خلیج فارس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''خلیج فارس''' ('''شاخاب پارس''' یا '''دریای پارس''')، نام آبراهی پراهمیت در [[غرب آسیا|آسیای غربی]] و منطقهٔمنطقه ی [[خاورمیانه]] است که در امتداد [[دریای عمان]] و در میان [[ایران]] و [[شبه‌جزیره عربستان|شبه ‌جزیره عربستان]] قرار دارد. مساحت خلیج فارس ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است،<ref name="persiangulfstudies.com">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?p=pages&ID=166&Sub=164.|عنوان=جغرافیای خلیج فارس|ناشر=کانون پژوهش‌های خلیج فارس|پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6DzPCEBhF?url=http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?p=pages|تاریخ بایگانی=27 ژانویه 2013|بازبینی=23 ژوئیه 2011}}</ref> طول آن حدود ۹۰۰ کیلومتر و عرض متوسط آن ۲۵۰ کیلومتر است و پس از [[خلیج مکزیک]] و [[خلیج هادسون]] سومین خلیج بزرگ جهان به‌شماربه‌ شمار می‌آید. خلیج فارس از شرق از طریق [[تنگه هرمز|تنگهٔ هرمز]] و [[دریای عمان]] به [[اقیانوس هند]] و [[دریای عرب]] راه دارد، و از غرب به [[دلتای رودخانه|دلتای]] رودخانهٔ [[اروندرود]]، که حاصل پیوند دو رودخانهٔ [[دجله]] و [[فرات]] و پیوستن رود [[کارون]] به آن است، ختم می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کتاب اسناد نام خلیج فارس؛ میراثی کهن و جاودان منشر شد|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/news-101174.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2011-04-03|بازبینی=2022-07-29|archive-date=۳ آوریل ۲۰۱۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20110403110948/http://www.hamshahrionline.ir/news-101174.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref>

نام تاریخی این پهنه آبی، همواره با نام‌های [[سرزمین (جغرافیا)|سرزمین]] ایران پیوند داشته و در زبان‌های گوناگون، [[ترجمه]] یا معادل «خلیج فارس، بحر فارس و دریای پارس» بوده است. همچنین در تمام سازمان‌های بین‌المللی نام رسمی، «خلیج فارس» است، [[سازمان آب‌نگاری بین‌المللی]] از نام «'''خلیج ایران'''» که آن را معادل (خلیج فارس) دانسته است برای این خلیج استفاده می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.iho-ohi.net/iho_pubs/standard/S-23/S23_1953.pdf |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۱۵ فوریه ۲۰۱۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111008191433/http://www.iho-ohi.net/iho_pubs/standard/S-23/S23_1953.pdf |archivedate=۸ اکتبر ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref> برخی از [[جهان عرب|کشورهای عربی]] در دهه‌های اخیرگذشته میکوشند با [[تحریف نام خلیج فارس]] واژهٔاز واژه جعلی خلیج عربی یا به‌سادگی، خلیج می‌نامنداستفاده می کنند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Omission of 'Persian Gulf' Name Angers Iran - Worldpress.org|نشانی=https://www.worldpress.org/Mideast/2616.cfm|وبگاه=www.worldpress.org|بازبینی=2022-07-29}}</ref>

خلیج فارس در [[حوضه خلیج فارس|حوضهٔ خلیج فارس]] است که منشأ [[نوزیستی]] دارد و مربوط به [[فرورانش]] [[صفحه عربستان|صفحهٔ عربستان]] در زیر [[زاگرس|رشته‌کوهرشته ‌کوه زاگرس]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Arabian Basin Tectonics - SEPM Strata|نشانی=http://www.sepmstrata.org/page.aspx?pageid=133|وبگاه=www.sepmstrata.org|بازبینی=2022-07-29}}</ref> آبگیری کنونی این حوضه، ۱۵۰۰۰ سال پیش به‌دلیل [[افزایش سطح آب دریاها|بالا آمدن سطح آب دریاها]] از [[عقب‌نشینی یخبندان هولوسن|عقب‌نشینیعقب ‌نشینی یخچالی هولوسن]] آغاز شد.<ref>{{Cite news|url=https://www.economist.com/news/science-and-technology/21696486-newly-found-species-algae-might-help-corals-survive-warm-water-hot|title=A hot survivor|work=The Economist|issn=0013-0613|accessdate=2016-04-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160413090551/http://www.economist.com/news/science-and-technology/21696486-newly-found-species-algae-might-help-corals-survive-warm-water-hot|archivedate=2016-04-13}}</ref>