|پانویس=
}}
'''حیران''' نام یک منطقه [[ییلاقی]] در [[شهرستان آستارا]] واقع در [[استان گیلان]] است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.irna.ir/gilan/fa/News/82145735/|عنوان=آیا حیران (گیلان) در استان گیلان میتواند نقش جاده چالوس در مازندران را ایفا کند؟|ناشر=[[ایرنا]]|تاریخ بازبینی=۲۹ جولای ۲۰۱۶}}</ref> این منطقه ییلاقی در فاصله ۳۰ کیلومتری شهر آستارا قرار دارد. حیران از سه روستای [[حیران سفلی]]، [[حیران وسطی]] و [[حیران علیا (آستارا)|حیران علیا]] تشکیل شده استشدهاست.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://farsnews.com/newstext.php?nn=13940521000547|عنوان=زمینخواریهای میلیاردی در «گردنه حیران» / تشکیل پرونده در ستاد مبارزه با مفاسد|ناشر=[[خبرگزاری فارس]]|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-date=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-url=https://web.archive.org/web/20150816212755/http://farsnews.com/newstext.php?nn=13940521000547|url-status=dead}}</ref> منطقه حیران از توابع شهرستان مرزی [[بندر آستارا]] در منتهیالیه غرب استان گیلان با ۲۲۰۰ هکتار مساحت است که از این میزان ۱۲۰۰ هکتار به مستثنیات اشخاص و ۱۰۰۰ هکتار به منابع ملی تعلق دارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.irna.ir/fa/News/81851462/|عنوان=دهکده گردشگری حیران آستارا توسعه مییابد|ناشر=[[خبرگزاری ایرنا]]|تاریخ بازبینی=۲۶ نوامبر ۲۰۱۵}}</ref> مردم این دهستان به زبان '''[[زبان تالشی|تالشی شمالی]]''' تکلم دارند.
== نام گذاری ==
حیران [[عربی]] شده واژه تالشی «هیران» است. هیران در [[زبان تالشی]] به معنای مکان ابر و مه میباشد. «هیر» یا «هر» در زبان تالشی به معنی ابر و مه است و «ان» پسوند مکان است. یکی از ویژگیهای گردنه حیران نیز مه آلودگی هوا در بیشتر اوقات سال است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://taleshen.ir/ریشه-شناسی-نام-تعدادی-از-روستاهای-آستا/|عنوان=ریشهشناسی نام تعدادی از روستاهای آستارا}}</ref><ref>https://www.tabnak.ir/fa/tags/74177/1/حیران</ref><ref>https://lordarma.com/حیران-از-غلط-نامیدن-هیران/</ref><ref>https://www.isna.ir/news/1402050804649/از-ریشه-باستانی-حیران-و-عنبران-محله-تا-اثر-جغرافیا-بر-نام-لله-کام</ref>
همچنین این نام میتواند برگرفته از نام حیران در زبان ترکی به معنای درمانده و سرگردان باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=لغتنامه دهخدا|پیوند=https://lamtakam.com/dictionaries/dehkhoda/259230/حیران}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فرهنگ معین|پیوند=https://lamtakam.com/dictionaries/moen/12700/حیران}}</ref> چرا که مناظر بی نظیر این منطقه هر بیننده ای را در خود حیران میکند.
== جمعیت ==
به دلیل ییلاقی بودن منطقه، ساخت بناهای ویلایی در سالهای اخیر چشمگیر بوده استبودهاست. بهطوری که در طول فصول گرم سال جمعیت این روستا به بیش از ۲۰۰۰ نفر میرسد اما جمعیت ثابت آن در حدود ۳۰۰ نفر میباشد؛ که به شغل کشاورزی مشغول بوده و در طول سال مخصوصاً بهار و تابستان، رستورانها و مغازههایی را در کنار جاده برای [[کسب و کار]] باز میکنند.<ref>[http://www.astaraasnaf.com/index.aspx?siteid=81&siteid=81&pageid=379 دهستان حیران]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref>
منطقه حیران از یک سو مشرف به کوههایی است که پوشیده از جنگلهای انبوه استانبوهاست و از سوی دیگر مشرف به درهای نه چندان عمیق است که از میان آن رود آستارا، آقچای عبور میکند که این رود [[مرز ایران]] و کشور آذربایجان را تعیین میکند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.tishineh.com/touritem/386-11/1|عنوان = گردنه حیران، تیشینه}}</ref>
این روستا به دلیل زیبایی طبیعی آن، به عنوان یکی از منطقههای نمونه [[گردشگری در ایران]] بهشمار میرود و با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب در سالیان اخیر، مورد توجه گردشگران قرار گرفته و [[ساخت و ساز]] بناهای تفریحی و گردشگری در آن افزایش یافته استیافتهاست.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.jomhourieslami.com/1387/13870522/13870522_jomhori_islami_05_shahrestan.HTML#matlab_1| عنوان = آستارا؛ شکوه طبیعت ایران| تاریخ بازدید = ۶ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۲ مرداد ۱۳۸۷| ناشر = روزنامه جمهوری اسلامی| زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20110121141740/http://jomhourieslami.com/1387/13870522/13870522_jomhori_islami_05_shahrestan.HTML#matlab_1| archivedate = ۲۱ ژانویه ۲۰۱۱| dead-url = yes}}</ref>
== گردنه ==
گردنه حیران از مهمترین [[جاذبههای گردشگری]] این روستا است که در مسیر راه ارتباطی [[آستارا]] - [[نمین]] قرار گرفته استگرفتهاست. این [[گردنه]] که به همراه روستای [[ونهبین]]، [[حاجی امیر بالا]] و [[حاجی امیر پایین]] از مناطق حفاظتی سیاسی و جغرافیایی [[استان گیلان]] میباشد،<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx?NID=36260| عنوان = آستارا، شهر بامهای سفالی| تاریخ بازدید = ۶ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = ۹ شهریور ۱۳۸۷| ناشر = روزنامه ابتکار| زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20131112150801/http://www.ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx?NID=36260| archivedate = ۱۲ نوامبر ۲۰۱۳| dead-url = yes}}</ref> از یک طرف مشرف به کوههایی است که پوشیده از جنگلهای انبوه استانبوهاست و از سویی مشرف به درهای نه چندان عمیق که از میان آن [[رود آستارا|آستارا رود]] عبور میکند. این رود تعیینکننده مرز استان [[گیلان]] [[ایران]] و [[جمهوری آذربایجان]] است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.getamap.net/maps/iran/iran_(general)/_astarachay_reka/ |عنوان = | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۶ مارس ۲۰۱۸}}</ref>
این گردنه در بیشتر زمانها در زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی درهها و کوهپایههای آن، پوشیده از گلها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.jomhourieslami.com/1387/13870522/13870522_jomhori_islami_05_shahrestan.HTML#matlab_1| عنوان = آستارا؛ شکوه طبیعت ایران| تاریخ بازدید = ۲۴ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۲ مرداد ۱۳۸۷| ناشر = روزنامه جمهوری اسلامی| زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20110121141740/http://jomhourieslami.com/1387/13870522/13870522_jomhori_islami_05_shahrestan.HTML#matlab_1| archivedate = ۲۱ ژانویه ۲۰۱۱| dead-url = yes}}</ref> با این وجود این گردنه چندان مرتفع نیست و [[ارتفاع]] بلندترین نقطهٔ آن از [[سطح آبهای آزاد]] تنها حدود ۱۵۰۰ متر است؛ در واقع علت اصلی مه تقریباً دائمی گردنهٔ حیران رطوبت [[دریای خزر]] است، نه ارتفاع زیاد این گردنه.<ref>https://www.mizanonline.ir/fa/news/104693/طبیعت-چشمنواز-پاییز-در-گردنه-حیران-تصاویر</ref><ref>https://raftinghome.com/tag/مه-دائمی-گردنه-حیران-از-رطوبت-دریای-خزر/</ref>
== منطقه نمونه گردشگری ==
وضعیت امکانات و تسهیلات تفریحی و گردشگری این منطقه که دارای مناظر بکر طبیعی میباشد. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان گیلان امکانات تفریحی و گردشگری را ایجاد کرده و در سال ۱۳۹۰ با [[راهاندازی (پروژه)|راهاندازی]] [[تله کابین حیران]]، سورتمه، زیپ لاین و پیست کارتینگ، موجب توسعه و افزایش بیش از بیش [[صنعت گردشگری]] در استان گیلان و شهرستان مرزی نمین شده است،شدهاست، را میتوان نام برد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.e-astara.com/index.aspx?siteid=81&pageid=913 |عنوان=وبگاه شهرستان آستارا |بازبینی=29 ژوئن 2012 |archive-date=10 آوریل 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140410214501/http://www.e-astara.com/index.aspx?siteid=81&pageid=913}}</ref><ref>http://gilan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=82916 (ایسنا)</ref>
== محصولات کشاورزی ==
== زمینخواری ==
[[صفر نعیمی]] نماینده دوره نهم [[حوزه انتخابیه آستارا]] در مجلس در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://jahannews.com/vdcaaanye49ne01.k5k4.html|عنوان=افشاگری زنده نعیمی در گفتگوی ویژه خبری|ناشر=جهاننیوز|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵}}</ref> با انتقاد از نماینده اردبیل [[کمالالدین پیرموذن]] و دولت احمدینژاد را متهم به زمینخواری<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://fararu.com/fa/news/243566/تصاویر-زمینخواری-در-گردنه-حیران|عنوان=(تصاویر) زمینخواری در گردنه حیران|ناشر=فرارو|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵}}</ref> در منطقه حیران کرد<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://khabaronline.ir/detail/446055/Politics/parliament|عنوان=یک زمین خواری بزرگ در گردنه حیران: پای یک نماینده و وزرای دولت احمدینژاد در میان است|ناشر=[[خبرآنلاین]]|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵}}</ref> که با واکنش پیرموذن روبرو گردید.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://khabaronline.ir/detail/446955/Politics/parliament|عنوان=درگیری لفظی دونماینده دربارهٔ زمینخواری در گردنه حیران/ پیرموذن: من پول ندارم که حسابدار داشته باشم!|ناشر=[[خبرآنلاین]]|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵}}</ref> و منجر به ایجاد درگیری لفظی بین نماینده آستارا و اردبیل در مجلس گردید،<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://namehnews.ir/fa/news/262501/درگیری%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-دو%D8%AF%D9%88-نماینده%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-در%D8%AF%D8%B1-صحن%D8%B5%D8%AD%D9%86-علنی%D8%B9%D9%84%D9%86%DB%8C-مجلسعکس%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3%D8%B9%DA%A9%D8%B3|عنوان=درگیری دو نماینده در صحن علنی مجلس/عکس|ناشر=نامهنیوز|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-date=۶ ژانویه ۲۰۱۶|archive-url=https://web.archive.org/web/20160106012123/http://namehnews.ir/fa/news/262501/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D9%88-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D8%AD%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3%D8%B9%DA%A9%D8%B3|url-status=dead}}</ref> بگونهای که معاون اول رئیسجمهوری [[اسحاق جهانگیری]] و دادستان کل کشور رئیسی برای بررسی وارد این پرونده شدند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://khabaronline.ir/detail/446320/Politics/government|عنوان=جهانگیری پیگیر زمین خواری بزرگ در گردنه حیران است|ناشر=[[خبرآنلاین]]|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://khabaronline.ir/detail/446377/society/judiciary|عنوان=زمینخواری میلیاردی در گردنه حیران/ دادستان کلکشور: دستور برخورد دادم/ نماینده آستارا: با اعمال نفوذ تغییر کاربری دادند|ناشر=[[خبرآنلاین]]|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940523000079|عنوان=افشای مسائل جدید از زمین خواری در گردنه حیران/ لزوم بازنگری در میزان مجازات زمینخواران|ناشر=[[خبرگزاری فارس]]|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-date=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-url=https://web.archive.org/web/20150816165637/http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940523000079|url-status=dead}}</ref> رئیسی مدعی برخورد قاطع با متخلفان شده استشدهاست.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.irinn.ir/news/119104/ماجرای-زمین-خواری-در--گردنه-حیران|عنوان=ماجرای زمین خواری در گردنه حیران|ناشر=وبگاه [[شبکه خبر]] سیما|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-date=۱۴ مارس ۲۰۱۶|archive-url=https://web.archive.org/web/20160314080651/http://www.irinn.ir/news/119104/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1--%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86%D9%87-%D8%AD%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86|url-status=dead}}</ref> فردای آن روز ماجرای زمینخواری تیتر اول روزنامههای جمهوری اسلامی، آرمان، شهروند و شرق شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://zistboom.com/fa/news/29195/زمین-خواری-گردنه-حیران-تیتر-یک-روزنامه-ها-شد-تصاویر|عنوان=زمین خواری گردنه حیران تیتر یک روزنامهها شد+ تصاویر|ناشر=پایگاه خبری تحلیلی زیستبوم|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-date=1 آوریل 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190401130406/http://zistboom.com/fa/news/29195/%25D8%25B2%25D9%2585%25DB%258C%25D9%2586-%25D8%25AE%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25B1%25DB%258C-%25DA%25AF%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%2586%25D9%2587-%25D8%25AD%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586-%25D8%25AA%25DB%258C%25D8%25AA%25D8%25B1-%25DB%258C%25DA%25A9-%25D8%25B1%25D9%2588%25D8%25B2%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2585%25D9%2587-%25D9%2587%25D8%25A7-%25D8%25B4%25D8%25AF-%25D8%25AA%25D8%25B5%25D8%25A7%25D9%2588%25DB%258C%25D8%25B1}}</ref> بلافاصله [[محمدعلی نجفی (استاندار)|نجفی]] استاندار گیلان، خبر از تخریب سازههای غیرمجاز در گردنه حیران<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940525001140|عنوان=صدور حکم تخریب سازههای غیرمجاز در گردنه حیران|ناشر=[[خبرگزاری فارس]]|تاریخ بازبینی=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-date=۱۶ اوت ۲۰۱۵|archive-url=https://web.archive.org/web/20150816200507/http://farsnews.com/newstext.php?nn=13940525001140|url-status=dead}}</ref> و تشکیل کمیته ویژه برای مقابله با زمین خواری در این منطقه خبر داد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/524728/ویلاسازی-غیرمجاز-در-حیران|عنوان=ویلاسازی غیرمجاز در حیران|ناشر=[[خبرگزاری تابناک]]|تاریخ بازبینی=۱۸ اوت ۲۰۱۵}}</ref> تعیین مرز عرصههای منابع طبیعی حیران با هدف جلوگیری از تجاوز افراد سودجو به اراضی ملی حیران صورت پذیرفت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.irna.ir/fa/News/81838949/|عنوان=تعیین مرز عرصههای منابع طبیعی در منطقه حیران آستارا|ناشر=[[خبرگزاری ایرنا]]|تاریخ بازبینی=۱۸ نوامبر ۲۰۱۵}}</ref>
== جستارهای وابسته ==
[[رده:جاذبههای گردشگری آستارا]]
[[رده:جاذبههای گردشگری استان گیلان]]
[[رده:دهستانهای استان گیلان]] ▼
[[رده:رشتهکوه البرز]]
[[رده:روستاهای شهرستان آستارا]]
[[رده:شهرستان آستارا]]
[[رده:گردنههای ایران]]
▲[[رده:دهستانهای استان گیلان]]
|