ربع رشیدی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ربع رشیدی''' یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند شهر [[تبریز]] واقع در [[محله باغمیشه تبریز]] به سبک [[معماری آذری]] است.<ref>[http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=152 آذري (معماري)]، دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج ۱. (بازنشر در [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=0&BookID=97560&MetaDataID=27846&Volume=1&PageIndex=151&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= تبیان])</ref> حدود ۷۰۰ سال پیش در تبریز، دانشگاهی به‌نام [[رشیدالدین فضل‌الله همدانی]] ایجاد شد. رشیدالدین وزیر [[غازان خان]] از حکمرانان وقت آن دیار بود. در آن زمان این دانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهارطرف آن قرار داشت و اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان ب‌نام ربع رشیدی شهرت یافت.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |مقاله= [http://www.ibna.ir/vdce.x8ebjh8fo9bij.html توزیع تصاویر وقف نامه ربع رشیدی به مردم] |ژورنال= |نشریه=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ=۱ تیر 1386}} بازیابی‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۰۹. </ref>

خواجه فضل‌الله همدانی که پیش از حمله مغول در قلعه‌های اسماعلیه زندگی می‌کرد و پس از آن مدتی به وزارت غازان خان رسیده و منشا خدمات فراوانی در غرب ایران و آذربایجان شد در سال۷۱۸ هـ. ق، با دسیسه‌های سیاسی کشته شد و ربع رشیدی هم پس از مرگ وی غارت و ویران شد. هم اکنون آثار ناچیزی از آن در تبریز باقی‌مانده‌است.

وی برای ساماندهی املاک وقفی وقفنامه‌ای را تدوین کرده بود که به [[وقف نامه ربع رشیدی]] معروف است و هم اکنون تنها یک نسخه از آن باقی است که در کتابخانه مرکزی تبریز قرار دارد. این نسخه تا سال [[۱۳۴۸]] در دست بازماندگان حاجی ذکاءالدوله سراجمیر، ساکن تبریز بود. انجمن آثار ملی در همان سال آن را از خانواده ذکاءالدوله خرید.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |مقاله= [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8708080569 آشنایی با «وقف‌نامه ربع رشیدی» به خط فضل‌الله همدانی] |ژورنال= |نشریه=خبرگزاری فارس |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابی‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۰۹. </ref>

وقف نامه ربع رشیدی در خرداد ماه [[۱۳۸۶]] از سوی سازمان [[کتابخانه ملی ایران]] به یونسکو معرفی شد و در نشستی که از ۲۱ تا ۲۵ خرداد در [[یونسکو]] برگزار شد، به‌همراه [[شاهنامه بایسنقری]] در فهرست [[میراث مستند جهانی یونسکو|میراث مستند]] این سازمان به‌ثبت رسید. در نشست کمیسیون ملی یونسکو، سی و هشت اثر از کشورهای جهان در فهرست آثار مستند یونسکو ثبت شد. تعداد آثاری که از سال ۱۹۹۷ تاکنون در این فهرست به ثبت رسیده‌است، به ۱۵۸ اثر افزایش یافته‌است. ا

* [http://www.rab-e-rashidi.ir وب‌گاه مجتمع علمی-فرهنگی-تاریخی ربع رشیدی تبریز]