یحیی تارساز: تفاوت میان نسخه‌ها

|نام_شخص=یحیی تار ساز

|تاریخ_مرگ= [[۱۳۱۰]] ({{سن|۱۲۵۴|۰|۰|۱۳۱۰|۰|۰}})}}

'''هوانس آبكاريانآبکاریان''' معروف به '''یحیی تار ساز'''، ([[۱۲۵۴]] - [[۱۳۱۰]]) سازنده ساز اهل [[ایران]] بود.

هوانس آبکاریان معروف به یحیی تار ساز فرزند [[خاچيكخاچیک نجارباشينجارباشی]] از ارامنه اصفهان بود. <ref>هفته نامه عبدالحسین سپنتا، سری چهارم</ref> او به یحیی دوم<ref>کتاب سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول، صفحه ۱۷۰</ref> نیز معروف است. وی ابتدا وسایل موسیقی و طرز ساخت آنها را از پدرش آموخت و کم کم پا را فراتر از الگوی پدر گذاشت و برای شروع کار از الگو و اندازه‏های تار [[استاد فرج الله]] تقلید کرد .

== ویژگی هایویژگی‌های تار یحیی ==

از ویژگی‏های تار یحیی نکته‏ا‏ی است که استادان قبل و بعد از او کمتر به آن توجه داشته‏اند. یحیی اولین سازنده‏ا‏ی بود که از ابتدای کار روند کیفی ثابت و مستمری (و به اصطلاح امروز استانداردی) را برای کار خود در نظر گرفت. مقایسۀمقایسهٔ آثار متعدد بر جای مانده از او حکایت از آن دارد که انحراف معیار در آثار متعدد استاد یحیی بسیار ناچیز و در حد صفر است. تمامی تارهای به جای مانده از او حتی از نظر کوچک‏ترین معیارها و اندازه‏های فنی و الگو اختلاف چندانی با یکدیگر ندارند (البته، با در نظر گرفتن این نکته که یحیی در سه اندازۀاندازهٔ بزرگ، متوسط و کوچک تار می‏ساخته)؛ امری که بیشتر از یک کارخانه با فن‏آوری نوین مورد انتظار است تا از سازنده‏ای در کارگاهی کوچک و ابتدایی. [http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=302EA084-4427-4864-B338-1C35DFD463CF فصل نامه پیمان]

ميمی گويندگویند صبر و حوصله يحييیحیی در آماده سازيسازی [[چوب توت]] راز ماندگاريماندگاری سازها و طنينطنین خوش صدايصدای آنها است. نقل شده كهکه يحييیحیی كُنده هايکُنده‌های توت را در حاشيهحاشیه زايندهزاینده رود ميمی بسته تا آب به مرور زمان آوندها را از شيرابهشیرابه خاليخالی كندکند. سپس بعد ساليسالی آنها را به نانوايينانوایی برده و ساليسالی ديگردیگر كنده هاکنده‌ها در كنارکنار تنور نانوايينانوایی خشكخشک مي شدندمی‌شدند. ساليسالی ديگردیگر را نيزنیز در دمايدمای كارگاهکارگاه سپريسپری مي كردندمی‌کردند و آن گاه زيرزیر تيشهتیشه استاد تارساز قرار مي گرفتندمی‌گرفتند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>

خوش‏خوانی و خوش‏دستی تار یحیی به چند عامل مهم دیگر نیز بستگی دارد که عبارت‏اند از: طرز ساخت كاسه،کاسه، شیوۀشیوهٔ نصب دسته به كاسه،کاسه، عمل آوردن رو دسته، اندازه‏های نسبت كاسهکاسه به دسته، تناسب كاسۀکاسهٔ بزرگ با كاسۀکاسهٔ كوچك،کوچک، نفیر داخل كاسه،کاسه، تراش داخل كاسه،کاسه، تناسب داخلی حجم كاسۀکاسهٔ بزرگ و كوچكکوچک و ... مهم‏تر از همه اینكهاینکه یحیی خركیخرکی را كهکه اولین بار روی تار قرار می‏داد تا آن را امتحان کند اگر از نظر صدا دهی مقبول واقع می‏شد، دیگر آن را تغییر نمی‏داد و این خركخرک را همیشه بر روی تار نگاه می‏داشت .

هر ساله [[آقا حسينقليحسینقلی]] و [[میرزا عبدالله]] سفريسفری به اصفهان كردهکرده و از ساختهساخته‌های هاي يحييیحیی آزمون به عمل مي آوردندمی‌آوردند.<ref>سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول

تار یحیی را اشرف تار هاتارها و صدای آنرا یکی از بهترین صدا هایصداهای ساطع شده از ساز تار میدانند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>

امروزه شکل و ساختمان کنونی تار که ساخته می شودمی‌شود از روی تار یحیی است و به [[الگوی یحیی]] معروف است.<br />{{سخ}}

در سال ۱۳۱۲ قيمتقیمت تار يحييیحیی ۴۰تومان بوده است. در حاليحالی كهکه تار سايرسایر استادان آن زمان از ۱۴ يایا ۱۵تومان تجاوز نمينمی كردهکرده است. تارهايتارهای معموليمعمولی بيبی نام و نشان نيزنیز ۳ تا ۵تومان قيمتقیمت داشته اندداشته‌اند. گرچه امروزه دارندگان این ساز تمایل به فروش آن ندارند اما قیمت آنرا توافقی و بالای ۲۰ میلیون تومان تخمین زده اندزده‌اند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>

يحيییحیی در ابتدا بيبی مهر ميمی ساخته، اما تقليدتقلید و فروش تار به نام او باعث شد تا سرانجام مهر بيضیبیضی يحيییحیی را بسازد و درون كاسهکاسه و زيرزیر سيمسیم گيرگیر را مهر كندکند.<ref>کتاب هنر ساز سازی، حسین مسعود</ref>

[[پرونده:DSC00228.JPG|220px|thumb|نمونه اینمونه‌ای از تار یحیی.]]

او در كارهایکارهای سال هایسال‌های ۱۳۰۰ به بعد تاريختاریخ و در برخی محل ساخت را نيزنیز حكحک مي كردمی‌کرد.<br />{{سخ}}

تارهای یحیی به علت مرغوبیت خریداران فراوانی داشت. به همین دلیل كارکار او را تقلید می‏کردند و به نام او می‏فروختند. همین موضوع استاد را واداشت تا نخستین بار برای نشان دادن اصالت كارشکارش مهری بسازد. استاد مهر بیضی شکل کوچکی با اسم یحیی ساخت و آن را درون کاسۀکاسهٔ ساز چسباند اما پس از چندی طبق روال گذشته مجدداً تارهایی تقلبی به نام او ساختند. لذا استاد تصمیم گرفت مهری دایره شکل با تاریخ بر روی دستۀدستهٔ تار بچسباند. در نهایت، استاد مهر سومی تهیه کرد که تاریخ و محل ساخت تار را نشان می‏داد. آن را به صورت مخفی در زیر سیمگیر بر روی کاغذی می‏زد و سپس، زیر استخوان سرپنجه می‏چسباند. اگر تاری این سه مهر را داشته باشد، خصوصاً مهر زیر استخوان سرپنجه را، محققاً ساختۀساختهٔ یحیی است. بعدها، این كارکار در بین سازندگان ساز رواج پیدا کرد.<br />{{سخ}}

یحیی از سالهای ۱۳۲۲ قمری به بعد یعنی از سالهای ۳۰ سالگی مهر خود را بر روی سازها حک میکرده است و از این سالها کم کم الگوی خود را نها یی کرده است این سازها تقریبا" به اندازه مناسب رسیده و دیگر به نام الگوی یحیی شناخته شده است تاریخهای مهر یحیی سالهای ۱۳۲۲-۱۳۴۰-۱۳۴۳-۱۳۴۵ و ۱۳۵۲ قمری میباشد می‌باشد.[http://www.naghshava.net/node/54 نقش آوا]<br />{{سخ}}

امروزه تعداد ساز هایسازهای یحیی را ۱۵۰ عدد تخمین زده اندزده‌اند تارهای ساخت یحیی امروزه زینت‏ بخش موزه‏هاست و نمونه‏ای از تار ساخت یحیی هم اكنوناکنون در موزۀموزهٔ [[كلیسایکلیسای وانک]] جلفا در اصفهان نگه‏داری می‏شود و در معرض دید عموم قرار دارد .<ref>روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>

یحیی در ۲۸ بهمن ۱۳۱۰ در سن ۵۶ سالگی در [[جلفای اصفهان]] درگذشت و در قبرستان ارمنیان، در دامنۀدامنهٔ [[كوهکوه صفه]]، به خاكخاک سپرده شد. .<br />{{سخ}}

استاد [[سپنتا]] در كتابشکتابش سال مرگ او را ۱۳۱۲ ذكرذکر كردهکرده است و برخيبرخی ديگردیگر نيزنیز سال مرگ يحييیحیی را ۱۳۱۱ عنوان كرده اندکرده‌اند. يحييیحیی در زمان مرگ چيزيچیزی در حدود ۵۶ سال سن داشته است. عدهعده‌ای اي دليلدلیل مرگ او را استنشاق مداوم تراشه چوب توت ذكرذکر كرده اندکرده‌اند. چه آن كهکه چوب توت حاويحاوی ماده سميسمی [[آرسنيكآرسنیک]] است و استنشاق گرد ساييدهساییده آن در طول زمان ميمی‌تواند تواندبیماری‌های بيماريتنفسی هاي تنفسي يایا سرطان ايجادایجاد كندکند. به نوشته مرحوم [[سپنتا]]، يحييیحیی در ساخت تار اعجاز ميمی كردهکرده است و تار يحييیحیی گران ترينترین و مشهورترينمشهورترین تارهايتارهای دنيادنیا بوده است. اتفاقاتياتفاقاتی كهکه تا امروز نيزنیز تداوم يافتهیافته است.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>

|شابک=}}