گورو نانک: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز افزودن ترتیب |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه =
| عنوان = گورو نانک
| عنوان ۲ =
| نام =
| تصویر = Sikh Gurus with Bhai Bala and Bhai Mardana.jpg
| اندازه تصویر = 200px
| عنوان تصویر =
| زادروز = {{تولد|۱۴۶۹|۱۰|۲۰}}/۱۴۶۷
| زادگاه = روستای [[رایی بهویی]]، [[هند]]
| تاریخ مرگ = {{مرگ و سن|۱۵۳۹|۹|۲۲|۱۴۶۹|۱۰|۲۰}}
| مکان مرگ = ، [[گورکانیان]]
| علت مرگ =
| آرامگاه =
| بناهای یادبود =
| محل زندگی =
| ملیت =
| نام‌های دیگر =
| نژاد =
| تابعیت =
| تحصیلات =
| دانشگاه =
| پیشه =
| سال‌های فعالیت =
| کارفرما =
| نهاد =
| نماینده =
| شناخته‌شده برای =
| نقش‌های برجسته =
| سبک =
| تأثیرگذاران =
| تأثیرپذیرفتگان =
| شهر خانگی =
| لقب =
| دوره =
| پس از = [[گورو انگد]]
| پیش از =
| دین =
| مذهب =
| منصب = نخستین [[گورو]] در [[آئین سیک]]
| مکتب =
| آثار =
| همسر =
| شریک زندگی =
| فرزندان =
| والدین =
| خویشاوندان سرشناس =
| گفتاورد =
| جوایز =
| امضا =
| اندازه امضا =
| signature_alt =
| وبگاه =
| imdb_id =
| پانویس =
}}
'''گرو نانک دیو''' ([[پنجابی]]: ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ) در قرن پانزدهم میلادی در [[نانکانا]] در [[پنجاب]] [[پاکستان]] کنونی زاده شد. او مبدع آیین [[سیک]]، و نخستین [[گرو]] یا معلّم آیین سیک بود.
'''گورو نانک''' (به [[پنجابی]]: ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ)، بنیانگذار [[آئین سیک]].
گورو نانک در سال [[۱۴۶۹ (میلادی)|۱۴۶۹]] در خانواده‌ای از طبقه [[کشاتریا|کشاتریاها]] در یکی از روستاهای [[لاهور]] به دنیا آمد. او از عرفای [[مسلمان]] و [[هندو]] استفاده کرد. سپس به کشورهای اسلامی و زیارت [[مکه]] رفت و سرانجام [[آئین سیک]] را که آمیزه‌ای از [[هندوئیسم]] و [[اسلام]] است، تأسیس کرد و در سال ۱۵۳۹ در گذشت.
== زندگی ==
گرو نانک در بیستم اکتبر ۱۴۶۷ میلادی در خانواده‌ای [[هندو]] از طایفه [[بیدی کاتری]]، در روستای [[رایی بهویی]] – که امروزه به نام نانک نامیده می‌شود- زاده شد. زادگاه او در حوالی [[لاهور]] در پاکستان کنونی است. پدر و مادر نانک هر دو هندو مذهب و از نسل شاهزادگان [[کشاتریا]] بوده‌اند، پدر نانک [[مهتا کالو]]، کشاورز و حسابدار روستای [[تالوندی]] بود و به باجگیری نیز می‌پرداخت. بر اساس برخی روایات، مادر نانک، [[تریبتا دیوی]] نام داشته است. فرمان‌روای تالواندی، [[رای بوهاد]] از اشراف هندی بود که اصالتاً هندو بود و در ایام جوانی مذهب [[اسلام]] را اختیار کرده بود؛ نانک در جوانی مشاور رای بوهاد بود. [[نام گرو]] که دستخطی است که به فارسی درباره زندگی نانک نوشته شده است، نخستین آموزگار نانک را مسلمان دانسته است. نانک در [[باتالا]] با دختری هندو به نام [[سولاکنه]] ازدواج کرد، و از او صاحب دو پسر به نام‌های [[سریچند]] و [[لخمی‌چند]] شد.
== آموزه‌های نانک ==
=== خداپرستی نانک ===
نانک به پروردگاری نادیدنی و به پوچی بت‌ها باور داشت:
{{نقل قول|نام خدا راست است، او را خانه‌ای نیست، او را جسدی نیست، او را رنگی نیست، زیرا که خانه و جسد و رنگ و مرز نمی‌شناسد. خدا جاودانی است. در همه جا هست و خواهد بود. بر هیچ چیز تکیه نکرده است، نه بر کشوری یا قومی و یا خاندانی و یا طبقه‌ای از جامعه تکیه نزده است. خدا را جامه‌ای نیست. خدا نمودی ندارد. از هوس آزاد است. به خاور و باختر، هر جا می‌خواهی بنگر، همه جهت‌ها از آن خداست، او همه‌جاست، بالاتر از همه و هرچیز و در همه چیز رخنه می‌کند و نام او از هر نامی والاتر است.}}
نانک همچنین گفته است:
{{نقل قول|خدا نام اوست که حق است و راستی است. خدا اوست، خدای خدایان. که اگر او نباشد، دیگری نیست. بعضی [[دورجه|دورجه‌اش]] خوانده‌اند، بعضی [[شیوا]]، بعضی [[کیش]] و برخی [[الله]] نامش نهادند. اگر او را نامی باشد، نام او را هاری باید گفت، یعنی مهربان.}}
در [[گرانث صاحب]] آمده است:
{{نقل قول|از وداهای چهارگانه جویا شدم، در آن‌ها خدا را نیافتم. کتاب مسلمانان را خواندم، در آن خدا را ندیدم. در جویبارها و نهرها تن‌شویی کردم، و به شصت زیارتگاه سرکشیدم. در بیابان‌های سه عالم زیست کردم و از تلخ و شیرین آن‌ها چشیدم. مرز و بوم‌های هفت‌گانه این جهان را دیدم و آسمان بالای آسمان‌ها را، و من به شما می‌گویم، که دیندار آن کس کس است که خدا را باور داشته باشد و نیکی کند؛ به یقین پاداش دوچندان خواهد آورد و به سلامت خواهد زیست.}}
=== نظام کاستی ===
در زمان نانک، نظام [[کاست]] در همه فرهنگ‌های شبه‌قاره هند نفوذ داشت، که بر اساس آن افراد بر اساس احترام اجتماعی مراتب مختلفی را داشتند، و گروه [[پاریا]]، نجس خوانده می‌شدند. اما نانک، بر برابری همه انسان‌ها تأکید کرد و نظام کاستی را باطل دانست.
=== زنان ===
در همان زمان، زنان نیز در موقعیت پست‌تری نسبت به مردان قرار داشتند و رسم [[ساتی]] در مورد ایشان به اجرا در می‌آمد؛ نانک گفت ''اگر زن نبود، یکی بود و آن هاری بود.''
== نانک در افسانه‌ها و روایات سنتی ==
در روایت سنتی آمده است که مسلمانان و هندوها به نزاع برخاستند چون هر یک جسد نانک را از آن خود می‌دانست؛ مسلمین می‌خواستند جسد او را به خاک بسپارند. هندوها و سیک‌های هندونژاد می‌خواستند او را به آتش بسوزانند. پس داوری به نزد گرو بردند؛ گرو گفت که هر دو گروه گل‌ها بیاورند، هندوها در سمت راست و مسلمانان در سمت چپ کالبد او قرار دهند و روز دیگر ببینند که هر طایفه گل‌های آن‌ها پژمرده نیست، جسد از آن او باشد. روز دیگر، چون یاران بازآمدند، کفن گشودند، گل‌ها در هر دو سو تازه و شکفته بود ولی جسد استاد ناپدید گشته بود.
او به [[بت]] و بتخانه باوری نداشت و منکر حلول و اتحاد بود. وسیله نزدیکی به حق را کمک به [[جانداران]] و آزار نرساندن به آنان می‌دانست و باور به سیر و سلوک داشت. سیک‌ها معتقدند در حال سلوک باید از مشروبات و دخانیات دوری کنند، از روشنایی و صداها و خواب پرهیز کنند، دروغ نگویند، اندیشه بد نکنند و هر بامداد آب تنی کنند.
== جستارهای وابسته ==
* [[اسلام و آئین سیک]]
* [[سیک (دین)]]
* [[گورو نانک]]
== منابع و کتب ==
{{پانویس}}
{{انبار-رده|Guru Nanak Dev}}
{{ویکی‌انبار-رده|Guru Nanak Dev}}
* حسین توفیقی، ''آشنایی با ادیان بزرگ''، سمت، شابک ۹۶۴۴۵۹۴۱۰x
* ویکی‌پدیای انگلیسی
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=سيکهاو معتقدات مذهبي و رويه آنان|نویسنده=ویلیام اوئن کول|ترجمه=محمود فیروزنیا|ناشر=توسعه|چاپ= |شهر=تهران |کوشش= |ویرایش= |صفحه=۲۶۵ |سال=۱۳۶۲ |شابک= }}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=سيکهاو گرونانک |نویسنده=نورالدین چهاردهی|ترجمه= |ناشر=میر|چاپ= |شهر=تهران |کوشش= |ویرایش= |صفحه=|سال=۱۳۷۴ |شابک= }}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=تاریخ جامع ادیان|نویسنده=جان ناس|ترجمه= علی اصغر حکمت |ناشر=|چاپ= |شهر=تهران |کوشش= |ویرایش= |صفحه= |سال=۱۳۵۳ |شابک= }}
{{گوروهای سیک}}
{{دین-خرد}}
{{ترتیب:نانک، گورو}}
[[رده:سیک]]
[[رده:رهبران مذهبی]]
[[رده:انقلابیون]]
[[رده:بنیان‌گذاران مذهب]]
| |||