مهدی بازرگان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابرابزار
Kourosh1984 (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۹:
| website
}}
'''مهدی بازرگان تبریزی'''{{یاد|name=نام|نام درست او، «مهدی بازرگان تبریزی» بوده است. پدرش «عباس‌قلی‌آقا تبریزی» نام داشت که پس از مهاجرت به تهران، چون حرفه‌اش تجارت بود، به «بازرگانِ تبریزی» معروف شد و «بازرگانِ تبریزی» نام خانوادگیِ او شد. در نتیجه رسماً «عباس‌قلی‌آقا بازرگان تبریزی» نامیده می‌شد. رجوع شود به: یوسفی اشکوری، ''سیری در زندگی و افکار و آثار مهندس بازرگان''؛ برزین، ''زندگی سیاسی بازرگان''}} (۱۲۸۶ – ۳۰ دی ۱۳۷۳)<ref>{{پک|حداد عادل|ک=دانشنامه جهان اسلام|رف=حداد عادل|زبان=fa}}</ref> سیاستمدار ایرانی بود که از ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۸ به‌عنوان [[فهرست نخست‌وزیران ایران|چهل و یکمین]] نخست‌وزیرنخست‌ وزیر ایران فعالیت کرد. او عضو [[جبهه ملی ایران]]، از مؤسسان [[نهضت آزادی ایران|حزب نهضت آزادی ایران]]، استاد دانشگاه، پژوهشگر قرآن، و از ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۳ نمایندهٔ [[مجلس شورای اسلامی]] بود. او نخستین دانشیار [[دانشگاه تهران]] بود و مدتی بعد استاد و به مدت شش سال رئیس [[دانشکده فنی دانشگاه تهران]] شد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=مهدی بازرگان | ناشر=بی‌بی‌سی فارسی | تاریخ=2009-01-30 | پیوند=https://www.bbc.com/persian/iran/2009/01/090130_ir_bazargan | تاریخ بازبینی=2023-01-23}}</ref>
 
بازرگان با تشکیل دولت [[محمد مصدق]] وارد فعالیت سیاسی شد. وی به عنوان معاون وزیر فرهنگ کابینه اول مصدق و سپس توسط مصدق در جریان [[ملی شدن صنعت نفت]] به‌عنوان رئیس هیئت خَلعِ یَد در صنعت نفت انتخاب شد. پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]]، فعالیت‌های سیاسی بازرگان گسترش یافت. وی به همراه [[سید رضا زنجانی]] [[داریوش فروهر]] و [[محمود طالقانی|سید محمود طالقانی]] اقدام به تأسیس [[نهضت مقاومت ملی]] کردند.<ref name="ReferenceB">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= کاتوزیان|نام= همایون|کتاب=مصدق و نبرد قدرت | ناشر= |سال= |شابک=}} - ترجمه احمد تدین</ref><ref name="fas.harvard.edu">{{یادکرد وب |نویسنده = Iranian Oral History Project |نشانی= http://www.fas.harvard.edu/~iohp/bakhtiar.html|عنوان= Shapour Bakhtiar| ناشر = Harvard University|تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> بازرگان به همراه [[الله‌یار صالح|اللهیار صالح]]، [[باقر کاظمی]]، [[غلام‌حسین صدیقی]] و [[کریم سنجابی]]، از مؤسسان [[جبهه ملی دوم|جبههٔ ملی دوم]] بود<ref name="ReferenceB"/> و کمی بعد با تأیید مصدق{{یاد|مهدی بازرگان در یک نامه تأسیس نهضت آزادی را به اطلاع محمد مصدق رساند (متن نامه در کتاب مدافعات آمده) و مصدق در جواب از این کار او تشکر کرد (متن نامه مصدق به بازرگان به همراه تصویر اصل نامه در کتاب نامه‌های دکتر مصدق آمده)}} و با همراهی [[یدالله سحابی]] و طالقانی اقدام به تأسیس نهضت آزادی کرد.
خط ۴۸:
 
بازرگان در سال ۱۳۶۴ برای [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۶۴)|انتخابات ریاست جمهوری]] ثبت‌نام کرد که این اقدام او از جانب مردم حمایت شد،<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/tags/5555/1/مهدی-بازرگان|عنوان=در مورد مهدی بازرگان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید|ناشر=تابناک}}</ref>
اما [[شورای نگهبان]] صلاحیت او را تأیید نکرد.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=یوسفی اشکوری|نام=حسین|کتاب=در تکاپوی آزادی، جلد دوم|ناشر=شرکت سهامی انتشارات قلم|سال=1379|شابک=}}</ref> او از معدود سیاستمدارانی بود که پس از [[آزادسازی خرمشهر]]، با ادامهٔ [[جنگ ایران و عراق]] مخالفت کرده بود. وی در سال ۱۳۶۷ در نامه‌ای به خمینی، یادآور شد که نهضت آزادی از سال‌ها پیش مخالف ادامهٔ جنگ بوده و سپس مشکلاتی که ادامهٔ جنگ به وجود آورده را ذکر کرده‌بودکرده‌ بود و ادامهٔ جنگ را عامل نابودی نامیده بود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.parsine.com/fa/news/189806/نامه-محرمانه-بازرگان-به-امام-خمینی-1367|عنوان= نامه محرمانه بازرگان به امام خمینی/ 1367 | ناشر = پارسینه|تاریخ = ۳ خرداد ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی= ۲۹ دی ۱۳۹۴}}</ref> از فعالان [[انجمن اسلامی دانشجویان]] در [[پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران|دانشکده فنی]] [[دانشگاه تهران]] نیز بود.<ref>{{یوتیوب|U6z4gzb-CR0|۱}}</ref><ref>{{یوتیوب|4jdzd3wKhL4|۲}}</ref><ref>{{یوتیوب|joe2frNTFCw|۳}}</ref> در زمان نخست‌وزیرینخست‌ وزیری خود نیز با وجود مخالفت با ولایت فقیه، خواستار [[جدایی دین از دولت]] نبود. اما در سال‌های آخر عمر خود تغییر عقیده داد و از آن حمایت کرد.<ref>سخن رانی خدا و آخرت، تنها هدف بعثت انبیاء</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= بازرگان|نام=مهدی |کتاب=بعثت و آفات رسالت | ناشر= بنیاد فرهنگی مهندس بازرگان|سال= |شابک=}}</ref>
 
== زندگی شخصی ==