تاجیکها: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
خرابکاری برچسب: واگردانی دستی |
برچسبها: خنثیسازی ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۳۲:
| languages = [[زبان فارسی]] ([[فارسی افغانستان|دری]] و [[فارسی تاجیکی|تاجیکی]]){{سخ}}{{small|دوم: [[زبان پشتو|پشتو]]، [[زبان پامیری |پامیری]]، [[زبان روسی|روسی]]، [[زبان ازبکی|ازبکی]]}}
| religions = بیشتر [[اسلام]] [[سنی]]، [[مذهب اسماعیلی]] و [[شیعه جعفری]] (در بخشهای پراکنده)
|related =[[اقوام ایرانیتبار]] چون: [[آذریها]]، [[بلوچها]]، [[پامیری|پامیریها]]، [[پشتونها]]، [[سیستانیها]]، [[کردها]]، [[نورستانیها]]، [[مردم پشهای|پشه ییها]]
|image=Tajiks.png|زیرنویس=مناطق تقریبی با بیشینه جمعیت تاجیکان|flag= [[پرونده:Afghan_children_attend_an_all_boys_school_110713-F-RN211-110.jpg|بندانگشتی|راست|کودکان تاجیک، استان لغمان]]
}}
خط ۱۰۹:
=== باشندگان خراسان ===
در هنگام گشوده شدن خراسان به دست مسلمانان بخش بزرگ باشندگان این سرزمین را مردمانی تشکیل میدادند که از شاخه [[هندو اروپایی]] نژاد آرین بودند و بعداً به نام تاجیک شهرت یافتند (میرمحمدصدیق فرهنگ افغانستان درپنج قرن اخیرص۳۶) که قبلاً به آن پرداخته شده است. این سرزمین محل اصلی سکونت تاجیکها است. بر علاوه تاجیکها، اقوام دیگری که به حالت خانه به دوشی و بدوی مانند اجداد [[پشتونها|پشاتنه]] و [[بلوچها]] و [[نورستانیها]]ی کنونی و عده نیز از بازماندگان مهاجمین سابقه زیست داشتند. اقوام خانه به دوش به علت سکونت در مناطق دشوارگذار از آمیزش با عناصر مهاجم و نو وارد محفوظ مانده و زبان و عرف و عادات و در مورد نورستانیها حتی دین آبائی خود را نیز برای مدت دراز حفظ کردند و در بیشتر اوقات از یک نوع آزادی محل بهرهمند بودند.
در کوهستان مرکزی خراسان که به نام [[غور]]، [[غرجستان]] یا مطلق جبال یاد میشد مردمان دیگری به نام[[هزاره]] و [[نکودری]] جا گرفتند که برخی پیش از هجوم مغلان به این خطه وارد گردیده و برخی از اثر لشکرکشی [[چنگیزخان]] در آن جاگزین شدند. اینان با مردم محلی که تاجیکان آمیخته با ترک بودند. و امرای [[آل شنسب]] و [[سلاطین غوری]] از بینشان ظهور کردهاند آمیزش یافته زبان آنها را با مخلوطی از واژههای [[ترکی]] و [[مغولی]] قبول کردند و خودشان به نام [[هزاره]] و مسکنشان به [[هزارهجات]] شهرت یافتند. در قرن پانزدهم هزارهگان در اثر مساعی دعات [[شیعه]] مذهب مذکور را پذیرفتند در حالی که بخش بیشتر مردم خراسان [[سنی مذهب]] بودند.
در شمال [[هندوکش]] یک تعداد مردم ترکیزبان از سابق موجود بود، بعداً یک عده از [[ازبکان]] [[شیبانی]] در ضمن جنگ و جدال با دولتهای [[صفوی]] ایران و [[مغلی هند]] در آنجا سکونت اختیار نموده به تدریج از خانه به دوشی به دهنشینی گرائیدند و با مرور زمان قبایلی چند از [[ترکمن]] و [[قرغیز]] که با ایشان خویشاوندی نژادی داشتند به آنان پیوستند. در جنوب و شرق خراسان علت دیگری از باشندگان قدیمی محلی که خود را [[پشتون]] مینامند و در نزد دری زبانان به [[افغان]] شهرت داشتند بهطور فعالتر از سابق وارد تاریخ شدند. باید گفت که کلمه افغانستان به عنوان نام رسمی کشور بار اول در ۱۸۰۱ در معاهده بین انگلیس و ایران دربارهٔ دولت [[درانی]] به کار رفته است. اما واژه افغان به مثابه یک قوم و کتله نژادی و فرهنگی و همچنان افغانستان به عنوان محل سکونت آن در تاریخ خراسان سابقه دراز مدت دارد. تا جائیکه معلوم است واژه افغان بار نخست در سده ششم میلادی توسط منجم هندی (ورهه مهیره) درکتاب (مهارت سیمها) ذکر شده است. ([[هیوان تسانگ]]) جهانگرد معروف چینی که از سال ۶۳۹ تا ۶۴۴ میلادی درین مناطق مشغول گشت و گذار و از وجود قبایلی به نام (اپوکین) که در حدود [[کوههای سلیمان]] زیست میکردند یاد میکند.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=مانی |نام=دکتر فرهمند |عنوان=درنگی بر مفهوم و هویت تاجیکیخراسانی در فرهنگ زبانفارسی افغانستان |نشانی=https://www.panjshirnews.com/news/2749/درنگی-مفهوم-هویت-تاجیکی-خراسانی-فرهنگ-زبان-فارسی-افغانستان |بازبینی=۱۴۰۲-۰۷-۲۷ |تاریخ=۱۴۰۲-۰۲-۲۶ |کد زبان=FA}}</ref>
==مبارزات==
|