وتو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
اصلاح املا، ابرابزار
خط ۱:
{{ادغام|حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد}}
{{منبع|تاریخ=ژوئن ۲۰۱۲}}
'''وتو''' کلمه‌ای از [[زبان لاتین]] و به معنای «من منع می‌کنم» است. این واژه نخست در مجلس‌های دوره [[امپراتوری روم]] بکار می‌رفت.
 
اگر در یک نظام رای‌گیری نظر مخالف یک یا چند رای‌دهنده، فارغ از نتیجه شمارش آرا، بتواند نتیجه را ملغی کند می‌گویند «رای وتو شده‌است». این حالت به‌ویژه وقتی پیش می‌آید که بر پایه آیین‌نامه رای گیری نیاز به «توافق به اتفاق آرا» باشد. در این حالت هریک از رای دهندگان حق وتو دارند، چون اگر رای مخالف دهند اتفاق آرا حاصل نمی‌شود و پیشنهاد به تصویب نمی‌رسد.
 
از مشهورترین موارد وتو در دوران معاصر استفاده از [[حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد]] است.
کشورهایی که حق وتو دارند عبارت اند از:[[ایالات متحده آمریکا]]، [[روسیه]]، [[فرانسه]]، [[انگلستان]] و [[چین]] .
بر اساس منشور اساس سازمان ملل متحد، شورايشورای امنيتامنیت دارايدارای 10۱۰ عضو غيرغیر دايمدایم و 5۵ عضو دايمدایم است. اعضاياعضای دايمدایم شورا دارايدارای حق «وتو» هستند. از ابتدايابتدای تأسيستأسیس سازمان تا کنون، نسبت به ايناین حق، نظرياتنظریات متفاوتيمتفاوتی اظهار شده و بيشتربیشتر ايناین نظريات،نظریات، مخالف ايناین حق بوده اندبوده‌اند. اکنون، که اين مخالفتاین هامخالفت‌ها شدت يافته،یافته، برخيبرخی از کشورها مدعيمدعی استحقاق برخورداريبرخورداری از حق وتو هستند. علاوه بر ايرادهايایرادهای حقوقيحقوقی و تناقضات نظرينظری و عملي،عملی، حق وتو از ديدگاهدیدگاه اسلام نيزنیز پذيرفتهپذیرفته نيست؛نیست؛ زيرازیرا ايناین حق بر اساس قدرت قدرتمندان آن زمان و در قالب يکیک قانون، به پنج کشور اعطا شده و موجب تسلط و تفوق بر سايرسایر کشورها گرديدهگردیده است. از ايناین رو، برايبرای بررسيبررسی ايناین حق و جايگاهجایگاه آن در اسلام، «قانون و قانون گذاريگذاری»، «قدرت» و «اصل ولايتولایت و عدم ولايتولایت» با رويکرديرویکردی دينيدینی و اسلامياسلامی بررسيبررسی و بر اساس هر يک،یک، ناسازگاريناسازگاری حق وتو با اسلامياسلامی و عدم مشروعيتمشروعیت آن اثبات مي شودمی‌شود.
 
حق وتو ناشىناشی از بند 3۳ ماده 27۲۷ منشور سازمان ملل متحد است كهکه مى‌گويدمی‌گوید:
 
تصميماتتصمیمات شوراىشورای امنيتامنیت راجع به سايرسایر مسائل [مسائل مربوط به غيرغیر آيينآیین كارکار] با رأىرأی مثبت نه (9۹) عضو، كهکه شامل آراء تمام اعضاىاعضای دايمدایم باشد، اتخاذ مى‌گرددمی‌گردد.
 
در تعريفتعریف «حق وتو» گفته شده است:
 
1۱.هريك هریک از پنچپنج عضو دايمىدایمی شوراىشورای امنيتامنیت ([[چينچین]]، [[فرانسه]]، شوروىشوروی ([[روسيهروسیه]])، [[انگلستان]] و [[آمريكاآمریکا]]) مى‌تواندمی‌تواند با دادن رأىرأی منفى،منفی، از صدور قطع‌نامه‌اىقطع‌نامه‌ای در شوراىشورای امنيتامنیت جلوگيرىجلوگیری نمايدنماید. ايناین رأىرأی منفىمنفی عضو دايمىدایمی شوراىشورای امنيتامنیت را، كهکه مانع از تصويبتصویب قطع‌نامه مى‌شود،می‌شود، «وتو» مى‌نامندمی‌نامند. ايناین رأىرأی منفىمنفی فقط هنگامىهنگامی «وتو» تلقّىتلقّی مى‌گرددمی‌گردد كهکه به مسائل ماهوىماهوی و نه مسائل آيينآیین كارکار مربوط مى‌شودمی‌شود
 
2۲. در تعريفتعریف «حق وتو» مى‌توانمی‌توان به طور خلاصه و نيزنیز جامع‌تر گفت: «حق وتو» عبارت است از: رأىرأی منفىمنفی هر يكیک از اعضاىاعضای دايمدایم شوراىشورای امنيتامنیت سازمان ملل متحد به قطع‌نامه‌هاىقطع‌نامه‌های داراىدارای آراء مثبت شوراىشورای امنيتامنیت در مسائل ماهوىماهوی. به عبارت ديگر،دیگر، «حق وتو» عبارت است از: رأىرأی غيرغیر مثبت هريكهریک از اعضاىاعضای دايمدایم شوراىشورای امنيتامنیت سازمان ملل متحد به قطع‌نامه‌هاىقطع‌نامه‌های داراىدارای آراء مثبت شوراىشورای امنيتامنیت در مسائل ماهوىماهوی.
{{سیاست-خرد}}
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/وتو»