تماهید: تفاوت میان نسخه‌ها

{{عنوان مورب}}

 

نویسنده تمهیدات عین القضات همدانی میانجی است که این اثر را به فارسی در حدود سال 518ق نوشته است. از دیگر آثار وی باید زبده الحقایق، مکتوبات، شکوی الغریب، نامه ها، لوایح و یزدان شناخت است.

تمهیدات اثری عرفانی اخلاقی بنابر مکتب اشراقی و افلاطونی است و آیات و روایت بسیاری در این کتاب شرح داده شده است. تمهیدات نثری روان دارد و از آثار کلاسیک ادبیات منثور فارسی است. نویسنده در ده تمهید به بیان ده اصل می پردازد و در ضمن این اصول به اخلاق و عرفان و عقاید و مباحث عرفانی و فلسفی می پردازد و بسیار از ابن سینا مدح و تمجید می کند.

 

* شرط های سالک در راه خدا

* خود را بشناس تا خدا را بشناسی

* شرح ارکان پنج گانهٔ اسلام

* حقیقت روح و دل

* اسرار قرآن و حکمت خلقت انسان

اصل و حقیقت آسمان و زمین نور محمد و ابلیس آمد

 

از مضامین اصلی و مهم تمهیدات، عشق است. مولق با جسارت و خلاقیت این مضمون را با قرآن و حدیث و نوشته های صوفیان متقدم خاصه [[احمد غزالی]] در [[سوانح العشاق]] آمیخته است. کتاب انشایی مقرون به غلبهٔ شوق دارد و از این روی بسیار گیرا و دلپذیر است.

 

تمهیدات به زبان ترکی هم ترجمه شده و اصل اثر به زبان فارسی همراه با شرح سید محمد گیسودراز در سال 1324ق در حیدرآباد دکن هند و سپس در سال 1342ق در شیراز چاپ شده است هر چند بهترین چاپ آن را عفیف عسیران انجام داده که کتابخانه منوچهری تهران آن را منتشر ساخته است.

 

مقدمه تمهیدات، چاپ تهران، عفیف عسیران ، چ3، 1370

 

== جستارهای وابسته ==

* [[شکوی الغریب عن الاوطان الی علماء البلدان]]

 

[[رده:ادبیات]]