حسین طباطبایی بروجردی|بروجردی]] بر حوزهٔ علمیهٔ قم زعامت کرد. پس از آن تا امروز نیز مدیریت حوزهٔ علمیهٔ قم به شورای مدیریت حوزه‌ها سپرده شد.{{مدرک}}